Smeltende ijskappen Groenland en Antarctica kunnen zeespiegel met extra 44 cm doen stijgen

“De sterkte van dit project is dat voor de eerste keer bijna alle bestaande ijskapmodellen dezelfde experimenten hebben uitgevoerd onder dezelfde klimaatscenario’s zodat we een beter beeld kunnen vormen van de onzekerheid als gevolg van verschillen in ijsdynamica en toekomstige oceanische en atmosferische condities. Dit is een grote stap voorwaarts om het IPCC beter te kunnen informeren” aldus glacioloog Philippe Huybrechts van de VUB.

De resultaten van de studie liggen in de lijn van de projecties van het recente Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) rapport over de oceanen en de cryosfeer van 2019, waarin staat dat het smeltwater van de ijskappen kunnen bijdragen tot een derde van de totale zeespiegelstijging. Het ISMIP6-team onderzocht twee verschillende scenario's die het IPCC had uitgewerkt: één met een snelle stijging van de koolstofuitstoot en een andere met een lagere uitstoot.   "Een van de grootste onzekerheden als het gaat over hoeveel de zeespiegel in de toekomst zal stijgen, is hoeveel de ijskappen hiertoe zullen bijdragen," zegt projectleider en ijswetenschapper Sophie Nowicki. "En hoeveel de ijskappen bijdragen is dan weer afhankelijk van wat het klimaat zal doen."

Klimaatmodellen

Verschillende groepen binnen ISMIP6 werkten aan verschillende aspecten van het project. Een eerste groep wetenschappers selecteerde de meest betrouwbare klimaatsmodellen voor de poolgebieden die dan gebruikt werden als input voor de ijskapmodellen. Een andere groep berekende hoe hogere oceaantemperaturen kunnen leiden tot meer afsmelting onder ijsplaten en meer afkalven van gletsjers die tot in de zee reiken. In totaal namen er 13 ijskapmodellen deel voor Antarctica en 14 modellen voor Groenland. Het VUB-team voerde berekeningen uit met hun ijskapmodellen voor beide ijskappen. De driedimensionale stromingsmodellen van de VUB werden meer dan 30 jaar geleden ontwikkeld en waren lang de enige van hun soort. Ze lagen aan de basis van de zeespiegelprojecties van de polaire ijskappen in eerdere IPCC klimaatrapporten.

In een scenario met hoge emissies stelden het ISMIP6-team vast dat het smeltwater van de Groenlandse ijskap tegen 2100 zou leiden tot een extra zeespiegelstijging van gemiddeld 9 cm, met een onzekerheid van ± 5 cm. In het lagere emissiescenario zou het verlies van de ijskap het mondiale zeeniveau met ongeveer 3 cm doen stijgen, met een onzekerheid van ±1.5 cm. Deze stijging komt bovenop de 6 mm zeespiegelstijging die al onomkoombaar zijn als gevolg zijn van de opwarming van de aarde sinds het begin van de industriële revolutie. Het ISMIP6 -team analyseerde ook de Antarctische ijskap, wat veel moeilijker te voorspellen valt: in West-Antarctica doen de warme oceaanstromen de bodem van grote drijvende ijsplaten smelten, terwijl de enorme Oost-Antarctische ijskap aan massa kan winnen, omdat de warmere temperaturen daar voor meer sneeuwval zorgen. De resultaten wijzen hier dan ook op een grotere scala aan mogelijkheden: van een stijging van het zeeniveau tegen 2100 met 30 cm tot zelfs een daling met 8 cm. De regionale projecties tonen de grootste impact in West-Antarctica, met een stijging van de zeespiegel tot 18 cm tegen 2100 in de warmste omstandigheden. Voor beide ijskappen samen liggen de projecties tussen 0 en 20 cm (laag emissiescenario) en –4 en +44 cm (hoog emissiescenario).

Hoe moeten we deze resultaten interpreteren? “De waarnemingen van de laatste 40 jaar liggen dicht bij en zelfs iets boven de bovengrens van de modelresultaten voor het hoge emissiescenario. Indien de uitstoot van broeikasgassen niet dringend gereduceerd wordt riskeert de zeespiegelstijging dicht bij het maximum te liggen zoals ze uit de ISMIP6-studie naar voren komt. Het lage emissiescenario gaat ervan uit dat de doelen in het Parijse klimaatakkoord om de opwarming onder 2°C te stabiliseren gehaald worden. In dat geval is het zelfs mogelijk dat de bijdrage van beide ijskappen samen dicht tegen nul ligt, omdat de toegenomen sneeuwval op Antarctica de toegenomen afsmelting op Groenland nog kan compenseren”, zegt Philippe Huybrechts.

De resultaten van deze studie zullen in het zesde IPCC-rapport van 2022 vloeien.

Contact:

Philippe Huybrechts – [email protected] – 0474993395

Jonas Van Breedam – [email protected] - 0494602514

De links naar de publicaties in The Cryospjere vindt u hier: https://doi.org/10.5194/tc-14-3071-2020 en  https://doi.org/10.5194/tc-14-3033-2020

https://tc.copernicus.org/articles/14/3071/2020/

https://tc.copernicus.org/articles/14/3033/2020/