VUB-experts in de media over de Oekraïnecrisis
Het conflict in Oekraïne is het grootste op het Europese continent sinds de Tweede Wereldoorlog. Vanuit de Vrije Universiteit Brussel komen verschillende experts in de media om hun analyse over deze crisis te geven – zowel uit politieke, economische, sociale en communicatie-wetenschappen. De VUB heeft door haar unieke ligging in het hart van Europa grote expertise opgebouwd over NATO en EU, met name over Europese verdedigingspolitiek, migratiepolitiek, energiepolitiek en klimaatpolitiek in de Brussels School of Governance.
Militaire innovaties
Maaike Verbruggen is doctoraatsonderzoeker aan de Vrije Universiteit Brussel, waar ze de intersectie van opkomende technologieën, militaire innovatie, en wapenbeheersing bestudeert. Haar doctoraatsthesis gaat over de drijfveren en hinderpalen voor militaire innovatie in artificiële intelligentie.
Bulletin of the Atomic Scientists, Drone swarms: coming (sometime) to a war near you. Just not today, 3 februari 2021. “De meeste vormen van automatisering creëren nieuwe mogelijkheden, maar geen fundamenteel andere functies. De geautomatiseerde taken zijn vaak niet nieuw. Ze worden momenteel door mensen gedaan, maar AI en robots zijn er gewoon beter in. Automatisering kan ook leiden tot andere gebruiksmogelijkheden. Drones bieden nieuwe tactische mogelijkheden, maar doen niet iets radicaal anders dan bewoonde vliegtuigen doen.”
Oorlogspropaganda
Prof. Dr. Katia Segers is als docent verbonden aan de vakgroep Communicatiewetenschappen van de VUB. Zij is directeur van het Centrum voor Media- en Cultuurstudies (CEMESO) en coördinator van het Kunstenplatform van de VUB. Daarnaast zetelt zij als politica sinds 2014 in de senaat voor Vooruit.
Opinie in De Standaard op 7 maart Oorlog begint niet met wapens. "Hoe om te gaan met propagandakanalen? De reactie van Europa om RT en Sputnik te verbieden, is niet de juiste. Ja, Poetins zenders spuien propaganda die destabiliserend werkt. Maar propaganda beantwoorden met censuur is niet de goede manier. Er is niet alleen het risico dat journalisten uit Rusland zullen worden geweerd, maar vooral is het belangrijk om desinformatie te ontmaskeren door in te zetten op factchecking én mediawijsheid"
Geopolitiek
Professor Jonathan Holslag is expert in diplomatieke geschiedenis en internationale betrekkingen. Hij geeft les aan de VUB en is gastdocent aan verschillende buitenlandse universiteiten en aan de hoogste opleiding voor generaals van de NAVO. Hij is auteur van verschillende boeken, vorig jaar verscheen ‘Van muur tot muur: de wereldpolitiek sinds 1989’.
10 voorlopige conclusies na 4 dagen oorlog in Oekraïne: Jonathan Holslag analyseert in De Morgen.“President Poetin heeft meer dan ooit zijn politiek overleven op het spel gezet. Rusland heeft nog steeds goede kaarten, maar een langdurig, kostelijk conflict, met daarbovenop sancties, de versterking van de NAVO, lauwe steun uit Azië en scepsis binnen eigen gelederen maken dat hij snel militaire winst moet boeken. Indien dat niet het geval is, blijft het zeer moeilijk inschatten hoe hij zal reageren: onderhandelen of verder escaleren.”
Podcast De Morgen Jonathan Holslag: ‘Europa moet nu voorbereid zijn op een reactie van Poetin’. Door het hevige verzet van het Oekraïense leger en de bevolking werd de Russische invasie niet de blitzkrieg waarop Poetin had gehoopt. Maar het ergste moet nog komen, waarschuwen analisten. De deur naar een verdere escalatie met het Westen staat bovendien wagenwijd open. Is het wel verstandig van Europa om Poetin in een hoek te duwen met zware sancties? En wat is de uitweg uit dit conflict? De morgen praat erover met professor Jonathan Holslag en we bellen met Joanie de Rijke, die als journalist voor De Morgen naar Kiev is gereisd.
