VUB lanceert nieuwe leerstoel ‘Sporen van het verzet’
Samen met VZW Helden van het verzet creëert universiteit een platform voor de studie van het verzet tijdens Tweede Wereldoorlog
Zondag 11 februari 2024 – In samenwerking met de VZW Helden van het verzet richt de Vrije Universiteit Brussel (VUB) de nieuwe leerstoel ‘Sporen van het verzet’ op. Onder leiding van professor hedendaagse geschiedenis Nel De Mûelenaere zal de leerstoel gedurende vier jaar onderzoek coördineren naar het Belgische verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog en die kennis via verschillende initiatieven delen met het brede publiek. Beide partners willen de onderbelichte geschiedenis van het verzet in Vlaanderen, Brussel en Wallonië zo nieuw leven inblazen.
De officiële voorstelling staat gepland later dit voorjaar. Dat belet academisch coördinator Nel De Mûelenaere, professor hedendaagse geschiedenis verbonden aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte van de VUB, niet om nu al in actie te schieten:
“Als academisch coördinator van de nieuwe leerstoel wil ik, in samenwerking met andere universiteiten waaronder de ULB, een platform creëren voor onderzoek naar het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het thema fascineert en inspireert mij. 150.000 van onze burgers gingen in verzet tegen een levensgevaarlijk, autoritair regime. 40.000 onder hen werden gearresteerd en 15.000 overleefden het niet. Waarom namen ze die moedige keuze? Hoe organiseren ze zich in die moeilijke omstandigheden? Die uiteenlopende, complexe verhalen van Vlaamse, Brusselse en Waalse verzetsleden verdienen het om verteld en overgeleverd te worden aan volgende generaties.”
Naast het leveren van nieuw en toonaangevend onderzoek rond het thema, zal de leerstoel de wetenschappelijke bevindingen delen met het brede publiek via sociale media, podcasts en lezingen. VZW Helden van het verzet, een non-profit organisatie die als doel heeft dat tegen 2030 elke Belg een verzetsheld kent, is hierbij een belangrijke partner.
‘We willen het brede publiek actief betrekken bij het onderzoek.’ vertelt historicus Dany Neudt, verbonden aan de VZW en verantwoordelijk voor het publiek-historisch luik van de leerstoel. “In ons eerste project rond de afscheidsbrieven van geëxecuteerde verzetsleden zullen mensen op een digitaal platform archiefstukken transcriberen en de brieven zullen via een digitale, interactieve kaart voor het brede publiek worden ontsloten. Hopelijk wordt dit het begin van een heus digitaal verzetsmuseum.”
Het initiatief sluit naadloos aan bij de waarden en missie van de VUB, ook omdat de geschiedenis van de universiteit sterk verweven is met die van het Belgisch verzet.
“In 1941 sloot onze moederuniversiteit ULB als enige Belgische universiteit de deuren uit protest tegen de Duitse inmenging.” verklaart Pieter Ballon, vicerector Onderzoek aan de VUB, die mee de leerstoel ondersteunt. “Een groot deel van de studenten en professoren boden clandestien verzet aan de bezetter en betaalden daarvoor een hoge tol. Elk jaar huldigen onze studenten de omgekomen verzetsleden tijdens Saint-V. De verhalen achter de herdachte namen zijn echter weinig bekend. Dat komt deels door een gebrek aan aandacht voor verzetsgeschiedenis in Vlaanderen. Gelukkig lijkt daar nu verandering in te komen. We zien een golf van enthousiasme over dit thema. Ja, er was collaboratie tijdens WOII, maar de geschiedenis van de Vlaming en de Brusselaar is er even goed één van rebelsheid en verzet. ”
De VZW Helden van het verzet en de VUB kennen gedurende de looptijd van het onderzoek jaarlijks elk een bedrag van €50 000 toe om de leerstoel te financieren. Via fondsenwerving worden ook publieke en private partners gezocht om financieel te participeren.
Meer informatie
- Academisch coördinator: Nel De Mûelenaere , nel.de.muelenaere@vub.be (GSMnr via woordvoerder)
- Coördinator Publiekshistorische werking: Dany Neudt, dany@heldenvanhetverzet.be (0472 96 68 87)
- VUB Foundation: Elisabeth Rabaey, Elisabeth.Rabaey@vub.be
- VZW Helden van het verzet
