Citizen science en digital storytelling van Brusselse jongeren omtrent luchtkwaliteit

KLIMAATVERHALEN – een tentoonstelling met coördinatie en onderzoek van VUB-onderzoeksgroep imec-SMIT

Maandag 21 februari 2022 — 23 - 25 februari – LUCA School of Arts, Paleizenstraat 70 – 1000 Brussel

Jongeren van het 3^de middelbaar van het Atheneum Brussel verzamelden de voorbije maanden data over de luchtkwaliteit van Brussel met een zelfgemaakte sensor, én maakten hier (video-)verhalen over. Studenten van de LUCA School of Arts maakten interactieve installaties en bedachten manieren om andere jongeren te betrekken in het debat rond klimaatverandering. Het resultaat is de tentoonstelling ‘KLIMAATVERHALEN’. De tentoonstelling brengt verhalen en interactieve installaties van Brusselse jongeren over hoe zij de klimaatverandering ervaren.

Senior onderzoeker Carina Veeckman van de VUB-onderzoeksgroep imec-SMIT, die het project leidt: “De tentoonstelling brengt een persoonlijke kijk in hun leefwereld. Met de video’s geven we jongeren een stem in het klimaatdebat, en creëren we een veilige omgeving waarin zij hun mening kunnen delen.”

De tentoonstelling is een samenwerking tussen Vrije Universiteit Brussel, LUCA School of Arts, Maks vzw, Atheneum Brussel en het expertisecentrum Inclusive Society van University College Leuven Limburg (UCLL) en wordt gesteund door het Brussels Centre for Urban Studies van de VUB.

De VUB-onderzoeksgroep imec-SMIT coördineerde het project. Zij deed ook sociaal-wetenschappelijk onderzoek met betrekking tot klimaatcommunicatie, luchtkwaliteit en jongeren.

Veeckman: “Jongeren zijn een heel heterogene groep. En met name kwetsbare jongeren worden vaak vergeten in het klimaatdebat ondanks het feit dat zij door hun levensomstandigheden vaker met slechte lucht te maken krijgen. Door middel van participatief onderzoek, met de methodes citizen science en digital storytelling, hebben we jongeren begeleid om hun verhaal rond luchtkwaliteit in Brussel vast te leggen en hun een stem te geven. We hebben hiervoor samengewerkt met Atheneum school Brussel, in het kader van hun STEM lessenpakket.”

Imec-SMIT hielp bij het opzetten van de workshops, het voorbereiden van het lesmateriaal en gaf ondersteuning aan de jongeren. Hierbij werd een samenwerking aangegaan met Maks vzw, een organisatie gespecialiseerd in digitale inclusie en digital storytelling.

Peter van Maks vzw: “De workshops sloten mooi aan op het STEM lessenpakket: het maken van de sensor, het meten van de luchtkwaliteit, het maken van foto’s en videomateriaal, alsook het maken van kritische reflecties omtrent luchtkwaliteit in Brussel. Vele jongeren vergeleken ook de luchtkwaliteit in Brussel met hun land van herkomst.”

De workshops werden georganiseerd met de behulp van de meerdere partners in het project: Maks vzw voor de digital storytelling, UCLL en imec-SMIT voor expertise rond inclusie en citizen science, en LUCA voor het opzetten van een participatief presentatieformaat alsook het begeleiden van de jongeren bij het maken van een apparaat dat de luchtkwaliteit kan visualiseren.

Imec-SMIT en UCLL staan ook in voor de bevindingen aan het einde van het traject.

Veeckman: “Op basis van de bevindingen gaan wij ook aanbevelingen uitschrijven om dergelijke participatieve trajecten op te zetten en jongeren aldus meer te betrekken in het klimaatdebat. ”

------------------

Deelname scholieren Atheneum Brussel & studenten LUCA

De tentoonstelling wordt opgezet in samenwerking met leerlingen van het derde middelbaar van het Atheneum Brussel. In het kader van hun STEM-lessenpakket bouwden de leerlingen een sensor waarmee ze de luchtkwaliteit in Brussel konden visualiseren. Deze sensor met een specifieke lens werd gemaakt door Teis De Greve, doctoraatstudent LUCA School of Arts, op basis van een prototype dat hij zelf ontwikkelde. Tijdens de metingen in Brussel verzamelden de leerlingen ook heel wat fotomateriaal waaruit een persoonlijk verhaal werd geschreven. Dit persoonlijk verhaal werd uitgeschreven onder begeleiding van Maks vzw. In totaal deelden 40 leerlingen hun ervaringen en meningen omtrent luchtkwaliteit. Met behulp van video-editing software werd het fotomateriaal omgezet naar een video en nam de leerling zijn/haar stem op via voice-over. Elke video duurt ongeveer 1 à 2 minuten.

Volgende creatieve en interactieve installaties zijn ook te zien op de tentoonstelling:

#1: Mentale gezondheid en klimaatopwarming: getuigenissen van slachtoffers van de overstroming zomer 2021. Door Nel Bries

#2: Daily garbage story - een interactieve installatie met straatafval uit Brussel. Door Sam Evers

#3: Smoke in Brussels. Door Demi Vanderstappen

#4: Klimaatverhalen. Door Elise Reuschel, met leerlingen Sint Lukas Brussel (lagere school).

#5: Climate Eaters. Een kwartetspel dat jonge kinderen (9-12 jaar) aanzet om klimaatuitdagingen te bespreken. Door Ines Germeau

#6: Exploding Earth. Een kaartspel voor jongeren en jongvolwassenen (16+ jaar) dat debat rond klimaatuitdagingen opwekt. Door Maarten Vandevelde

Praktisch:

Je kan de tentoonstelling gratis bezoeken op woensdag 23 en vrijdag 25 februari, van 14u-18u, en donderdag 24 februari van 14u tot 20u. Wegbeschrijving https://goo.gl/maps/RLxz1Ud9psTq64Du9

LUCA - Terrarium
Campus Sint-Lukas Brussel
Paleizenstraat 70
1030 Brussel

https://smit.vub.ac.be/event/klimaatverhalen

https://www.luca-arts.be/nl/klimaatverhalen