VUB-KMS onderzoek: Fake news nefast voor vertrouwen in coronavaccins en hoop op economisch herstel

VUB-KMS onderzoek: Fake news nefast voor vertrouwen in coronavaccins en hoop op economisch herstel

Mensen hebben moeite met herkenning van desinformatie

De huidige gezondheidscrisis blijkt het ideale toneel te zijn voor heel wat complottheorieën. Niet alleen antivaccinatie-bewegingen, maar ook staatsactoren zoals Rusland en China trachten verwarring te zaaien door onwaarheden over de oorsprong van het virus of de bijwerkingen van de vaccins te verspreiden. Zo kregen onlangs nog duizenden Vlamingen “De Prikkrant” in hun brievenbus, uitgegeven door een antivaccinatie-organisatie met als doel de effectiviteit en veiligheid van de vaccins in twijfel te trekken. Een gezamenlijke studie van de VUB (Professor Caroline Buts en Professor Olesya Tkacheva) en de Koninklijke Militaire School (Pieter Balcaen en Professor Cind Du Bois) onderzocht het effect van deze desinformatiecampagnes op het vertrouwen van zowel de burger in het vaccin als van de consument in het economisch herstel.

Uit het onderzoek blijkt dat mensen moeite hebben om desinformatie te herkennen. Zo beoordeelden de respondenten in 42% van de gevallen het valse nieuwsartikel, afkomstig uit “De Prikkrant”, als betrouwbare informatie. In vergelijking met de testpersonen die een echt nieuwsartikel over Covid-19 lazen, bleken de mensen die blootgesteld werden aan desinformatie achteraf een significant lager vertrouwen te hebben in de werking van het vaccin.

Aangezien de heropening van de economie sterk afhankelijk is van de vaccinatiecampagne, werd ook gekeken hoe de testpersonen het verdere verloop van de economie beoordeelden (zowel hun persoonlijke als de macro-economische situatie). De effecten daarvan werden gemeten aan de hand van het consumentenvertrouwen, een variabele die ook maandelijks door de Nationale Bank wordt berekend. Ook hierbij tekende de groep die blootgesteld werd aan desinformatie een lager consumentenvertrouwen op. Bovendien tonen de resultaten aan dat personen die hoger opgeleid en mannelijk zijn en die een groter vertrouwen hebben in de overheid en in de wetenschap minder vatbaar zijn voor de effecten van desinformatie.

“De bevindingen van het onderzoek zijn zorgwekkend, aangezien de desinformatiecampagnes hun doel bereiken en het vertrouwen in het vaccin en in economisch herstel effectief verminderen. Zoals ook Věra Jourová, Vice-President van de Europese Commissie, stelde, kan deze ‘infodemie’ mensen letterlijk het leven kosten. We moeten onze burgers dus beter informeren en sensibiliseren”, besluiten de onderzoekers.

Indien er verdere vragen zijn rond dit onderzoek, kan er contact opgenomen worden met Pieter Balcaen via [email protected]

Contacteer ons
Sicco Wittermans
Sicco Wittermans Woordvoerder en persrelaties Vrije Universiteit Brussel
Sicco Wittermans
Sicco Wittermans Woordvoerder en persrelaties Vrije Universiteit Brussel
Over Press - Vrije Universiteit Brussel

volg ons op twitter @VUBrussel


De Vrije Universiteit Brussel is een internationaal georiënteerde universiteit in Brussel, het hart van Europa. Door het afleveren van hoogstaand onderzoek en onderwijs op maat, wil de VUB een actieve en geëngageerde bijdrage leveren tot een betere maatschappij.

De Wereld Heeft Je Nodig

De Vrije Universiteit Brussel neemt haar wetenschappelijke en maatschappelijke verantwoordelijkheid met liefde en daadkracht op. De VUB lanceerde daarom het platform ’De Wereld Heeft Je Nodig’.  Hier worden rond zes P’s ideeën, acties en projecten samengebracht, opgestart en uitgebouwd. De eerste P staat voor People, want daar draait alles om: mensen gelijke kansen geven, welvaart, welzijn, respect. Peace staat voor het bestrijden van klein en groot onrecht in de wereld. Prosperity gaat armoede en ongelijkheid te lijf. Planet staat voor acties rond biodiversiteit, klimaat, luchtkwaliteit, dierenrechten ... Met Partnership zoekt de VUB samenwerkingen om de wereld een betere plaats te maken. De zesde en laatste P is van Poincaré, de Franse filosoof Henri Poincaré aan wie de VUB haar leuze ontleent, dat het denken zich aan niets mag onderwerpen, behalve aan de feiten zelf. De VUB is een 'urban engaged university’, sterk verankerd in Brussel en Europa en werkend volgens de principes vrij onderzoek. www.vub.be/dewereldheeftjenodig

Press - Vrije Universiteit Brussel
Pleinlaan 2
1050 Brussel