VUB onderzoekt met Europese topbeurs van bijna 2 miljoen hoe racisme en sociale immobiliteit samenhangen
Professor Pieter-Paul Verhaeghe van het Brussels Institute for Social and Population Studies (BRISPO) aan de Vrije Universiteit Brussel heeft een prestigieuze European Research Council (ERC) Consolidator Grant ontvangen ter waarde van bijna twee miljoen euro (€1.968.788). Met dat bedrag zal hij de komende vijf jaar het onderzoeksproject MARIS uitvoeren, wat staat voor A Multidimensional Analysis of Racism and Immobility at the Societal Level. Het project is vernieuwend omdat het voor het eerst op grote schaal de samenhang onderzoekt tussen racisme en intergenerationele sociale immobiliteit, twee vormen van uitsluiting die tot nu toe te vaak afzonderlijk zijn bestudeerd.
Verhaeghe wil met MARIS een compleet macrosociaal beeld schetsen van hoe etnische herkomst en sociaaleconomische achtergrond iemands kansen in de samenleving beïnvloeden, en hoe die patronen variëren tussen landen en over de tijd. “We weten dat uitsluiting niet op één manier werkt”, zegt Verhaeghe. “Toegang tot onderwijs, inkomen, status en sociale klasse hangt vaak samen met hoe mensen worden bekeken of behandeld op basis van hun achtergrond. Die bronnen van ongelijkheid werden tot nu toe nog te weinig in samenhang onderzocht, al zeker waarbij landen met elkaar worden vergeleken.”
MARIS probeert daar verandering in te brengen. Het onderzoek combineert vier dimensies van racisme (discriminerend gedrag, gepercipieerde discriminatie, expliciete attitudes en impliciete biases) met vier vormen van sociale immobiliteit (sociale klasse, status, inkomen en opleidingsniveau). Door deze brede en geïntegreerde aanpak wil Verhaeghe begrijpen hoe structurele barrières zich opstapelen en in welke contexten mensen erin slagen om deze te overstijgen. Het project baseert zich op een schat aan data en zal bovendien analyseren hoe economische en politieke factoren, zoals recessies of beleidsveranderingen, de mate van uitsluiting versterken of juist verminderen.
“Het unieke aan MARIS is dat we niet alleen willen weten óf racisme en sociale immobiliteit samenhangen, maar ook hoe die samenhang evolueert in verschillende landen, en hoe beleid daar invloed op heeft”, aldus Verhaeghe. Zijn onderzoek overstijgt disciplinaire grenzen en verbindt sociologie met onder meer sociale psychologie, economie en politieke wetenschappen. “We creëren een nieuw paradigma binnen de sociale en economische wetenschappen, waarin structurele uitsluiting en racisme niet meer als eenzijdig fenomeen op individueel niveau wordt gezien, maar als het resultaat van verweven historische processen die je alleen kan begrijpen als je ze samen bekijkt op het macro niveau van landen.”
Pieter-Paul Verhaeghe is een vooraanstaand socioloog die eerder onderzoek deed naar discriminatie op de arbeids- en huisvestingsmarkt, vaak via grootschalige veldexperimenten. Hij publiceerde meerdere boeken en geldt als een belangrijke stem in het maatschappelijke debat over sociale ongelijkheid en discriminatie. Met MARIS voegt hij een ambitieus hoofdstuk toe aan zijn werk. De ERCConsolidator Grant ondersteunt excellente onderzoekers met 7–12 jaar ervaring na hun doctoraat. De beurs stimuleert innovatieve en risicovolle projecten die een doorbraak in wetenschap of maatschappij kunnen verwezenlijken.
Meer info:
Dr. Pieter-Paul Verhaeghe, pieterpaul.verhaeghe@vub.be
