Brussel was de dodelijkste stad van het land

Brussel was de dodelijkste stad van het land

VUB onderzoek toont aan dat ondanks de kleinschalige industrialisatie en de heraanleg van de stad de levensverwachting in Brussel in 1910 op slechts 41 jaar lag

Tina Van Rossem toont in haar doctoraatsonderzoek (dubbel doctoraat sociologie en geschiedenis - VUB en UGent) aan dat de grootschalige saneringswerken in Brussel weliswaar tot prestigieuze buurten hadden geleid, maar dat de arbeidersklasse daardoor grotendeels verdreven werd naar overbevolkte woonwijken, waar zij onder gevaarlijke omstandigheden werkten. Het resultaat was een levensverwachting dat in 1910 bij 41 jaar lag. Van Rossem: “Sterfte in Brussel lag beduidend hoger dan in de drie andere grootsteden van het land, Antwerpen, Luik en Gent.”

 

Het onderzoek van Tina Van Rossem vergelijkt oversterfte met tewerkstelling en woonomstandigheden in Brussel op het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw. Het is een analyse van kwantitatieve gegevens van demografische, statistische en spatiale bronnen in combinatie met tekstanalyses.

De resultaten tonen aan dat de levensverwachting 41 jaar bedroeg in het Brussel van 1910. Dat is 10 jaar lager dan het toenmalige nationale gemiddelde. De verschillen met de overige grote steden in België bedroegen 5 jaar en meer. Mannen en vrouwen van alle leeftijden ervoeren hoge sterfte tijdens de Belle Époque in Brussel, maar het hoogste sterftecijfer werd vastgesteld bij kinderen en volwassen mannen. De voornaamste doodsoorzaken waren enteritis voor zuigelingen, ademhalingsziekten voor kinderen, en longtuberculose voor volwassen mannen.

De analyses van Van Rossem suggereren een sterk verband tussen de oversterfte en de kleinschalige bedrijven en huisnijverheid in Brussel. Thuiswerkers werkten in zeer gevaarlijke omstandigheden; arbeidsreglementering voor huisnijverheid bestond niet. De situatie was hoogstwaarschijnlijk niet veel beter in ambachtelijke ateliers en kleinschalige fabrieken, waar vakbonden zwak of onbestaande waren.

Maar het onderzoek is er voornamelijk in geslaagd om een sterke relatie aan te tonen tussen een lage levensduur en slechte woonomstandigheden. De vele stedelijke transformatieprojecten in Brussel vanaf het midden van de negentiende eeuw hadden de leefruimte voor de arbeidersklasse drastisch ingeperkt, met overbevolking tot gevolg. De slechtste omstandigheden werden vastgesteld in de lager gelegen delen in het zuidwesten van Brussel. Ondanks de vroege installatie van een waterleidingsnetwerk in Brussel, wijzen de hoge niveaus van enteritis bij zuigelingen ook op slechte sanitaire omstandigheden in de stad.

Contact:

Tina Van Rossem

[email protected]
Telefoonnummer: 0478/270262 (bereikbaar vanaf 17 uur)

Contacteer ons
Over Press - Vrije Universiteit Brussel

volg ons op twitter @VUBrussel


De Vrije Universiteit Brussel is een internationaal georiënteerde universiteit in Brussel, het hart van Europa. Door het afleveren van hoogstaand onderzoek en onderwijs op maat, wil de VUB een actieve en geëngageerde bijdrage leveren tot een betere maatschappij.

De Wereld Heeft Je Nodig

De Vrije Universiteit Brussel neemt haar wetenschappelijke en maatschappelijke verantwoordelijkheid met liefde en daadkracht op. De VUB lanceerde daarom het platform ’De Wereld Heeft Je Nodig’.  Hier worden rond zes P’s ideeën, acties en projecten samengebracht, opgestart en uitgebouwd. De eerste P staat voor People, want daar draait alles om: mensen gelijke kansen geven, welvaart, welzijn, respect. Peace staat voor het bestrijden van klein en groot onrecht in de wereld. Prosperity gaat armoede en ongelijkheid te lijf. Planet staat voor acties rond biodiversiteit, klimaat, luchtkwaliteit, dierenrechten ... Met Partnership zoekt de VUB samenwerkingen om de wereld een betere plaats te maken. De zesde en laatste P is van Poincaré, de Franse filosoof Henri Poincaré aan wie de VUB haar leuze ontleent, dat het denken zich aan niets mag onderwerpen, behalve aan de feiten zelf. De VUB is een 'urban engaged university’, sterk verankerd in Brussel en Europa en werkend volgens de principes vrij onderzoek. www.vub.be/dewereldheeftjenodig

Press - Vrije Universiteit Brussel
Pleinlaan 2
1050 Brussel