VUB-neuroloog pleit voor betaalbaarheid nieuw Alzheimer-medicijn
De Amerikaanse geneesmiddelenwaakhond FDA keurde onlangs een veelbelovend Alzheimer-medicijn goed voor terugbetaling. Dat is een gamechanger voor patiënten want ‘Lecanemab’ is het eerste medicijn dat de evolutie van de ziekte kan remmen. Momenteel kost het medicijn in de Verenigde Staten echter tot 24.700 euro per jaar. Ook in de Europese Unie zou de prijs hoog kunnen oplopen. “We lopen het risico op een tweesporenbeleid: de patiënt die het zich kan veroorloven, zal een behandeling kunnen betalen, de anderen niet”, zegt Prof. Sebastiaan Engelborghs, hoofd van de dienst Neurologie aan het UZ Brussel en bestuurslid van het European Alzheimer Disease Consortium (EADC).
Volgens Engelborghs en zijn collega’s van het EADC zou het medicijn Lecanemab in de Europese Unie voor miljoenen Alzheimer-patiënten een verschil kunnen maken. “We schatten de populatie die potentieel in aanmerking komt voor een behandeling met Lecanemab in de EU op 5,4 miljoen personen”, zegt Engelborghs. Daar hangt dan ook een hoog prijskaartje aan vast. “De behandelingskosten zouden meer dan 133 miljard euro per jaar bedragen als de prijs van het geneesmiddel vergelijkbaar is met de situatie in de Verenigde Staten. Dat is meer dan de helft van de totale uitgaven aan geneesmiddelen in de EU. Het dreigt onbetaalbaar te worden voor de gezondheidszorg van sommige landen, wat zou kunnen leiden tot een tweesporenbeleid: de patiënten die het zich kunnen veroorloven, zullen een behandeling kunnen betalen, de anderen niet.”
Heel recent keurde de Amerikaanse geneesmiddelenwaakhond (FDA) het Alzheimer-medicijn van het Japans-Amerikaanse farmaduo Eisai-Biogen goed. “Het dossier werd ook ingediend bij het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) en mogelijk geeft ook het EMA tegen eind dit jaar een positief advies voor het medicijn”, zegt Engelborghs. “Dan zullen de prijsonderhandelingen starten binnen de EU. Helaas zullen deze prijsonderhandelingen wellicht land per land verlopen, wat de kans op ongelijkheid binnen de EU doet toenemen. Als bestuur van het European Alzheimer's Disease Consortium, roepen mijn collega’s en ik op tot een prijsbeleid dat alle betrokken patiënten in de EU toegang geeft tot nieuwe, innovatieve medicijnen. Daarvoor zijn ook voortdurende investeringen in onderzoek, ontwikkeling en infrastructuur nodig. Om de betaalbaarheid en ongelijkheden in de toegang voor patiënten aan te pakken hebben we meer infrastructuur nodig voor nieuwe therapieën in de routinezorg en nieuwe betalingsmodellen.”
Het gaat volgens Engelborghs niet enkel om de prijs van het medicijn zelf. “We mogen niet vergeten dat, mocht het medicijn in gebruik worden genomen, het een impact zal hebben op de gezondheidszorg in het algemeen. Diagnostiek van Alzheimer gebeurt aan de hand van biomarkeronderzoeken die momenteel niet terugbetaald worden. Er zijn ook geregeld MRI-scans nodig voor behandelde patiënten om nevenwerkingen op te sporen en de behandeling zelf gebeurt natuurlijk in een daghospitaal op basis van tweewekelijkse infusen. Dat betekent extra kosten en druk op de gezondheidszorg, bovenop de hoge kost van het medicijn zelf.”
Daarnaast zijn er volgens Engelborghs nog enkele ethische en maatschappelijke bedenkingen. “We gaan nooit de capaciteit en middelen hebben om elke persoon met Alzheimer te behandelen met deze nieuwe medicatie. Dat is ook niet wenselijk. Niet elke persoon met Alzheimer zal naar verwachting baat hebben bij de behandeling. Een behandeling die bovendien belastend is en gepaard zal gaan met nevenwerkingen, zij het in een minderheid van de behandelde personen. We moeten binnen de bevoegde instanties goed nadenken voor wie we de behandeling kunnen laten terugbetalen. Helaas zijn ook dit gesprekken die land per land gebeuren. Hopelijk kunnen we op Europees vlak toch aanbevelingen formuleren zodat goede en veilige zorg gegarandeerd is in Europa voor alle betrokken personen.”
Meer info
Prof. Dr. Sebastiaan Engelborghs: +32 479 68 62 17
