VUB-onderzoekster ontwikkelt definitie voor economische uitbuiting
Een bruikbaar instrument om moderne slavernij aan te pakken
Nationaal strafrecht pakt economische uitbuiting voornamelijk aan door mensenhandel te criminaliseren. Men baseert zich hiervoor op een internationale definitie met een open lijst van vormen van uitbuiting, wat het maakt moeilijk om rechtszeker de lijn te trekken wanneer werk uitbuiting wordt en dus een crimineel feit is. De bevindingen van Weatherburn's vergelijkend onderzoek naar strafzaken in België, Engeland en Wales bieden een uniek inzicht in de wijze waarop de wet in de praktijk wordt toegepast. Het heeft daarnaast geleid tot de ontwikkeling van volgende definitie van economische uitbuiting: "Persoon A bewust oneerlijk gebruik maakt van de kwetsbare positie van persoon B door middel van het uitoefenen van controle waaruit een gebrek aan respect blijkt voor de menselijke waardigheid van persoon B, en dit om hieruit een voordeel te verkrijgen." Deze voorgestelde conceptualisering kan als een instrument worden gebruikt om een rechtsgebied dat momenteel wordt vertroebeld door een grote verscheidenheid aan antwoorden, verder te verduidelijken.
"Onlangs hebben actoren van hoog niveau binnen de EU en de Raad van Europa opgeroepen om duidelijkheid te verschaffen over de definitie. Ik hoop uiteraard dat deze onderzoeksresultaten een positieve bijdrage kunnen leveren en invloed kunnen hebben op de volgende stappen in de verduidelijking van de boven- en ondergrenzen van de economische uitbuiting in de wetgeving zodat het probleem beter kan aangepakt worden.” aldus dr. Weatherburn.
Wereldwijd werden in 2016 naar schatting 21 miljoen mensen (The ILO Global Estimate of Modern Slavery in 2017: Dwangarbeid en gedwongen huwelijken) uitgebuit onder erbarmelijke leef- en werkomstandigheden, ondanks het verbod op slavernij sinds 1926 en het verbod op mensenhandel voor economische uitbuiting van2000. Bijvoorbeeld: In 2008 werden Roemenen via krantenadvertenties aangeworven met werkaanbiedingen in België aan 8 euro per uur, incl. 150 euro per maand huur en reiskosten van 310 euro. Bij aankomst werden de werknemers naar werven getransporteerd, waar ze tot 12 uur per dag en 6 dagen per week werkten zonder betaling van loon. Ze werden gehuisvest in overvolle, vochtige, onhygiënische leefomstandigheden, vaak zonder elektriciteit.
Voorbeelden van economische uitbuiting in Europa
De volgende drie voorbeelden tonen de omvang van het verschijnsel in Europa aan:
1. In 2012 vonden 42 Bengalese migranten zonder papieren werk in de Griekse Peloponnesos om aardbeien te plukken. Er werd hen 22 euro per dag beloofd, voor 7 uur werk met 3 euro per uur voor overwerk en min 3 euro voor voedsel. Ze werkten 12 uur per dag, onder gewapend toezicht, en woonden in hutten van karton, nylon en bamboe, zonder sanitaire voorzieningen of stromend water. Na meer dan een jaar niet betaald te zijn, en na verschillende mislukte stakingsacties, hebben de arbeidsmigranten in april 2013 hun werkgever benaderd om betaling van hun loon te eisen. Een van de bewakers schoot op de arbeiders, waarbij 21 van hen gewond raakten.
2. In 2015 beloofden twee Polen Poolse werknemers een baan in het Verenigd Koninkrijk. Nadat ze hun reis, accommodatie, toegang tot de sociale zekerheid en een bankrekening hadden geregeld, werden de werknemers via een wervingsbureau aan het werk gezet in een magazijn van een bekende winkelier in Derbyshire. De werkomstandigheden waren "normaal", want ze werkten in ploegendienst van 8 uur en kregen wekelijks hun volledige loon uitbetaald. De uitbuiters hadden echter volledige controle over hun bankrekeningen en haalden het geld onmiddellijk op, waardoor de arbeiders nog maar 90 pond per week kregen.
3. Roemeense onderdanen werden aangeworven via krantenadvertenties met een baanaanbod van 8 euro per uur, 150 euro per maand huur en reiskosten van 310 euro. Bij aankomst in België werden de werknemers door hun uitbuiters naar de bouwplaatsen getransporteerd, waar ze tot 12 uur per dag en 6 dagen per week werkten zonder betaling van loon. De arbeiders werden door de uitbuiters gehuisvest in overvolle, vochtige, onhygiënische leefomstandigheden, vaak zonder elektriciteit.
Contact:
Dr. Amy Weatherburn
amy.weatherburn@vub.be
0472 50 38 23
Contacteer ons
