Proefdieren vervangen in de wetenschap - onmogelijk of onvermijdelijk?
Francqui leerstoel 2017-2018: Prof. dr. Maurice Whelan
Maandag 26 februari 2018 — Prof. dr. Maurice Whelan is binnen de Europese Commissie verantwoordelijk voor de werking van EURL ECVAM, het Europese Referentie Laboratorium voor Alternatieve Methoden. Een van de taken is om nieuwe niet-proefdier-gebruikende technologie te identificeren, deze mee te helpen ontwikkelen, te valideren en te promoten en zo te komen tot een geïntegreerde strategie die minder gebruik maakt van proefdieren en meer inzet op vernieuwing in het basis-en toegepast onderzoek. Professor Whelan bekleedt dit jaar de Francqui leerstoel. Promotor is professor Vera Rogiers (Foto). Meer info over de hele reeks lezingen is in de bijlage te vinden.
De inaugurale rede wordt gehouden op dinsdag 27 februari om 15:30, in het auditorium Brouwer, VUB Brussels Health Campus, Laarbeeklaan 103, 1090 Brussels. De rede is in het Engels.
Prof. dr. Vera Rogiers: "Dr. Whelan is een belangrijke drijvende kracht voor de verdere ontwikkeling van alternatieve methoden en hij doet dat met succes binnen de Europese commissie. Hij is een erg inspirerende persoon die erin geslaagd is de samenwerking hierrond binnen Europa te versterken, maar hij is ook daarbuiten zeer actief betrokken bij alle ontwikkelingen op internationaal vlak in het domein van alternatieve onderzoeksmethoden voor proefdieronderzoek.
Proefdieren worden gebruikt voor diverse wetenschappelijke en educatieve doeleinden. Echter deze methodologie wordt steeds vaker ter discussie gesteld vanwege ethische, economische en wetenschappelijke bezwaren. Gedurende de laatste jaren is er duidelijk vooruitgang geboekt in het gebied van de 3R-alternatieve methoden (Refinement, Reduction, Replacement) waarbij geen tot zo weinig mogelijk proefdieren gebruikt worden en in het laatste geval dan met de nadruk op humane omstandigheden. Vooral toxicologische eindpunten hebben de meeste aandacht gekregen en een aantal alternatieve methoden werden met succes ontwikkeld. Het basisonderzoek en toegepast onderzoek, dat in Europa en ook in België de meeste proefdieren gebruikt, werden echter weinig betrokken in het zoeken naar alternatieve oplossingen. Het is daarom dringend om deze problematiek aan te kaarten zodat ook daar vooruitgang kan geboekt worden.
Innovatiecentrum VUB
Het VUB Innovatiecentrum voor 3R-alternatieve methoden (IC-3Rs) werd opgericht op 25 september 2017 op de ‘Brussels Health Campus’. Professor Vera Rogiers, de promotor van deze Francqui leerstoel, heeft de leiding van dit platform en heeft zich tot doel gesteld om samen met de excellente onderzoekers van de VUB, naast de Europese inspanningen, ook op lokaal vlak vooruitgang te boeken in de ontwikkeling en het gebruik van vernieuwende alternatieve methoden om minder gebruik te maken van proefdieren. Daar de doelstellingen van EURL ECVAM en IC-3Rs complementair zijn is het logisch om de samenwerking tussen beiden te versterken. De Francqui leerstoel geeft hiertoe de mogelijkheid. Een symposium wordt dan ook samen georganiseerd dat verder gaat dan de toxicologie en ook meer de nadruk legt op andere domeinen waar vooruitgang kan geboekt worden.
Prof. dr. Vera Rogiers: "De steun van dr. Whelan voor het nieuwe IC-3Rs innovatiecentrum van de VUB betekent een internationale erkenning voor onze lokale inspanningen. Er is in EURL ECVAM een studie uitgevoerd waaruit blijkt dat er op internationaal vlak en ook binnen Europa veel initiatieven zijn maar dat het lokale, regionale en nationale niveau zeer achterophinken. De doorsneewetenschapper kent te weinig van alternatieve mogelijkheden. Onze aanpak om onze studenten, PhD's, postdocs en professoren van verschillende universiteiten te betrekken kan als een voorbeeld dienen voor andere lidstaten."