VUB-onderzoek legt ongeziene wereldwijde verdwijntrend van gletsjers bloot
Tot 4.000 gletsjers per jaar verdwijnen: nieuwe studie voorspelt piek van wereldwijde gletsjeruitsterving rond 2050
Een nieuwe internationale studie, geleid door ETH Zürich en de Vrije Universiteit Brussel, brengt voor het eerst in kaart wanneer individuele gletsjers wereldwijd zullen verdwijnen. Het resultaat: de wereld stevent af op een tijdperk van ongeziene gletsjeruitsterving.
Volgens het onderzoek, vandaag gepubliceerd in Nature Climate Change, zal het aantal verdwijnende gletsjers pieken tussen 2041 en 2055. In dat decennium kunnen tot 4.000 gletsjers per jaar verloren gaan.
De onderzoekers introduceerden een nieuw begrip: ‘peak glacier extinction’, het moment waarop de uitstervingsgolf haar maximum bereikt.
Zelfs in het meest optimistische klimaatscenario (+1,5°C opwarming) verdwijnen jaarlijks nog zo’n 2.000 gletsjers rond de piek. Bij +4°C verdubbelt dat aantal.
“Dit is de eerste keer dat we de verdwijning van elke gletsjer op aarde afzonderlijk hebben berekend,” zegt hoofdauteur Lander Van Tricht (ETH Zürich / WSL / VUB). “Het markeert een diepgaand kantelpunt voor landschappen, ecosystemen en gemeenschappen die sterk verbonden zijn met gletsjers.”
De verschillen per regio zijn groot. De Alpen en Kaukasus kunnen binnen 10 à 20 jaar al meer dan de helft van hun gletsjers kwijt zijn. Alaska, Svalbard en Arctisch Canada bereiken hun piek veel later door hun grotere en trager reagerende gletsjers.
Het team keek ook naar hoeveel gletsjers er tegen 2100 nog overblijven. De contrasten zijn scherp:
- +1,5°C: bijna 50% van de huidige gletsjers zou kunnen overleven.
- Huidige klimaatbeloftes (+2,7°C): nog slechts ongeveer 20%.
- +4°C: minder dan 10%.
In de Europese Alpen resteren mogelijk nog maar 110 gletsjers bij +2,7°C, en slechts ongeveer 20 onder +4°C. De Aletsch gletsjer, grootste gletsjer van de Alpen, zou dan enkel nog bestaan uit een aantal kleine ijsrestanten.
“Het verschil tussen 2.000 of 4.000 verdwijnende gletsjers per jaar midden deze eeuw wordt bepaald door klimaatbeleid dat vandaag wordt gevoerd,” aldus Van Tricht. “Hoe sneller de temperaturen stabiliseren, hoe meer gletsjers we kunnen redden.”
Gletsjers zijn waterreservoirs, toeristische trekpleisters en culturele iconen. Overal ter wereld ontstaan rouwrituelen rond verdwijnende ijsreuzen – van gletsjerbegrafenissen in IJsland, Zwitserland en Nepal tot een internationaal ‘gletsjerkerkhof’ in IJsland.
“Achter elke verdwijnende gletsjer schuilt een plaats, een gemeenschap en een geschiedenis,” zegt Van Tricht. “Nu we precies weten waar en wanneer gletsjers verdwijnen, kunnen we beter plannen voor een toekomst met veel minder ijs.”
De studie verschijnt op het einde van het VN-Internationaal Jaar van de Bescherming van Gletsjers (2025) en bij de start van het VN-Decennium voor Cryosferische Wetenschappen (2025–2034). Ze benadrukt de urgentie van ambitieus klimaatbeleid: een vroegere en kleinere uitstervingspiek betekent een hoopvoller toekomstscenario.
Referentie
Van Tricht, L., Zekollari, H., Huss, M., Rounce, D. R., Schuster, L., Aguayo, R., Schmitt, P., Maussion, F., Tober, B., Farinotti, D. Peak Glacier Extinction in the mid-21st Century (2025). Nature Climate Change. DOI: https://www.nature.com/articles/s41558-025-02513-9
Contact:
vantricht@vaw.baug.ethz.ch
