Vier op tien hebben chronische pijn na kanker

Na een kankerbehandeling blijven veel patiënten kampen met pijn.  Zo hebben ongeveer 4 op 10 mensen chronische pijnklachten nadat ze kanker hebben overwonnen. De Pain in Motion onderzoeksgroep van de Vrije Universiteit Brussel onderzoekt daarom welke factoren deze chronische pijn kunnen verminderen. Pijneducatie tijdens en na de kankerbehandeling speelt hierbij een belangrijke rol.

Astrid Lahousse, phd-onderzoeker aan de Pain in Motion onderzoeksgroep: “Je kan wel medicatie tegen pijn innemen, maar de afbouw hiervan na de kanker is noodzakelijk om het risico op verslaving, misbruik en bijwerkingen te verkleinen. Veel kankerpatiënten geven aan dat zij onvoldoende kennis hebben over pijn tijdens of na kanker, en over welke de mogelijke pijnbestrijdingsmethodes zijn en hoe zij toegang kunnen krijgen tot ondersteuning wanneer dat nodig is. Pain in Motion biedt die expertise, via onderzoek, pijneducatie en pijntherapie. Pijneducatie op een neurowetenschappelijke manier kan leiden tot actievere pijnbestrijdingsmethodes, waaronder het veranderen van leefstijl.”

Het team onderzoekt ook levensstijlfactoren zoals voeding, beweging en het gebruik van genotsmiddelen en de manier waarop ze pijn beïnvloeden. Deze multimodale aanpak is noodzakelijk om de pijneducatie zo holistisch mogelijk te maken en om zowel de mentale, emotionele en fysieke aspecten van pijnbestrijding te verenigen.

Lahousse: “Het is bekend dat verbeteringen in levensstijl het sterftecijfer, bijkomende aandoeningen zoals hart- en vaatziekten en kankergerelateerde bijwerkingen zoals vermoeidheid en psychologische problemen kunnen verminderen. Het is daarom ook belangrijk om verschillende levensstijlfactoren tijdens en na kanker te gaan bestuderen in functie van de pijnervaring van kankerpatiënten.”

Chronische pijn door stress

Chronische stress of distress is een vaak voorkomend fenomeen na een kankerbehandeling, door de grote angst voor herval. Deze stresssituatie ondersteunt de overproductie van inflammatoire kenmerkers die op hun beurt vermoeidheid, slaapstoornissen, depressie en ziektesymptomen kunnen veroorzaken. Bovendien, zorgt een verhoogde inflammatie in het lichaam voor ontregeling van het sympathische zenuwstelsel, wat de pijn kan doen stijgen. Hiernaast kan een slaaptekort prikkelbaarder en gevoeliger maken voor pijn, wat een vicieuze cirkel kan doen ontstaan doordat sommigen juist door de pijn niet meer kunnen slapen.

Lahousse: “Het vroegtijdig herkennen en behandelen van distress kan tot een beter pijnmanagement leiden. De cirkel kan gebroken worden door patiënten anders te leren kijken naar hun slaap.”

Beweging

Fysiek actief zijn na de kankerdiagnose doet de overlevingskans toenemen tot 30%. Bewegen heeft ook een positieve invloed op vermoeidheid, depressie, levenskwaliteit en op de cardiovasculaire en musculoskeletale conditie. Naast al deze voordelen kan beweging ook pijn reduceren.

Lahousse: “Beweging gradueel leren opbouwen kan ons lichaam bestendiger maken tegen pijn door het activeren van pijndempende banen.”

Voeding

Onderzoek heeft aangetoond dat personen met zwaar overgewicht een grotere kans hebben op het ontwikkelen van chronische pijnklachten.

Lahousse “Momenteel ontbreekt hierover nog bewijs van de toegevoegde waarde van voeding bij chronische pijnbestrijding maar dit kan zeker belovend zijn en er is dus meer nood aan onderzoek.”

Genotsmiddelen

Het is al langer bewezen dat overmatig gebruik van genotsmiddelen een negatief effect hebben op de gezondheid. Hoe verhoudt zich dit tot chronische pijn?

Lahousse: “Sigaretten en alcohol hebben een verdovend effect en dat kan op korte termijn natuurlijk soelaas bieden. Maar de lange termijneffecten zijn niet positief bij mensen die met chronische pijn te kampen hebben. Ook hier is het dus belangrijk om de werking van deze genotsmiddelen bij deze groepspopulatie te bestuderen.”

De Pain in Motion is een internationale onderzoeksgroep die zich engageert om het inzicht in biopsychosociale mechanismen van pijn te verbeteren aan de hand van onderzoeken bij verschillende groepspopulaties met persisterende pijn. Ze voorzien ook gespecialiseerde zorg voor patiënten met chronische pijn. In samenwerking met de onderzoeksgroep Rehabilitation Research vinden er momenteel twee nieuwe studies plaats die pijneducatie voorzien aan vrouwen met een verleden van borstkanker en die blijven kampen met persisterende pijn en dit in verschillende regio’s van België.

Link naar het onderzoek: https://doi.org/10.3390/jcm11010195

Contactgegevens:

Astrid Lahousse

‘Pain in Motion’ and ‘Rehabilitation Research’ research groups

www.paininmotion.be

https://rere.research.vub.be

astrid.lucie.lahousse@vub.be

+32 456 196 947

^{De VUB en kankeronderzoek} 

^{VUB is een Urban Engaged University die zich sterk inzet voor de strijd tegen kanker door middel van  wetenschappelijk onderzoek. Wetenschappers uit verschillende disciplines – geneeskunde, bio-ingenieurswetenschappen, farmacie, kinesitherapie, psychologie -  werken daarbij interdisciplinair samen. Fundamenteel en klinisch wetenschappelijk onderzoek rond kanker gaan hand in hand. Daarom is ook het UZ Brussel, het universitair ziekenhuis van de VUB, een belangrijke partner in onderzoek, therapie en zorg. Meer awareness rond kanker is nodig ter preventie en genezing van kanker. Meer awareness rond wetenschappelijk kankeronderzoek komt de zoektocht naar kankerremedies en het welzijn van kankerpatiënten ten goede. VUB is daarom dankbaar voor een initiatief als Werelkankerdag op 4 februari.} 

^{VUB Foundation, de fondsenwervende dienst van de VUB, helpt in de zoektocht naar financiële onderzoeksmiddelen. Met het VUB Yamina Krossa Fonds ondersteunt VUB Foundation  borstkankeronderzoek het onderzoek naar de ontwikkeling van een potentieel kankervaccin van professor Damya Laoui en haar team (VUB-VIB). Het VUB-UZB Paul De Knop Fonds is één van de andere initiatieven. Bij de prorector van de Vrije Universiteit Brussel werd vlak na zijn mandaat als rector melanoomkanker vastgesteld. Tijdens zijn behandeling in het UZ Brussel door Prof. Bart Neyns en zijn onderzoeksteam onderging Paul De Knop immunotherapie, een veelbelovende lichaamseigen celtherapie. Als dankbare patiënt richtte hij het VUB-UZB Paul De Knop Fonds op om meer mensen, sneller en betaalbaar uit hun penibele toestand te helpen.} 

^{Meer weten? Contacteer Isabelle Marneffe (Isabelle.Marneffe@vub.be), directeur VUB Foundation.} 

^{www.vubfoundation.be}