Opening academiejaar VUB The beauty of science
Caroline Pauwels: Bedreiging wetenschap is heel zorgwekkend
Dinsdag 25 september 2018 — Deze namiddag heeft rector Caroline Pauwels het academiejaar van de Vrije Universiteit geopend in cultuurcentrum Bozar. Het thema van de academische openingsrede was The Beauty of Sciences. Zij sprak over de bedreigingen van de wetenschap, zoals door neptijdschriften of populistische leider. “Heel zorgwekkend”, noemde de rector dat. Maar zij had het ook over de schoonheid, kracht en wijsheid van wetenschap. Ze keerde zich tegen de huidige stemming dat alles momenteel enkel slechter gaat in de wereld. Minder extreme armoede, meer mensen gevaccineerd, meer meisjes in het onderwijs. “We hebben dat in belangrijke mate te danken aan de kracht van wetenschap.”
Caroline Pauwels beschreef de bedreigingen uitvoerig. “Er is de druk van populistische leiders die wetenschappelijke inzichten die hen niet goed uitkomen, afdoen als fake. De druk van religieuze leiders die zeggen dat er geen nieuwe kennis nodig is. Want alles wat we moeten weten staat in de heilige boeken. Er zijn de economische machten en marktlogica’s. Die willen alleen onderzoek dat nuttig is, wetenschap die winst oplevert. Er zijn de media en vooral de sociale media. Ze doen de grenzen vervagen tussen waar en onwaar, tussen feit en verzinsel, tussen wetenschap en oplichterij. En zo krijg je mensen die geen vaccinaties meer willen, die gaan aankloppen bij kwakzalvers.”
Ook de wetenschap werden niet gespaard. “En ja, er is de wetenschapper zelf, die als een homo deus uitzonderlijke krachten in beweging brengt. Maar die zich niet altijd bewust is van de maatschappelijke en ethische verantwoordelijkheid die daarmee gepaard gaat.”
Maar ze schetste ook de positieve ontwikkelingen in de wereld. “Als we vandaag langer leven, als we vandaag gezonder en welvarender zijn, dan hebben we dat in belangrijke mate te danken aan de kracht van de wetenschap.”
Caroline Pauwels vindt dat de academische wereld de komende jaren meer aandacht moet besteden aan de ethiek van de wetenschapsbeoefening. “Welk soort onderzoek doet er vandaag werkelijk toe?” Voor de VUB ijvert rector Caroline Pauwels ervoor rond data science tot een gezamenlijke inspanning te komen. “We hebben zoveel expertise in huis, in bijna alle faculteiten. We kunnen hier prat gaan op pionierswerk. Het zou uitermate jammer zijn, mochten we er niet in slagen om de krachten te bundelen.”
De rector van de VUB heeft alle hoop gevestigd op wetenschap, maar heeft daar alle vertrouwen in. “Het enige dat wij mensen hebben om de duisternis af te wenden, is de amor mundi (de liefde voor de wereld, nvdr) en de wetenschap. De schoonheid, de kracht en de wijsheid van wetenschap. Wetenschap als the candle in the dark, als de kaars in het donker.”
Fietskaravaan
Voorafgaand aan de academische opening trokken ook dit jaar honderden academici en studenten samen in een fietskaravaan van de campus in Etterbeek naar Bozar. De fietsstoet met Caroline Pauwels vertrok om 12u00 bij het rectoraatsgebouw op de Brussels Humanities, Sciences & Engineering Campus in Etterbeek.
Na afloop van de academische opening is er in plaats van de traditionele receptie voor het eerst een openluchtfeest in het Warandepark. Talloze studenten, medewerkers, academici en medeburgers nemen er aan deel.
Zwangere Guy, Juicy en DC Salas zorgen voor het muzikale vuurwerk. Een echt duurzaam initiatief dus in het mooiste park van Brussel in samenwerking met het KultuurKaffee, VGC, Erasmushogeschool Brussel en deMens.nu. Allemaal in het kader van weKONEKT.brussels, het verbindende project van de VUB met de hoofdstad.
Inschrijvingscijfers Vrije Universiteit Brussel
Tegelijkertijd met de opening van het academische jaar werden ook de eerste inschrijvingscijfers bekend gemaakt. De huidige inschrijvingen van de eerste generatie studenten aan de VUB groeien weer behoorlijk. Vorig jaar stond de teller op dit moment op 1366, nu op 1483. Dat is 8,6% meer. Deze positieve lijn zit er al sinds academiejaar 2011-12 in. Opvallend is dat de STEM-profielen het goed doen.
De faculteit Wetenschappen en Bio-ingenieurswetenschappen groeit van 138 naar 172 met 24%, Ingenieurswetenschappen van 116 naar 145 met 25,0% en Geneeskunde en Farmacie van 144 naar 158 met 9,7%.
De Engelstalige opleidingen blijven het goed doen. Na het succes van het twee jaar geleden opgestarte Social Sciences, slaat ook de nieuwe bachelor Business Economics aan. De teller staat daar nu al op 56.
Opvallend is ook dat Letteren en Wijsbegeerte over haar dieptepunt is: dit jaar valt een groei te noteren van 92 naar 98, wat neerkomt op een groei van 6,5%.
De genderverhoudingen blijven zich in dezelfde trend bewegen. Weer meer vrouwelijke bachelorstudenten (+ 3,1%, in totaal 5723) in vergelijking met het aantal vrouwen vorig jaar. Weer minder mannelijke bachelor studenten (- 4,3%, in totaal 4319) ten opzichte van het aantal mannen vorig jaar.
De academische openingsspeech van rector Caroline Pauwels is op te vragen bij de persrelaties van de Vrije Universiteit Brussel.