VUB en ULB reiken persvrijheidsprijs uit aan gevluchte Rwandese onderzoeksjournalist en Italiaans platform tegen georganiseerde misdaad
Difference Day 2025: Honorary Title for Freedom of Expression voor Samuel Baker Byansi en onderzoekscollectief IRPI
De Difference Day Honorary Title for Freedom of Expression 2025 gaat naar de Rwandese onderzoeksjournalist Samuel Baker Byansi en het Italiaanse onderzoeksplatform IRPI (Investigative Reporting Project Italy). De prijs wordt op 2 mei uitgereikt in Bozar door de rectoren van de Vrije Universiteit Brussel en de Université libre de Bruxelles, als erkenning voor hun moedige inzet voor persvrijheid en vrije meningsuiting.
Zowel Samuel Baker Byansi, die zijn land moest ontvluchten vanwege zijn kritiek op de Rwandese regering, als IRPI, dat met hun onderzoeksjournalistiek diepe wonden slaat in de wereld van georganiseerde misdaad en corruptie, staan volgens de jury symbool voor de strijd tegen repressie en desinformatie.
“Ze klagen al jaren misstanden aan, ondanks dreiging van autoriteiten en machtige groepen,” zegt VUB-professor en academische trekker Ike Picone (VUB). “Ze passen perfect in het rijtje van eerdere moedige laureaten.”
Samuel Baker Byansi: een stem voor vrije journalistiek in Sub-Sahara Afrika
Samuel Baker Byansi is onderzoeksjournalist, auteur en mensenrechtenactivist. Hij woont en werkt in Europa en is medeoprichter van M28 Investigates, een mediaplatform dat jonge onderzoeksjournalisten in Sub-Sahara Afrika ondersteunt via opleiding en samenwerking. Byansi speelde een sleutelrol in rechtszaken bij het Rwandese Hooggerechtshof en het Oost-Afrikaanse Hof van Justitie die leidden tot betere bescherming van journalisten en klokkenluiders.
Zijn journalistieke werk richt zich op mensenrechten, politiek, veiligheid, corruptie en conflict in de regio van de Grote Meren. Artikels van zijn hand verschenen onder meer in Le Monde, The Guardian, Knack en Le Soir.
Alicja Gescinska, voorzitter van PEN Vlaanderen, droeg hem voor: “Het vergt moed om aan kritische journalistiek te doen in een land waar kritische stemmen monddood worden gemaakt. Samuel Baker Byansi belichaamt de idealen van het vrije denken en spreken.”
IRPI: pioniers in internationale onderzoeksjournalistiek
Het Italiaanse Investigative Reporting Project Italy (IRPI) ontstond in 2011 uit een ontmoeting van jonge journalisten tijdens de Global Investigative Journalism Conference in Kiev. Sindsdien groeide IRPI uit tot een toonaangevend platform voor diepgravende journalistiek in een medialandschap waar langdurig onderzoek vaak onder druk staat.
In 2020 lanceerde IRPI Irpimedia, dat hun journalistieke werk verrijkt met podcasts en visuele storytelling. Met Irpileaks, hun beveiligde platform voor anonieme tips, beschermen ze bronnen en vergemakkelijken ze het delen en doorspelen van gevoelige informatie door klokkenluiders.
Ides Debruyne, directeur van Journalismfund Europe: “Over de grenzen samenwerken is één van de basisingrediënten van IRPI om stand te houden tegen een vijandig politiek klimaat waarin democratie dagelijks onder druk staat. Laat IRPI een inspiratie zijn voor jonge journalisten wereldwijd.”
Lees hier een interview met Cecilia Anesi van IRPI: https://www.vub.be/nl/nieuws/onderzoeksjournalisten-zijn-niet-geliefd-in-italie
Over Difference Day
Difference Day ontstond in 2015, na de moorddadige terroristische aanslag op de redactie van Charlie Hebdo. Caroline Pauwels, toen directeur van de VUB-afdeling Studies on Media, Information and Telecommunication (SMIT) en daarna rector van de VUB, wilde publiekelijk solidariteit tonen met journalisten in nood. Samen met zusteruniversiteit ULB, de Erasmushogeschool Brussel en het Brusselse kunstencentrum Bozar creëerde ze een podium waar journalisten, auteurs en mediawerkers – zowel lokale als internationale, gevestigde namen én nieuwkomers – hun verhalen konden delen, ervaringen konden uitwisselen en erkenning konden krijgen. Het initiatief kreeg de naam Difference Day. Onder de patronage van het Europees Parlement en UNESCO en dankzij de sponsoring door de grote Belgische mediagroepen maakt het ondertussen al tien jaar lang het brede publiek bewust van het cruciale belang van onafhankelijke journalistiek en vrije meningsuiting voor het goed functioneren van een democratie.
Dit jaar vindt Difference Day plaats op vrijdag 2 mei vanaf 12u00 in Bozar, onder de oorspronkelijke slogan ‘Speak Freely, Listen Respectfully, Different Opinions Matter’.
Meer info over Difference Day en het programma van 2025 vindt u hier.
Meer informatie:
