VUB-ererector Paul De Knop overleden

Karsten De Clerck, Voorzitter Raad van Bestuur: “We verliezen niet alleen een icoon van de VUB, die op bestuurlijk, financieel en academisch niveau de universiteit enorm heeft opgetild. We verliezen ook een sterke persoonlijkheid met een groot, warm hart. De VUB heeft heel veel aan Paul te danken. Zijn snelle denken, zijn dynamiek, zijn veelzijdigheid. Steeds met de VUB begaan ook, ook na zijn rectorschap en tijdens zijn ziekte. We zullen hem enorm missen.”  

Jan Danckaert, rector ad-interim: “We gaan Paul enorm missen. Zijn drive, zijn werklust en optimisme, zijn passie voor de VUB. Tot op het laatst zette hij zich in. Hij heeft het fundament gelegd waarmee de VUB toekomstbestendig is gemaakt en verder kan groeien. Zijn overlijden stemt mij en de VUB-gemeenschap enorm verdrietig.” 

De hele gemeenschap van de Vrije Universiteit Brussel wenst de familie veel moed toe in deze moeilijke tijden. 

Paul De Knop kreeg kort na de beëindiging van zijn mandaat als rector de diagnose van twee kwaadaardige aandoeningen: leukemie en uitgezaaide melanoomkanker. In het UZ Brussel kwam hij in behandeling bij prof.dr. Rik Schots, en bij prof. dr. Bart Neyns en zijn onderzoeksteam, gespecialiseerd in onder meer immunotherapie. Paul De Knop richtte tijdens zijn behandeling in UZ Brussel het VUB-UZB Paul De Knop fonds voor immunotherapie op.  

Paul De Knop zei hierover zelf: "Ik heb mijn behandelende arts aangeboden om hem te helpen bij het verzamelen van fondsen, niet voor mezelf, wel voor anderen."   

Paul De Knop overleed aan de gevolgen van deze kanker. Hij laat een vrouw, vier kinderen en zes kleinkinderen achter.  

Rectorschap Vrije Universiteit Brussel 

Op 9 mei 2008 werd Paul De Knop verkozen tot rector van de Vrije Universiteit Brussel. Hij volgde in deze functie professor Benjamin Van Camp op. Paul De Knop zette zich resoluut in om de onafhankelijkheid van de VUB te beschermen. Hij slaagde erin om de universiteit op alle niveaus te saneren, te hervormen en te professionaliseren, met een ambitieus Algemeen Strategisch Plan voor elk van zijn twee mandaten. 

Tijdens zijn acht jaar als rector realiseerde hij vele projecten, zoals een nieuw organiek statuut, een nieuwe fundraising-unit, een nieuw allocatiemodel, een nieuw vicerectoraat Innovatie en Valorisatie en een ambitieus investeringsprogramma dat voor de grootste uitbreiding van de campus sinds de jaren 70 zorgde. Er werden onder andere nieuwe koten gebouwd, een nieuw cultuurhuis opgericht, en een nieuw zwembad.  

Als rector was Paul De Knop voorvechter van een bredere internationalisering van de universiteit en groot pleitbezorger voor een toenadering tussen de zusteruniversiteiten ULB en VUB. Onder zijn rectorschap zag de Brussels University Alliance (BUA) het licht, met als doel krachten te bundelen op het gebied van onderwijs, onderzoek en infrastructuur en logistiek. Een van de resultaten is het gezamenlijke Usquare.brussels project dat de verlaten rijkswachtkazernes aan de Generaal Jacqueslaan zal omvormen tot een internationale universiteitswijk. Een ander BUA-project is de bouw van een ‘Learning & Innovation Center’ dat door zijn ligging op de grens tussen de campussen van de ULB en de VUB in Etterbeek ook letterlijk een bres slaat in de scheiding van beide universiteiten. Beide laatste bouwprojecten zijn in volle ontwikkeling en worden de volgende jaren afgewerkt. Paul de Knop was verder voorzitter van het Green Energy Park vzw, de gezamenlijke innovatiecampus van VUB en haar universitair ziekenhuis UZ Brussel, waar duurzaamheid op wetenschappelijk en ondernemingsvlak samenkomen. Hier wordt op 21 september de eerste steen gelegd. 

In zijn functie als rector was Paul De Knop voorzitter van het Vlaamse Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO, 2009-2010 en 2015-2016) en voorzitter van de VLIR (2013-2015). In september 2016 werd hij als rector van de VUB opgevolgd door professor Caroline Pauwels. Na zijn rectorschap overzag hij als opdrachthouder voor grote infrastructuurwerken de voortgang van de vele bouwwerken waarmee de universiteit onder zijn impuls was gestart.  

Ererector 

Vanwege zijn uitzonderlijke prestaties tijdens zijn rectorschap en als dank voor zijn jarenlange inzet en passie werd Paul De Knop op 16 juni 2022 ‘ererector van de Vrije Universiteit Brussel’.  

