VUB-onderzoek brengt verband Google en Japanse migratie in kaart.
Doctorandus Bert Leysen en prof. Pieter-Paul Verhaeghe van de VUB-onderzoeksgroep Interface Demography onderzochten in welke mate Japanse migratie naar Europa kan worden voorspeld met behulp van Google Trends zoektermen. Hiervoor vergeleken de onderzoekers de officiële immigratiedata voor België, Nederland, Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk en vergeleken die met zoekfrequenties in Google. Uit de resultaten blijkt een verband tussen bepaalde gegoogelde Japanse woorden en Japanse immigratiecijfers.
“De Japanse immigratie-case is zowel moeilijk als interessant”, zegt Leysen. “Immigratie vanuit Japan is redelijk goed omschreven, zowel qua aantal als voor wat betreft het soort migratie. De meeste Japanners die naar Europa willen migreren zijn hoger opgeleid. Ze komen niet in grote migratiestromen, maar in beperkte contingenten, en komen niet echt aan bod in berichtgeving over migratie in onze media, zoals wel geldt voor sommige migratiestromen uit de traditionele migratielanden in Oost-Europa, Afrika en Azië. Door die kleine kritische massa is het niet voor alle Europese landen mogelijk om een verband te zien tussen zoektermen op Google Trends en het aantal Japanners dat naar Europa komt.”
De Belgische Japanse gemeenschap is met ongeveer zesduizend inwijkelingen relatief klein. Gemeten over de laatste vijftien jaar komen er jaarlijks om en bij 1.000 Japanners naar België, 1.500 naar Frankrijk en 1.200 naar Nederland. Duitsland steekt er met een kleine 7.000 bovenuit. Jaarlijks vertrekken er ook weer Japanners naar elders in de wereld.
Voorgaand onderzoek toonde aan dat Google zoekfrequenties kunnen worden gebruikt om meer zicht te krijgen op migratiegolven of om de traditionele modellen te versterken. Vooraleer mensen migreren is het immers dikwijls nodig of aangewezen om bepaalde informatie op te zoeken om naar een nieuw land te reizen (bijvoorbeeld visum vereisten, tickets, vacatures, en meer). “Hiervoor kan Google gebruikt worden”, aldus Leysen. “En Google houdt via Google Trends bij wat de meest voorkomende zoektermen zijn. Die onderzoeken lijden echter in het algemeen aan een westerse bias. Zo gebeurt het onderzoek meestal in westerse talen en wordt enkel gekeken naar migratiestromen die belangrijk zijn voor het westen. Bovendien is het palet aan zoektermen meestal beperkt (bijvoorbeeld “werken in Zwitserland”), of worden de zoekfrequenties van woorden geaggregeerd waardoor een genuanceerd beeld onmogelijk wordt.”
Om die bias te vermijden analyseerden de onderzoekers met Google Trends 90 unieke woorden en woordcombinaties gerelateerd aan migratie in het Japans voor verschillende landen. Met Google Trends kunnen de resultaten gefilterd worden per land of per regio, en binnen een bepaalde tijdsloop.
Het onderzoek leert ons volgens Leysen twee belangrijke dingen. “Ten eerste blijkt dit type van onderzoek goed mogelijk met een niet-westerse taal en schrift zoals het Japans”, zegt Leysen. “Zelfs minder traditionele verplaatsingen zoals die van Japan naar landen in West-Europa zijn tot op zekere hoogte terug te vinden in Google zoektermen. Dat zet potentieel de deur open voor toekomstig onderzoek buiten een Westerse context.”
Verder geven de resultaten weer dat er een groot verschil is tussen de zoektermen die worden gebruikt en de verschillende doellanden voor de migratie. “De zoekfrequenties voor woorden met betrekking tot België liggen in het algemeen te laag om resultaten te genereren in Google”, ondervond Leysen. “Voor andere landen, waaronder Nederland, is dat wél mogelijk. Woorden zoals “visum” of “migreren” in combinatie met “Nederland” reflecteren het jaarlijkse aantal Japanners dat naar Nederland verhuisde beter dan woorden zoals “ambassade”. Verder toont het onderzoek aan dat het efficiënter is om te zoeken naar de gegoogelde Japanse termen in de bestemmingslanden. Zo hangen de Japanse woorden voor “geld” of “verhuis” die gegoogeld werden binnen Duitsland nauw samen met de Japanse immigratiecijfers zoals ook het Japanse woord voor “werk” of “levenskosten” in Nederland.”
Meer info:
Bert Leysen , [email protected], 0473/29 02 88
Artikel: https://doi.org/10.1007/s11135-022-01560-0