Massaverlies van Antarctische ijsplaten versnelt door scheuren
Drastische vermindering van de uitstoot kan de ijskap stabiliseren.
Maaike Izeboud, gepromoveerd aan de TU Delft en tegenwoordig postdoc aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB), heeft samen met haar collega-onderzoekers aan de TU Delft een nieuwe ‘scheurenkaart’ van Antarctica gemaakt, gebaseerd op satellietbeelden. De ‘scheurenkaart’ laat zien hoe schade aan de ijsplaten (breuken en scheuren) zich over decennia heeft ontwikkelt. Dankzij de nieuwe methode die zij ontwikkelden verkregen de onderzoekers inzicht in die veranderingen. De resultaten zijn gepubliceerd in Nature Climate Change. Ze tonen ook aan hoe de ijsscheuren zich in de toekomst verder kunnen ontwikkelen onder verschillende opwarmingsscenario’s.
In een toekomst waarin de uitstoot van broeikasgassen hoog blijft, zal de schade aan ijsplaten naar verwachting versnellen. Toch is er een sprankeltje hoop: in scenario’s waarin de uitstoot drastisch wordt verminderd, blijven de ijsplaten meer intact en ook stabiel. Daardoor wordt de zeespiegelstijging vertraagd.
IJsplaten zijn het drijvende verlengstuk van de Antarctische ijskap. Ze bepalen het massaverlies van de ijskap door weerstand te bieden aan het landijs dat richting de oceaan stroomt. Wanneer ijsplaten verzwakken of afbreken, stroomt er meer ijs de oceaan in, wat het massaverlies van Antarctica vergroot en bijdraagt aan zeespiegelstijging. De processen van afbreken en scheuren zijn complex en worden vaak niet meegenomen in grootschalige ijskapmodellen. Met de studie benadrukken de onderzoekers dat het belangrijk is om dat wel te doen, om toekomstige zeespiegelstijging beter te kunnen voorspellen.
Maaike Izeboud, die vorig jaar haar promotieonderzoek afrondde aan de TU Delft: “Je kunt de ijsscheuren duidelijk zien op satellietbeelden, ze zijn honderden meters lang. Tijdens mijn promotieonderzoek heb ik een methode ontwikkeld om de breuken en scheuren automatisch in kaart te brengen.”
Hierdoor konden Izeboud en haar collega’s meerdere beelden van verschillende satellietmissies combineren, waarmee ze een evoluerende ‘scheurenkaart’ van Antarctica creëerden. “Het is ons gelukt om verschillende soorten satellietbeelden te verwerken. Daardoor hebben we nu beelden die meer dan twintig jaar beslaan en kunnen we kwantificeren hoe de breuken in de loop der jaren zijn veranderd.”
“Als je de scenario’s naast elkaar legt, één met verdere opwarming en één met stabilisatie, zie je meteen dat de keuzes van vandaag ertoe doen voor het afscheuren van Antarctisch ijs”
Meer info:
Maaike Izeboud: Maaike.Izeboud@vub.be
https://www.nature.com/articles/s41558-025-02453-4