Karsten De Clerck: “Toen Paul De knop in 2008 als rector van start ging, zagen vele collega’s de toekomst van de universiteit somber in. De verwachting was dat het universitaire landschap grondig hertekend zou worden en dat de VUB haar onafhankelijkheid grotendeels zou moeten opgeven. Paul De Knop ging daar van meet af aan resoluut tegen in. Optimism is a moral duty, klonk het steevast. Hij slaagde erin om de VUB-gemeenschap opnieuw trots te maken op de VUB. Door zijn grootse bouwplannen werd hij door de VUB-gemeenschap liefdevol Paul De Bouwer genoemd. Paul was ook een bevlogen bruggenbouwer, met een ijzersterk netwerk. Zijn inzet maakte absoluut het verschil. De VUB-gemeenschap kan alleen maar dankbaar zijn voor de bergen die hij tijdens én na zijn dubbele rectormandaat heeft verzet. En beklommen! Altijd met het oog op de toekomst, voor een betere toekomst voor de VUB, haar medewerkers en haar immer groeiende gemeenschap.” 

Opleiding en academische loopbaan

Paul De Knop studeerde Lichamelijke Opvoeding en Vrijetijdsagogiek aan de VUB en promoveerde er tot doctor in de Lichamelijke Opvoeding. In 2000 werd hij gewoon hoogleraar aan de VUB. Hij doceerde Sportsociologie en Sportbeleid. Van 2004 tot september 2008 was hij decaan van de faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie. Tot 2008 was hij ook bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg.  

Naast talloze wetenschappelijke publicaties vervulde hij ook uiteenlopende maatschappelijke functies, zoals voorzitter van de Raad van het Gemeenschapsonderwijs (2002-2006), voorzitter van het GO! – onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap (2007-2008). Hij had verder een beslissende invloed op de totstandkoming van het Strategisch Plan voor de Sport van Vlaanderen en was vier jaar lang adjunct-kabinetschef van Vlaams minister van Sport Bert Anciaux (2004-2008).  

Verdere verwezenlijkingen  

Paul De Knop stond aan de wieg van twee fitnesscentra en een rugby- en atletiekcentrum op de VUB-campussen in Jette en Etterbeek. Hij begeleidde de oprichting van de VUB-spin-off DoublePass, die de kwaliteit meet van de jeugdopleidingen van voetbalclubs en ondertussen opdrachten vervult voor de Premier League en de Bundesliga.   

Een aparte verwezenlijking die Paul De Knop op zijn naam mag schrijven, is die van het “Topsport en Studie”-programma waartoe hij in 1988 het initiatief nam. Het programma werd door alle andere universiteiten en hogescholen overgenomen en opgenomen in het Vlaamse topsportbeleid.  

Paul De Knop was zelf op en top sportman. Tegen het einde van zijn rectorschap leverde hij zelf een topsportprestatie door mee de vlag van de VUB op de top van Mount Everest te helpen planten. In zijn vrije tijd deed hij aan triatlon, zwemmen, maar vooral fietsen. Hij fietste soms in het gezelschap van politici en bestuurders om op die manier zijn projecten sneller te kunnen realiseren. Werk en vrije tijd lagen nooit echt ver uiteen. Op beide gebieden legde hij ‘telkens de lat een stukje hoger’, zoals hij zelf zei. Hij was ook altijd van de partij wanneer de VUB deelnam aan de 1.000 kilometer fietsen voor Kom Op Tegen Kanker.   

Rouwregister   

Wie mooie herinneringen, anekdotes en aandenken aan Paul De Knop wil delen en een woord van troost wil nalaten voor zijn nabije familie en kennissen, kan dit doen in het rouwregister in het Braemgebouw op de campus in Etterbeek en online via deze webpagina. 

Paul De Knop Fonds 

Het Paul De Knop Fonds heeft tot doel het multidisciplinair wetenschappelijk onderzoek aan de faculteiten Geneeskunde en Farmacie (o.l.v. prof. dr. Bart Neyns) en Wetenschappen en Bio-ingenieurswetenschappen (o.l.v. prof. dr. Jo Van Ginderachter) van de VUB en aan het UZ Brussel te bevorderen. De giften die ingezameld worden, zullen gebruikt worden om de noden te dekken van onderzoekers, onderzoeksgroepen of vakgroepen in het domein van fundamenteel, klinisch en translationeel onderzoek naar immuuntherapie. 

Wie het onderzoek naar immuuntherapie van de Vrije Universiteit Brussel en UZ Brussel wil steunen, kan dit via een gift aan het VUB – UZ Brussel Paul De Knop Fonds: rekeningnummer BE 51 001367793562 met vermelding GIFT FO2 Paul De Knop. 

Meer info: www.vubfoundation.be/paul-de-knop-fonds