"Spreek vrijuit, luister met respect, andere meningen tellen."
Difference Day Honorary Titles for Freedom of Expression voor twee Turkse schrijvers
Zondag 3 mei 2020 — "We weten al lang dat journalisten over de hele wereld worden gedood om hen het zwijgen op te leggen en om informatie te beheersen." verklaarde VUB-rector Caroline Pauwels deze namiddag. Vandaag, zondag 3 mei, ging Difference Day helemaal digitaal via een live-uitzending op Facebook. Journalism without fear or favour was het thema. De Honorary Titles for Freedom of Expression gingen dit jaar naar de Turkse schrijver Ahmet Altan en de Turkse vrouwenrechtenactiviste en schrijfster Elif Shafak.
Bijlagen: Inleiding Difference Day door Caroline Pauwels en Yvon Englert: ‘Introduction DD Honorary Title 2020’, en ‘Toespraak voor laureaten’.
Difference Day werd voor de zesde keer op rij georganiseerd. Dit jaar was het thema ‘Journalism without fear or favour’, met speciale aandacht voor onzekere tijden, zoals onder meer de huidige coronacrisis.
De journalistiek staat ook vandaag onder druk van politici, drukkingsgroepen en andere invloedrijke instanties die proberen de media aan banden te leggen, te sturen of te intimideren. Daarom is de journalistiek in de samenleving belangrijker dan ooit en is dit ook waarom er steeds meer acties worden ondernomen om de onafhankelijke journalistiek te ondersteunen.
Prijs voor vrijheid van meningsuiting
Elk jaar wordt de Difference Day Honorary Title for Freedom of Expression door de Brusselse universiteiten VUB en ULB, en hun talrijke partners uitgereikt. Dit jaar gaat deze titel naar de Turkse journalist en schrijver Ahmet Altan, die in de gevangenis zit, en de Turkse schrijfster en vrouwenrechtenactiviste Elif Shafak. Elif Shafak zal live – online – aanwezig zijn.
Yvon Englert over Ahmet Altan: "Amnesty International beschouwt hem als een gewetensgevangene en vraagt om zijn onmiddellijke vrijlating. In zijn cel schreef en publiceerde hij zijn memoires onder de titel ‘I Will Never See the World Again’. De waarheid spreken tegen de macht, dat is wat Ahmet Altan zijn hele leven al doet."
Caroline Pauwels over Elif Shafak: "Elif Shafak, onze tweede laureaat, is een Turks-Britse schrijver, academicus en vrouwenrechtenactivist. Ze woont in het Verenigd Koninkrijk. Elif Shafak schrijft in het Turks en Engels, en heeft succesvolle romans en essays gepubliceerd, vertaald in meer dan vijftig talen. Ze is een moedige activist voor de rechten van de vrouw, voor de rechten van minderheden en voor de vrijheid van meningsuiting.”
Elif Shafak was online live bij de uitreiking van Difference Day Honorary Titles for Freedom of Expression. “Deze prijs betekent veel voor me, ook als schrijver. Schrijvers zijn solitair. We werken alleen aan ons bureau, en we moeten blijven geloven dat onze woorden betekenis hebben. Je blijft schrijven door dat geloof.”
“Ik kom uit een land, Turkije, waar woorden heel zwaar wegen. Ik denk dat elke schrijver, commentator, academicus, cartoonist weet, dat je met elke uiting in de problemen kan komen. Je kan als een verrader worden gezien door de autoriteiten, je kunt worden onderzocht, worden vervolgd, worden gevangen genomen, je paspoort in beslag worden genomen of worden verbannen. Dat hebben we altijd in ons achterhoofd als we schrijven.”
“Het is voor mij essentieel om over rechten van vrouwen, minderheden en LGBT te spreken als het over vrijheid van meningsuiting gaat. Want het is volgens mij geen toeval dat we bij verlies van diversiteit, verlies van democratie, een toename zien van seksisme, patriarchisme, homofobie. Daarom is het belangrijk om over al die onderwerpen te blijven praten.”
In 2015 was het de Saudische blogger Raif Badawi die de prijs als eerste kreeg toegekend. Vandaag zit hij helaas nog altijd in de cel. In 2016 waren het Djemila Benhabib en Zineb El Rhazoui, in 2017 het Global Investigative Journalism Network, in 2018 Daphne Caruana Galizia en in 2019 Marcela Turati.
Internationale topsprekers
Het live gestreamde event werd gepresenteerd door Annelies Beck (VRT) en Caroline Hick (RTBF). Het online event werd ingeleid door de rectoren Caroline Pauwels, (VUB) en Yvon Englert (ULB). Zoals elk jaar stonden er internationale topsprekers op het programma, met onder anderen Guilherme Canela, de UNESCO Chief of Section for Freedom of Expression, en met Caoilfhionn Gallagher, een internationaal vermaarde advocate, gespecialiseerd in mensenrechten en mediarecht. Zij verdedigde onder meer de vermoorde Maltese journaliste Daphne Caruana Galizia.
Organisatie
Difference Day 2020 werd georganiseerd door Vrije Universiteit Brussel, Université libre de Bruxelles, Erasmushogeschool Brussel, BOZAR, Evens Foundation en IHECS. Zij krijgen hierbij de steun van de Vlaamse en Franstalige media, Bertelsmann, EBU, EPC, het Europees Parlement, de EC, het European Democracy Endowment fund en de ministers van media van beide landsdelen.