VUB-onderzoek en ontwikkeling app moet leiden tot veiligheidsbarometer voor de hoofdstad

De VUB Onderzoeksraad investeert na een erg succesvolle projectoproep 1,2 miljoen euro in twee Brusselse citizen science-onderzoeksprojecten. De helft van het budget gaat naar de VUB-onderzoeksgroepe BRUCC (Brussels Universitair Consultatie Centrum) en het Centrum voor Sportpsychologie en Mentale Begeleiding (SPMB). Zij zullen zich samen met GO! Scholengroep Brussel, Gezond Leven en het CLB Brussel in het SMARTS-project toeleggen op de geestelijke gezondheid en weerbaarheid van Brusselse jongeren. De rest van de centen, 568.000€ om precies te zijn, gaat naar het onderzoeksproject MOMENT-GPS van VUB-onderzoeksgroep voor sociologie TOR en het Cosmopolis Centre for Urban Research, ook VUB. Zij willen met dat geld gendergerelateerde onveiligheidsgevoelens en -situaties in kaart brengen in het Brussels Hoofdstedelijk gewest.

Met het SMARTS project willen het Brussels Universitair Consultatie Centrum (BRUCC) en het Centrum voor Sportpsychologie en Mentale Begeleiding (SPMB) zich toeleggen op de geestelijke gezondheid en weerbaarheid van Brusselse jongeren. Cijfers van de WHO geven aan dat 1 op 7 adolescenten met een al dan niet ernstig psychisch probleem kampt. In steden is de kans op dat soort problemen nog groter dan op het platteland. Door samen te werken met jongeren, hun ouders en leerkrachten, willen de onderzoekers binnen het project een preventieprogramma voor de scholen uitwerken dat aangepast is aan de specifieke noden van de stedelijke jeugd. Op die manier hoopt het de geestelijke gezondheid en het algemeen welzijn van de Brusselse jeugd te verhogen. Het SMARTS-project wordt geleid door prof. dr. Imke Baetens (BRUCC), prof. dr. Martijn Van Heel (BRUCC) en prof. dr. Paul Wylleman (SPMB).

24/7-veiligheidsmonitoring met app in Brussels Gewest

Het MOMENT-GPS-project focust van zijn kant op gender in de Europese hoofdstad, meer specifiek op de veiligheidperceptie in de Brusselse wijken. “Brussels scoort slecht als het gaat over het veiligheidsgevoel van vrouwen op straat", zegt projectleider prof. dr. Theun Pieter van Tienoven van TOR. “Daar zijn een paar goede verklaringen voor: onze steden zijn ingericht door mannen, en sedert de energiecrisis is de straatverlichting op veel plekken uitgeschakeld… Equal.Brussels lanceerde enkele jaren geleden het “Brussels Plan to Combat Violence against Women”. Ons onderzoek past daar goed in.”

De onderzoekers willen zich niet laten vangen door de fouten bij gelijkaardige onderzoeken in het verleden. Zo is de tijd tussen een incident en het moment dat een slachtoffer de kans krijgt om erover te vertellen vaak veel te lang. Kleinere incidenten worden daardoor heel dikwijls niet gemeld. “Wij willen metingen doen op het moment zelf van de ervaringen en percepties”, zegt Van Tienoven. “We zullen daarvoor een app ontwikkelen die het ervaren veiligheidsgevoel meet, op gezetten tijden én op locatie. Deelnemers zullen dan een score kunnen geven, waardoor je een unieke geografische beeldvorming krijgt van het veiligheidsgevoel in de verschillende wijken doorheen de tijd. De input komt van de burgers die de app gebruiken en die vooraf betrokken zijn geweest bij het afbakenen van de te bestuderen tijd-ruimtelijke locaties. Zo zullen ook de verschillen zichtbaar worden in het veiligheidsgevoel doorheen de seizoenen of doorheen de dag. Een plek die in de winter in het donker en de regen onveilig lijkt, kan tijdens de zomer een heel ander gevoel uitstralen. Evengoed kan een ingreep die het veiligheidsgevoel moet verbeteren overdag wel werken, maar ’s nachts juist niet.”

Het onderzoek moet uitmonden in een veiligheidsbarometer voor Brussel. Daarenboven is het de bedoeling dat de app ook inzetbaar is voor andere doelgroepen en in andere steden. Van Tienoven ziet mogelijkheden in bijvoorbeeld onderzoek naar discriminatie of naar toegankelijkheid van (openbare) plaatsen. Het is overigens niet noodzakelijk zo dat de app enkel voor vrouwen bedoeld is.

Het MOMENT-GPS-project wordt geleid door Van Tienoven. Hij wordt daarin bijgestaan door zijn collega prof. dr. Bas van Heur van de VUB-onderzoeksgroep Cosmopolis.

Met de financiering van de twee projecten bestendigt de VUB haar rol als geëngageerde universiteit en hoopt ze bovendien op een impact via burgerwetenschap in de Brusselse samenleving. De projecten werden geslecteerd door een internationale jury van experten in burgerwetenschap. Ze krijgen steun van het VUB-contactpunt burgerwetenschap en zullen bijdragen tot de opbouw van expertise in burgerwetenschap aan de VUB.

Meer info:

SMARTS: prof. Imke Baetens (BRUCC) +32 495 45 50 80

MOMENT-GPS: prof. Theun Pieter van Tienoven +32 468 52 50 47