VUB-onderzoek legt stilzwijgen over structureel racisme bloot

VUB-onderzoek legt stilzwijgen over structureel racisme bloot

Belgische en Duitse beleidsteksten framen etnisch-raciale ongelijkheden als individuele tekortkomingen

VUB-onderzoek heeft uitgewezen dat Belgische en Duitse beleidsteksten etnisch-raciale ongelijkheden in het onderwijs en op de arbeidsmarkt veelal voorstellen als individuele tekortkomingen van migranten en minderheden zelf, zoals bijvoorbeeld onvoldoende taalkennis of een gebrek aan de juiste kwalificaties. Dr. Laura Westerveen: “Het beleidsdiscours heeft weinig aandacht voor structurele oorzaken van etnisch-raciale ongelijkheid zoals structureel racisme. Dit is het soort van racisme dat, los van de intenties van individuen, aanwezig is in onze economische, politieke en onderwijssystemen en de kansen van migranten en minderheden in de samenleving kan beïnvloeden. Door de aandacht op individuele tekortkomingen te leggen, verschuift de overheid de verantwoordelijkheid voor de ongelijkheden door naar migranten- en minderheidsgroepen zelf.”

Migranten en minderheden worden nog altijd met ongelijkheden geconfronteerd in Europese samenlevingen, bijvoorbeeld in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. In haar doctoraatsonderzoek onder leiding van Prof. Dr. Ilke Adam bestudeerde Laura Westerveen van het VUB-Institute for European Studies op welke manier de kloof in onderwijs- en arbeidsmarktprestaties tussen mensen met en zonder migratieachtergrond aan bod komt in het Belgische en Duitse beleid.

Westerveen identificeerde hiervoor dominante beleidsframes in 176 officiële beleidsplannen in de periode 2000 tot 2017 op het gebied van onderwijs en tewerkstelling van de verschillende federale en regionale overheden in België en Duitsland. Zij onderzocht hierin wat er genoemd wordt als oorzaak van etnisch-raciale ongelijkheid in het onderwijs en op de arbeidsmarkt, en welke oplossingen worden voorgesteld, maar ook naar wie verantwoordelijk wordt geacht om hier iets aan te doen.

Uit het onderzoek blijkt dat voornamelijk individuele tekortkomingen van migranten en minderheden, zoals onvoldoende taalkennis of een gebrek aan de juiste kwalificaties, als de oorzaak van etnisch-raciale ongelijkheid worden gezien. Meer structurele oorzaken van etnisch-raciale ongelijkheid, zoals racisme en discriminatie, worden hierbij zo goed als volledig over het hoofd gezien. Deze framing vertaalt zich ook naar de beleidsoplossingen die worden voorgesteld. Ook hier ligt de aandacht op taallessen en individuele competenties, en nauwelijks op concrete anti-discriminatie maatregelen zoals controles door middel van praktijktesten of positieve acties. Westerveen:“Vermoedelijk speelt de neoliberale tendens in Europa hierin een rol, waarbij vele in kern structurele problemen gereduceerd worden tot individuele problemen, die dan ook nog eens gekoppeld worden aan migratieachtergrond.”

Verschillen in beleid Vlaanderen, Wallonië, Duitsland

Volgens Westerveen zijn er wel enige verschillen op te merken tussen het discours van de verschillende overheden: “Het grootste verschil vindt men binnen de Belgische casus. In het Vlaamse discours wijst men bovenal op taalachterstanden van mensen met een migratieachtergrond. In Franstalig België is daarentegen eerder sprake van een kleurenblind discours dat de nadruk legt op socio-economische ongelijkheid in plaats van etnisch-raciale ongelijkheid. Terwijl de Belgische federale overheid in haar beleidsdiscours ook enige aandacht lijkt te hebben voor arbeidsmarktdiscriminatie als oorzaak van etnisch-raciale ongelijkheid, is dit in het beleidsdiscours van de Duitse federale overheid veel minder het geval.”

Contactpersoon

Laura Westerveen

[email protected]

+32 (0)2 614 80 16

ES
Contacteer ons
Lies Feron
Lies Feron Persrelaties Vrije Universiteit Brussel
Lies Feron
Lies Feron Persrelaties Vrije Universiteit Brussel
Over Press - Vrije Universiteit Brussel

volg ons op twitter @VUBrussel


De Vrije Universiteit Brussel is een internationaal georiënteerde universiteit in Brussel, het hart van Europa. Door het afleveren van hoogstaand onderzoek en onderwijs op maat, wil de VUB een actieve en geëngageerde bijdrage leveren tot een betere maatschappij.

De Wereld Heeft Je Nodig

De Vrije Universiteit Brussel neemt haar wetenschappelijke en maatschappelijke verantwoordelijkheid met liefde en daadkracht op. De VUB lanceerde daarom het platform ’De Wereld Heeft Je Nodig’.  Hier worden rond zes P’s ideeën, acties en projecten samengebracht, opgestart en uitgebouwd. De eerste P staat voor People, want daar draait alles om: mensen gelijke kansen geven, welvaart, welzijn, respect. Peace staat voor het bestrijden van klein en groot onrecht in de wereld. Prosperity gaat armoede en ongelijkheid te lijf. Planet staat voor acties rond biodiversiteit, klimaat, luchtkwaliteit, dierenrechten ... Met Partnership zoekt de VUB samenwerkingen om de wereld een betere plaats te maken. De zesde en laatste P is van Poincaré, de Franse filosoof Henri Poincaré aan wie de VUB haar leuze ontleent, dat het denken zich aan niets mag onderwerpen, behalve aan de feiten zelf. De VUB is een 'urban engaged university’, sterk verankerd in Brussel en Europa en werkend volgens de principes vrij onderzoek. www.vub.be/dewereldheeftjenodig

Press - Vrije Universiteit Brussel
Pleinlaan 2
1050 Brussel