VUB team ontwikkelt nanobody-technologie tegen leverontsteking

VUB team ontwikkelt nanobody-technologie tegen leverontsteking

Mathieu Vinken, professor in het Laboratorium van in-vitro Toxicologie en Dermato-Cosmetologie van de Vrije Universiteit Brussel, samen met doktoraatsstudent Raf Van Campenhout, ontwikkelde een techniek op basis van nanobody-technologie om leverinflammatie (ontsteking) tegen te gaan. Nanobodies of ‘single domain antibodies’, zijn fragmenten van antilichamen die selectief kunnen binden met een specifiek antigeen. Omdat ze eenvoudig te produceren zijn, en zeer specifiek interageren, worden ze reeds veelvuldig gebruikt voor verschillende biotechnologische, therapeutische en diagnostische toepassingen.

“Tijdens een vorig onderzoeksproject gefinancierd door een ERC Starting Grant, had mijn team ontdekt dat een bepaald type moleculen, zogenaamde pannexines, een belangrijke rol spelen bij bepaalde inflammatoire ziektes”, zegt Vinken. “Pannexines zijn tube-achtige moleculen die zich op het celmembraan bevinden. In een gezonde toestand zijn die tubes gesloten, maar bij ziekte gaan ze open, laten ze stoffen door, en treedt er ontsteking en uiteindelijk ook celdood op. Door nanobodies te gebruiken, kan het openen van die pannexine tubes onderdrukt worden, en wordt de ontstekingsreactie onderbroken.”

Vinken krijgt een bijkomende financiering, een ERC Proof of Concept en een FWO onderzoeksbeurs, om de nanobody-technologie verder uit te werken. Hij werkt samen met professor Nick Devoogdt en postdoctoraal onderzoeker Timo De Groof van de onderzoeksgroep Moleculaire Imaging en Therapie van de VUB. Devoogdt en De Groof zijn gespecialiseerd in de aanmaak en visualisatie van nanobodies. “De VUB heeft een lange traditie van onderzoek naar nanobodies”, zegt Devoogdt. “Die traditie begon met Professor Raymond Hamers. Hij ontdekte in 1989 samen met zijn vrouw Cécile Casterman en met Serge Muyldermans dat het bloed van kamelen en dromedarissen een kleiner soort antilichamen bevat. De ontdekking leidde tot verschillende spin-offs, en verschillende innovatieve therapeutische behandelingen. Door het werk van Mathieu Vinken hebben we een volgende veelbelovende onderzoeksrichting ontdekt. Concreet konden we aantonen dat de nanobody-technologie veel beter werkt bij een overdosis paracetamol dan de huidige remedie met acetylcysteine.”

Schema leverinflammatie door het openen van de pannexinetubes © Mathieu Vinken
Schema leverinflammatie door het openen van de pannexinetubes © Mathieu Vinken
VUB-professor Mathieu Vinken
VUB-professor Mathieu Vinken

“De nanobodies sluiten de pannexines met ongeziene efficientie.” concludeert Mathieu Vinken. Voorlopig werd het onderzoek uitgevoerd in vitro en op een muismodel. In een ​ volgende stap zullen eventuele bijwerkingen onderzocht worden in een klinische studie. Uiteindelijk zal ook het potentieel van de pannexine specifieke nanobodies onderzocht worden om in combinatie met andere middelen complexere ziektebeelden te behandelen. De bevindingen werden op 11 oktober gepubliceerd in Journal of Nanobiotechnology. Het team heeft tevens een octrooiaanvraag ingediend met oog op verdere (commerciële) ontwikkeling van de technologie en het aantrekken van investeerders of bedrijfspartners voor samenwerking.

 

Referentie:

Van Campenhout, R., De Groof, T.W.M., Kadam, P. Brenda R. Kwak, Serge Muyldermans, Nick Devoogdt & ​ Mathieu Vinken  Nanobody-based pannexin1 channel inhibitors reduce inflammation in acute liver injury. J Nanobiotechnol 21, 371 (2023). https://doi.org/10.1186/s12951-023-02137-1


Contact:

Mathieu Vinken:

Email: mathieu.vinken@vub.be

Tel: +32-2-4774587

Nick Devoogdt:

email: ndevoogd@vub.be

tel: +32-2-4774991

Koen Stein
Koen Stein Perscontact wetenschap & innovatie

 

 

 

 

GF
Over Press - Vrije Universiteit Brussel

volg ons op twitter @VUBrussel


De Vrije Universiteit Brussel is een internationaal georiënteerde universiteit in Brussel, het hart van Europa. Door het afleveren van hoogstaand onderzoek en onderwijs op maat, wil de VUB een actieve en geëngageerde bijdrage leveren tot een betere maatschappij.

De Wereld Heeft Je Nodig

De Vrije Universiteit Brussel neemt haar wetenschappelijke en maatschappelijke verantwoordelijkheid met liefde en daadkracht op. De VUB lanceerde daarom het platform ’De Wereld Heeft Je Nodig’.  Hier worden rond zes P’s ideeën, acties en projecten samengebracht, opgestart en uitgebouwd. De eerste P staat voor People, want daar draait alles om: mensen gelijke kansen geven, welvaart, welzijn, respect. Peace staat voor het bestrijden van klein en groot onrecht in de wereld. Prosperity gaat armoede en ongelijkheid te lijf. Planet staat voor acties rond biodiversiteit, klimaat, luchtkwaliteit, dierenrechten ... Met Partnership zoekt de VUB samenwerkingen om de wereld een betere plaats te maken. De zesde en laatste P is van Poincaré, de Franse filosoof Henri Poincaré aan wie de VUB haar leuze ontleent, dat het denken zich aan niets mag onderwerpen, behalve aan de feiten zelf. De VUB is een 'urban engaged university’, sterk verankerd in Brussel en Europa en werkend volgens de principes vrij onderzoek. www.vub.be/dewereldheeftjenodig

Press - Vrije Universiteit Brussel
Pleinlaan 2
1050 Brussel