Burgerwetenschap ontdekt 18de- en 19de-eeuwse getuigenverhoren
VUB-onderzoekers roepen hulp in van vrijwilligers om historische bronnen beter toegankelijk te maken voor wetenschappelijk onderzoek.
Maandag 20 mei 2019 — Op donderdag 23 mei 2019 wordt het project Getuigenissen gelanceerd in het Brugse Rijksarchief. Getuigenissen wil meer dan 10.000 getuigenverhoren en ondervragingen van verdachten uit de 18de en 19de eeuw verzamelen, digitaliseren en online uittypen met de hulp van vrijwilligers. De bronnen bieden een unieke inkijk in de betrokkenheid van gewone mensen bij de ingrijpende veranderingen van de 18de en 19de eeuw zoals industrialisatie, politieke omwenteling en toenemende sociale ongelijkheid. Onder leiding van VUB-historicus prof. dr. Wouter Ryckbosch werken verschillende disciplines (geschiedenis, sociologie, criminologie en taalkunde) aan de Vrije Universiteit Brussel samen met Histories vzw en het Rijksarchief. Het is voor het eerst dat crowdsourcing in ons land op dergelijke schaal ingezet wordt voor historisch onderzoek.
Getuigenissen streeft naar een gedigitaliseerde en geannoteerde databank op basis van 18de- en 19de-eeuwse criminele verhoren die onderzoek vanuit diverse disciplines (geschiedenis, sociologie, criminologie en taalkunde) zal vergemakkelijken. Onderzoek op basis van deze gerechtelijke documenten is op dit moment eerder beperkt. De complexiteit van dit materiaal en de immense hoeveelheid bewaarde verhoren maken het vaak onmogelijk om de bronnen naar behoren te bestuderen. De VUB-onderzoekers roepen daarom hulp in. Om het project succesvol te maken, zoeken ze vrijwilligers die de authentieke gerechtelijke bronnen via een online platform willen transcriberen (lezen en uittikken).
Waarom is onderzoek op basis van deze gerechtelijke verhoren van belang? In de 18de en 19de eeuw lieten ingrijpende veranderingen zich ook bij ons voelen: politieke, sociale en economische revoluties volgden elkaar op. Historici zijn het nog lang niet eens over de oorzaken en de gevolgen van deze transformaties. Bracht de industriële revolutie meer welvaart met zich mee? Was het een plotse omwenteling, of had het veel diepere wortels in het verleden? Hoe beïnvloedde het ontstaan van nieuwe politieke grenzen (zoals die van België) de manier waarop mensen naar herkomst, samenhorigheid en solidariteit keken? Het zijn maar enkele van de fundamentele vragen waar de VUB-onderzoekers zich zullen overbuigen aan de hand van dit historische materiaal.
Ook over de manier waarop het alledaagse leven van gewone mensen zelf bijdroeg tot die grote transformaties, en hoe het erdoor veranderd werd, is er weinig over geweten. Zij lieten maar zelden bronnen na die ons daarover kunnen inlichten. Als getuigen voor de rechtbank passeerden mensen van allerlei slag de revue: van jong tot oud, van rijk tot arm. Bovendien bevatten de getuigenverhoren een schat aan informatie die anders verborgen blijft. Getuigen en verdachten beschrijven niet enkel het misdrijf, maar ook het leven van toen. Welke goederen waren gegeerd? Met wie zat men in de herberg? Hoe spraken ze? Dit, en nog veel meer, willen de VUB-onderzoekers bestuderen.
Vrijwilligers en andere geinteresseerden kunnen meer informatie op hun website vinden. Ook kunt u het project op social media volgen: www.twitter.com/getuigenissen en https://www.facebook.com/getuigenissen
Meer info
- Projectverantwoordelijke: Prof.dr. Wouter Ryckbosch (VUB):[email protected] of 0497/19 38 04
- Coördinator: Dr. Ans Vervaeke (VUB), [email protected], [email protected] of 0477/66 78 58