VUB-prof wil neerdwarrelend ruimtestof van de voorbije 500 miljoen jaar verzamelen en analyseren
VUB-professor en meteorietenspecialist Steven Goderis, werkzaam binnen VUB-onderzoeksgroep Archaeology, Environmental Changes, and Geo-Chemistry (AMGC), wil bestuderen hoeveel ruimtestof er de voorbije 500 miljoen jaar op de aarde is neergekomen en waar dat materiaal vandaan kwam. Die periode is niet lukraak gekozen: het dier- en plantenleven op aarde vermenigvuldigde en diversifieerde tijdens deze periode en Goderis wil daarom precies dat tijdsgewricht documenteren. FLUX, zoals zijn project heet, wordt gefinancierd met Europees geld, in het kader van een ERC Consolidator Grant ter waarde van 2,6 miljoen euro.
“De afgelopen 4,5 miljard jaar werd de aarde continu gebombardeerd met buitenaards materiaal”, zegt Goderis. “Vandaag wordt het puin van het zonnestelsel dat het aardoppervlak bereikt gedomineerd door partikels die kleiner zijn dan 2 mm, zogenaamde micrometeorieten. Tot voor kort was de gangbare misvatting dat die micrometeorieten geologische tijdschalen niet overleefden, waardoor reconstructies van de stofflux in de loop van de tijd, die momenteel gebaseerd zijn op het vinden van zeldzame relictmineraalfasen of het toepassen van geochemische analyses (bijv. Ir-gehalte, ³He-isotopenverhoudingen), beperkt werden.’
Na een succesvolle proof-of-concept studie op een Laat-Devoonse gesteenteontsluiting in het zuiden van België, stelt FLUX voor om eerst fossiele micrometeorieten te extraheren uit andere geselecteerde stratigrafische lagen in het Fanerozoïcum, de periode vanaf het ontstaan van het leven op aarde tot vandaag, om hun kenmerken en oorsprong te documenteren. “Het is alsof we snapshots gaan maken, momentopnamen in het verleden, en die vervolgens gebruiken om een nieuw hoge-resolutie beeld te scheppen van de dynamische interacties tussen het zonnestelsel en de aarde”, zegt Goderis. “Als zodanig kunnen fossiele micrometeorieten dienen als een alternatieve nieuwe bron van informatie over processen in het zonnestelsel, als aanvulling op klassieke meteorieten.”
Met hun onderzoek zullen de wetenschappers niet enkel de aanrijkingen van kosmisch stof op het aardoppervlak kunnen reconstrueren maar ook de brongebieden kunnen aanwijzen waar al dat ruimtestof vandaan komt. Bovendien zullen ze door studie van micrometeorieten waarin metaal zit, dat dan tijdens de doortocht door de atmosfeer geoxideerd raakte, de zuurstofisotopische samenstelling van de dampkring kunnen reconstrueren. Aan de hand daarvan kunnen ze ook de CO2-concentraties in de toenmalige atmosfeer inschatten.
“Door onze expertises op het gebied van meteoritics, geochemie en chemostratigrafie te combineren, zal FLUX de aarde beter kunnen positioneren in de context van een dynamisch zonnestelsel en de oorzaken en gevolgen van de variaties in de flux van kosmisch stof naar de aarde in kaart kunnen brengen”, besluit Goderis.
Er zullen drie doctoraatstudenten en twee postdoctorale onderzoekers meewerken aan het FLUX-project.
Meer info
Steven Goderis Steven.goderis@vub.be