Geostrategisch beleid
Professor Luis Simón is directeur van het Research Centre for Security, Diplomacy and Strategy (CSDS) aan de Brussels School of Governance van de VUB en professor in Internationale Veiligheid. Zijn huidige onderzoek concentreert zich op het geostrategisch beleid van de Verenigde Staten en de impact ervan op trans-Atlantische relaties, Europese geopolitiek en de toekomst van NATO.
Artikel El Pais 3 maart - “De oorlog in Oekraïne vormt een strategische uitdaging voor een VS die zich eigenlijk op Azië wil concentreren.”
Rusland
Laura Vansina is een doctoraatsonderzoeker aan de Brussels School of Governance en is Rusland-expert. Haar onderzoek focust op Oost-Europese politiek en geschiedenis, internationale relaties en diplomatie. Haar huidig onderzoek omvat beleidsvorming in Rusland en NATO-Rusland relaties.
Artikel Het Nieuwsblad – 2 maart “Het is belangrijk om vooral de elite te raken met de sancties uit het Westen, en niet de burgers”, zegt Laura Vansina, Ruslandkenner en doctoraatsonderzoeker aan de VUB. “De sancties kunnen ervoor zorgen dat Poetin minder steun krijgt van zijn bevolking.”
Defensie
Professor Alexander Mattelaer is defensie-expert. Hij is Senior Research Fellow van het European Affairs programme, het Royal Institute for International Relations, en professor aan de VUB. Zijn onderzoeksspecialisaties omvatten de politiek van de Europese integratie, het EU-defensiebeleid en NAVO. Hij is ook gastprofessor aan het Europacollege in Brugge en senior redacteur van European Geostrategy.
Artikel De Morgen – 4 maart - "De Oekraïense regering is een legitieme, erkende overheid. Wie als Belg gaat vechten sluit zich bij het officiële leger van dat land aan", vertelt prof Alexander Mattelaer (VUB), die ook defensie-expert is bij het Egmontinstituut. "Vergelijk het met het Franse vreemdelingenlegioen. Onderdanen uit alle windstreken kunnen zich daar aanmelden, maar ze vechten wel onder de Franse vlag."
Economie
Professor Herman Matthijs is expert overheidsfinanciën en Amerikakenner. Hij doceert Openbare Financiën aan de UGent en Politieke Wetenschappen aan de VUB. Zijn specialisaties zijn: politiek VS, begroting, geheime diensten, overheidsfinanciën.
Artikel Trends – 4 maart “Nog voor de Russische inval besloot een toenemend aantal NAVO-lidstaten hun defensie-uitgaven te verhogen, net door die dreiging uit het oosten. Het gaat om een inhaalbeweging, nadat jarenlang bespaard is op defensie.”
Europese Unie
Louise Hoon is politiek wetenschapper aan de VUB en gespecialiseerd in Europese integratie en politiek. Ze is ook lid van de denktank Minerva. Ze schreef haar doctoraat over Euroscepticisme. Verder onderzoeksgebied is EU-democratie, stemgedrag en publieke opinie, Europese verkiezingen en het Europees Parlement.
Artikel op VRTNWS – 28 februari "Ook weer kenmerkend voor de Unie waarbij ze tonen dat het wel kan als de nood enorm hoog is. De maatregelen worden snel genomen, maar dat zou ook sneller en meer doordacht kunnen. Het is een positieve stap, maar het lukt pas als de nood het hoogst is."
Migratie
Professor Florian Trauner is directeur van het Research Centre for Migration, Diversity and Justicy aan de Brussels School of Governance van de VUB. Samen met professor Ilke Adam coördineert hij het Interdisciplinary Centre of Expertise on Migration and Minorities (BRIMM) van de VUB. Trauner onderzoekt het EU-beleid inzake asiel, migratie, en terrorismebestrijding.
Politico, 7 maart. Let Ukrainians — not Ukraine — join the EU. Fortunately, there’s a way to thread the needle. The EU could extend Ukrainians — but not Ukraine — some of the core benefits of membership before the country actually joins. Specifically, it could give Ukrainians the right of free movement and residence inside the EU, allowing them to look for jobs and live anywhere in the bloc.
