Waarom mensen met maagklachten vaak tussen de mazen van het zorgnet vallen
Chronische maagklachten bepalen hoe mensen eten, bewegen, sociaal contact hebben en werken
Functionele dyspepsie, of in begrijpelijke taal chronische maagklachten, is een aandoening die vaak onzichtbaar blijft. Mensen die ermee leven, hebben last van een zeurende of drukkende pijn in de bovenbuik, een snel vol gevoel na enkele happen, misselijkheid, brandend ongemak of het gevoel dat voedsel te lang in de maag blijft zitten. Omdat die klachten wisselend zijn en klassieke onderzoeken meestal geen afwijkingen tonen, wordt de aandoening lange tijd miskend, waardoor de aandoening perfect binnen de scope van de Warmste Week valt. Toch benadrukt onderzoeker Sébastien Kindt dat het wel degelijk een lichamelijke aandoening is, met een duidelijke medische basis.
In zijn analyse beschrijft Kindt hoe chronische maagklachten ontstaan door een combinatie van factoren. De maag kan trager ledigen, de zenuwen in de maagwand kunnen overgevoelig zijn en het brein kan prikkels uit het spijsverteringsstelsel versterkt interpreteren. Het is net die complexe wisselwerking tussen maag en hersenen die volgens Kindt verklaart waarom sommige patiënten zo hevig reageren op ogenschijnlijk kleine prikkels. De klachten zijn dus niet ingebeeld, maar het gevolg van een ontregeling in de manier waarop de maag functioneert en wordt aangestuurd.
Kindt beschrijft hoe vaak mensen met chronische maagklachten tussen de mazen van het zorgnet vallen. Omdat gastroscopie, bloedanalyses of echo’s doorgaans normaal zijn, krijgen patiënten soms te horen dat “er niets aan de hand is”. Dat is volgens de literatuur niet alleen onjuist, maar ook schadelijk: de aandoening beïnvloedt het dagelijks leven immers sterk. Mensen vermijden bepaalde voedingsmiddelen, plannen hun dagen rond maaltijden en kampen met onzekerheid over hoe hun maag zal reageren. Sociale activiteiten, werkprestaties en zelfs eenvoudige dagelijkse taken kunnen zwaar wegen.
Uit de publicatie van Kindt blijkt dat de impact van chronische maagklachten niet losstaat van de geestelijke gezondheid, maar dat dit vooral een gevolg is van de aandoening, niet de oorzaak. Angst of stress kunnen de klachten verergeren, maar ze ontstaan vaak pas nadat patiënten al maanden of jaren worstelen met fysieke ongemakken. De aandoening is dus niet psychisch, al kunnen psychologische factoren het klachtenpatroon wel mee kleuren.
De behandeling van functionele dyspepsie vraagt volgens Kindt om maatwerk. Er bestaat geen éénduidige oplossing, maar een combinatie van strategieën biedt vaak verlichting. Kleine, frequente maaltijden, tragere voedselinname en gerichte medicatie kunnen helpen om de maagwerking te verbeteren. Daarnaast tonen studies dat behandelingen die de overgevoeligheid van de maag en het brein wijzigen, zoals bepaalde medicatie of gespecialiseerde therapieën, effectief kunnen zijn. Niet omdat de klachten “psychisch” zijn, maar omdat ze rechtstreeks ingrijpen op de overmatige prikkelverwerking die de aandoening kenmerkt.
Kindt benadrukt dat erkenning een cruciale eerste stap is. Patiënten die jarenlang te horen krijgen dat er niets mis is, ontwikkelen vaak onzekerheid over hun eigen lichaam en schamen zich soms voor hun klachten. Door de aandoening correct te benoemen, uit te leggen wat er gebeurt in de maag en patiënten te begeleiden in hun zoektocht naar een passende behandeling, kan veel lijden worden verminderd.
Tijdens de Warmste Week verdient de aandoening aandacht omdat ze onzichtbaar is, maar enorm aanwezig in het leven van wie ermee leeft. Chronische maagklachten laten geen littekens na, maar bepalen wel hoe mensen eten, bewegen, sociaal contact hebben en werken. Het zijn ziektes die vragen om empathie, geduld en een zorgverlener die meedenkt. Warmte, begrip en ondersteuning kunnen hier letterlijk het verschil maken.
Meer info
Prof Sebastien Kindt: Email secretariaat Dienst Gastro-enterologie en Hepatologie: sec_gas@uzbrussel.be, Tel secretariaat: 02 2 477 6811
