VUB en ULB missie naar Antarctica om geheimen van klimaatgeschiedenis en het zonnestelsel te onthullen
De Université libre de Bruxelles (ULB) en de Vrije Universiteit Brussel (VUB) starten in samenwerking met de International Polar Foundation (IPF) en met steun van de Belgian Federal Science Policy (BELSPO) twee ambitieuze wetenschappelijke expedities naar Antarctica. Het doel: nieuwe inzichten verwerven in de klimaatgeschiedenis van de aarde en de evolutie van ons zonnestelsel door het bestuderen van oeroude ijslagen en meteorieten.
De expedities vinden plaats vanuit het Princess Elisabeth Antarctica-station (PEA), dat sinds de oprichting in 2009 als eerste zero-emissiepoolstation een cruciale rol speelt in Belgisch poolonderzoek. Het team van de IPF is sinds begin november aanwezig in Antarctica om de basis klaar te maken voor de expedities. Dit omvat sneeuwruimen, systemen zoals waterzuivering opstarten, en uitrusting zoals sneeuwscooters en tractoren testen. Deskundige gidsen van de IPF zijn ook druk bezig geweest met het testen van veilige routes voor elke wetenschappelijke expeditie.
Dit jaar vereist extra inspanningen vanwege de gelijktijdige start van de twee expedities. Zo wordt er een veldkamp geïnstalleerd in de afgelegen Belgica Mountains, een gebied 300 km ten oosten van de Sør Rondane-bergen. Een ander team zal dichter bij het station werken, 50 km ten zuiden in een uitdagend blauw-ijsgebied. Beide missies vragen intensieve logistieke ondersteuning, waaronder het transport van materiaal en het garanderen van veiligheid ter plaatse.
Dit seizoen staan twee grote projecten centraal:
- ULTIMO - Onderzoek naar meteorieten en geologie van de Belgica Mountains
- FROID - Het zoeken naar het oudste ijs op aarde
Onder leiding van Steven Goderis (VUB) en Vinciane Debaille (ULB) is het ULTIMO project gericht op het zoeken naar zeldzame meteorieten en het in kaart brengen van de geologische kenmerken van de Belgica Mountains. Meteorieten bevatten cruciale informatie over de oorsprong van ons zonnestelsel en kunnen inzicht bieden in het transport van water en organische moleculen naar de aarde.
“De expeditie naar de Belgica Mountains is uniek: geen enkele recente Belgische expeditie heeft dit afgelegen gebied bezocht. De logistiek is uitdagend, met transport per sneeuwscooter en uitgebreide veldkampen. We verwachten dat slechte weersomstandigheden tot 50% van de werktijd beïnvloeden, wat benadrukt hoe belangrijk een goed uitgeruste basis is.” zegt Steven Goderis.
De expeditie bouwt voort op jarenlange samenwerking met Japanse wetenschappers, die sinds de jaren 1960 meteorieten verzamelen in Oost-Antarctica. Belgische teams hebben al meer dan 1.300 meteorieten gecatalogiseerd, die in Brussel worden bewaard en wereldwijd beschikbaar zijn voor onderzoek.
Onder leiding van François Fripiat (ULB) en Harry Zekollari (VUB) zal het FROID onderzoeksteam ijslagen proberen vinden die mogelijk meer dan 1 miljoen jaar oud is.
“Door de oudste ijslagen te analyseren, hopen we de CO₂-concentraties en atmosferische condities van het verre verleden te reconstrueren. Dit kan helpen de overgang tussen ijstijden en warme periodes beter te begrijpen, wat van grote waarde is voor klimaatonderzoek.” zegt glacioloog Harry Zekkolari.
Door de combinatie van meteorietonderzoek en ijsboorkernen streeft deze missie naar nieuwe doorbraken in zowel de klimatologie als de ruimtewetenschap.
Contact:
Harry Zekollari: harry.zekollari@vub.be (tel. beschikbaar bij de redactie)
Steven Goderis: steven.goderis@vub.be (tel. beschikbaar bij de redactie)
Joseph Cheek (IPF): jcheek@polarfoundation.org+32 (0) 2 520 34 40