Internationale positie Rusland en China
Koert Debeuf is Associate Fellow aan de Brussels School of Governance, directeur van het Tahrir Institute for Middle East Policy Europe en research fellow aan het Centre for the Resolution of Intractable Conflict aan de universiteit van Oxford. Hij schreef in 2018 het boek ‘Tribalization. Why War is Coming’. Debeuf is hoofdredacteur van de EUobserver.
Artikel De Morgen – 1 maart “Het is niet omdat iets te verwachten is, dat je niet gechoqueerd kan zijn als het zover is. Het soort leider dat Poetin is handelt irrationeel. Wij proberen af te wegen wat het nut is van zijn woorden en daden, maar dat is allemaal vergeefse moeite. Ze zijn per definitie onvoorspelbaar. Hij doet typisch aan tribalisering, onder meer door Oekraïners neonazi’s te noemen.”
Filosofie
Margareta Hanes, PhD in Politieke Filosofie aan de VUB en voormalig Robert Schuman Scholar aan het Europees Parlement doet onderzoek naar morele filosofie, existentiële thema’s en kunst. Ze schrijft voor verschillende magazines als The Brussels Times. In haar laatste stuk in Le Vif, bespreekt ze oorlog als een veelzijdig concept, en de onmogelijkheid om eraan te ontsnappen.
Artikel Le Vif – 2 maart - “Le hard power pousse à la coercition, à la pression, à la contrainte, tandis que le soft power, terme forge par le politologue Joseph Nye, à la persuasion et à l’infulence par l’attraction.”
Psychologie en groepsdynamiek
Frank Van Overwalle is professor in Sociale Psychologie en groepsdynamiek aan de VUB. Daarnaast is hij als neurowetenschapper ook hoofd van de VUB-onderzoeksgroep Brain, Body & Cognition (BBCO). Hij spitst zich toe op de studie van het sociale brein, waarvoor hij verschillende internationale onderzoeksprojecten leidt. In de media is hij bekend voor zijn expertise over de sociale gevolgen van maatschappelijke crisissituaties.
Artikel Het Nieuwsblad – 2 maart “We hadden de eerste coronagolf totaal niet zien aankomen, en plots zaten we in een strikte lockdown. Mensen willen niet voor de tweede keer op korte tijd voor zo’n grote verassing komen te staan.”
Klimaat
Wim Thiery is klimaatwetenschapper aan het departement Hydrology and Hydraulic Engineering van de VUB. Hij bestudeert met mondiaal klimaatmodellen en satellietwaarnemingen historische en toekomstige klimaatextremen. Zijn modellen voorspellen dat extreme weersomstandigheden zullen toenemen.
Artikel Apache - 4 maart 2022 - Oorlog in Oekraïne kan duwtje geven aan strijd tegen klimaatopwarming
"Door de inval van Rusland in Oekraïne is het zoveelste alarmerende klimaatrapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) nauwelijks opgepikt. Volgens VUB-klimaatwetenschapper Wim Thiery zijn de oorlogszucht van Rusland en het energievraagstuk met elkaar verbonden. ‘Via de aankoop van Russische aardolie en gas zijn Europeanen zelfs de sponsors van dat militaire conflict. Knip de energielijn met Rusland door en begin eindelijk aan het halen van onze klimaatdoelen."
Kernenergie
Gilbert Eggermont is emeritus-hoogleraar stralingsbescherming aan de VUB. Hij was onder meer voorzitter van de wetenschappelijke beroepsvereniging voor stralingsbescherming en deed research aan het Studiecentrum voor Kernenergie in Mol. Hij is ook expert voor de Hoge Gezondheidsraad.
Artikel De Morgen – 4 maart -“Luister, Rusland heeft als erfgenaam van de Sovjet-Unie bijzonder veel ervaring met nucleaire technologie. Het gaat dan om kerncentrales én om kernwapens. Het zou me dus erg verbazen mochten de Russen lichtzinnig in het rond beginnen schieten nabij een kernreactor. Sowieso is er nog een verschil tussen gevechten rondom een kerncentrale of daadwerkelijk in de gebouwen zelf.”
