VUB-masterthesis over naturisme in Vlaanderen: te weinig plekken waar je het kan beleven
VUB-studente Liesa Schoukens onderzocht voor haar masterthesis of er nog altijd een taboe rust op naaktrecreatie en naturisme in Vlaanderen. Ze deed hiervoor diepte-interviews met mensen die zich via Facebook aan haar bekendmaakten als naturist of naaktrecreant. Ze geven aan dat ze in Vlaanderen bijna nergens heen kunnen om ongestoord en zonder inkijk uit de kleren te gaan, dat de wetgeving ter zake verouderd is en dat het taboe op naaktrecreatie sedert de jaren ’60 alleen maar groter is geworden. Sommigen hebben het zelfs over een nieuwe Vlaamse preutsheid.
In België zijn er naar schatting 500.000 mensen die aan naaktrecreatie doen. Dat zijn dan zowel mensen die af en toe naar een sauna trekken als recreanten die naakstranden of andere plekken opzoeken waar ze ongestoord hun naaktheid kunnen beleven. “Naturisme is meer dan zomaar naakt rondlopen”, verduidelijkt Liesa Schoukens, die als afstudeerproject in de richting Sociale Agogiek een materthesis maakte met de titel Is naakt nog steeds een taboe? Een verkennend onderzoek naar de definiëring en beleving van het naturisme in Vlaanderen door naturisten en naaktrecreanten. “Het heeft te maken met vrijheidsbeleving, verbondenheid met de natuur, soms ook met heel praktische zaken, zoals geen zwempak moeten meesleuren. Voor anderen is het dan weer een manier om in een propere omgeving om te gaan met gelijkgestemden. Veel van mijn respondenten gaven aan dat er op naaktdomeinen en naaktstranden veel respect is voor de anderen en dat naturisme een boost kan geven aan het zelfbeeld en het zelfvertrouwen.”
Hoewel de groep naaktrecreanten in België erg groot lijkt, zijn er op dit moment slechts 7.000 leden aangesloten bij de Federatie van Belgische Naturisten. Veel heeft te maken met hun grote vrijheidsdrang, waardoor ze vinden dat een lidmaatschap eerder een beperking van die vrijheid inhoudt dan een verruiming van hun horizon. “Bovendien schrikken veel naturisten er voor terug om zich als naturist bekend te maken”, zegt Schoukens. “Dat heeft soms te maken met hun dichte omgeving die er niet goed op reageert. Meer dan de helft van de respondenten gaf zelfs aan dat hun partner geen behoefte had om aan naaktrecreatie of naturisme te doen. Wegens het gebrek aan motivatie van de ene partner werd de andere partner geremd in zijn of haar beleving. Ook kinderen kunnen een drempel zijn. Meerdere respondenten beweerden dat ze hun kinderen al op jonge leeftijd hadden betrokken in de beleving van het naturisme. In meerdere gevallen gingen de kinderen erin mee tot het moment dat ze in hun tiener- en puberjaren terechtkwamen. Hierna zagen ze het vaak niet meer zitten, waardoor ook de activiteit van de ouders verminderde.”
De grootste drempel blijft de voor naturisten oubollige wetgeving in België, waar al het bloot dat de privésfeer overstijgt als openbare zedenschennis kan worden gezien. Helaas zijn er slechts weinig plekken waar naturisten buiten die privésfeer terechtkunnen. ‘In België zijn er amper zeven recreatiedomeinen en een naakstrand waar ze terechtkunnen”, aldus Schoukens. “Daarvan liggen er vijf in Vlaanderen. Het bekendste is zonder twijfel het naaktstrand in Bredene. Meer dan de helft van de respondenten gaf daar niet heen te willen gaan. Verscheidene respondenten vinden het naaktstrand in Bredene te klein en te druk. Anderen vinden dat er weinig tot geen accommodatie, zoals toiletten of een kraampje om eten te kopen, voorzien was. Bovendien kloegen ze erover dat er ook heel wat voyeurs naar het naaktstrand van Bredene afzakken. Volgens de respondenten ging het vooral over mannen die het strand bezochten om er de aanwezige strandgangers te begluren. Enkele respondenten hadden hier al negatieve ervaringen mee. Een respondent werd er aangesproken en gevolgd. Een andere respondent werd er begluurd met verrekijkers. Vanwege van de aanwezigheid van gluurdersop het naaktstrand in Bredene vond een respondent het er bijgevolg niet veilig voor kinderen.”
Als alternatief trekken heel wat naturisten net over de grens naar de stranden in Nederland. Volgens enkele respondenten zijn Vlamingen veel preutser dan Fransen, Nederlanders of Duitsers. Er zou zelfs sprake zijn van een ‘taalgrens’ in de naturistenbeleving, met Walen die kennelijk minder schroom hebben dan Vlamingen. “Respondenten vertellen dat er in Vlaanderen nog altijd een groot taboe rond het naturisme heerst”, zegt Schoukens. “Dat zou volgens sommige respondenten voor een deel te maken hebben met een nieuwe Vlaamse preutsheid. In tegenstelling tot de jaren ’60 kijken heel wat mensen nu raar op bij de beoefening van het naturisme.”
Meer info
Liesa Schoukens +32 477/07 72 55
