Wereldkankerdag - Kankeronderzoek met nanobodies: het formaat speelt wel degelijk een rol
Een recente studie van de onderzoeksgroep Cellular and Molecular Immunology van de VUB en VIB toont aan dat nanobodies tot diep in de "verborgen" regio’s van een tumor kunnen doordringen en daar cellen en molecules kunnen bereiken die zich voor klassieke antilichamen te diep in het tumorenweefsel bevinden. Met hun onderzoek bewezen de vorsers tegelijk dat het formaat er absoluut toe doet: nanobodies die per twee aan elkaar gekoppeld werden bleven vastzitten in het buurt van de bloedvaten van de tumoren.
“Nanobodies zijn kleine antilichamen die aangemaakt worden door dieren uit de groep van de kameelachtigen”, zegt Professor Jo Van Ginderachter van de vakgroep Bio-Ingenieurswetenschappen en co-auteur van de studie. “Ze zijn ongeveer tien keer kleiner dan de klassieke antistoffen die we zelf aanmaken. Antistoffen kunnen vreemde moleculen herkennen en die indien nodig uitschakelen. We kunnen in het labo een hele reeks antistoffen aanmaken, ook deze die cellen van tumoren aanvallen. Door het gebruik van die hele kleine nanobodies kunnen we dus heel diep in de tumor doordringen, met veel betere therapeutische resulaten voor gevolg.”
In hun studie volgden de onderzoekers door middel van intravitale microscopie - dat is microscopie in levend weefsel - het gedrag van hun nanobodies in levende tumoren en stelden ze ook vast hoe diep ze in het tumorenweefsel door kunnen dringen. “Die diepte is functie van hun grootte”, stelde Van Ginderachter vast. “Als we twee nanobodies aan elkaar vasthangen, dan geraken die veel minder diep in het weefsel. We konden vaststellen dat de kleinste nanobodies waarmee we werken erg homogeen en zeer diep in het kankerweefsel kunnen binnendringen.”
Daarmee is volgens Van Ginderachter duidelijk het voordeel van het zeer kleine nanobody aangetoond, wat betekent dat die nanobodies uitermate geschikt zullen zijn om hun therapeutisch effect uit te oefenen over de volledige tumor, ook op de moeilijker te bereiken regio's, en dat in tegenstelling tot de huidige gebruikte antilichamen waarvan de werking beperkt is tot de omgeving van de bloedvaten van de tumoren.
Vrije Universiteit Brussel en UZ Brussel in strijd tegen kanker
Zaterdag 4 februari is het Wereldkankerdag, de dag waarop wereldwijd wordt stilgestaan bij de impact van kanker. Als Urban Engaged University zet de Vrije Universiteit Brussel zich in voor de strijd tegen kanker door middel van onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Het UZ Brussel, het universitair ziekenhuis van de VUB en verbonden aan de faculteit Geneeskunde en Farmacie, is een belangrijke partner in zorg, onderwijs en onderzoek.
Door kennis en experten rond kanker te bundelen, willen beide instellingen bijdragen tot een betere maatschappelijke bewustwording rond kanker en kankeronderzoek. Want meer awareness is nodig ter preventie en genezing van kanker én het komt ook de zoektocht naar kankerremedies en het welzijn van kankerpatiënten ten goede.
Meer info
Professor Jo Van Ginderachter: +32 477 77 53 51
Publicatie: Erreni et al, Theranostics. 2023 Jan 1;13(1):355-373)