Vlaamse nieuwsconsumptie blijft stabiel, maar krijgt het moeilijk door informatiedruk, AI en zorgen over nepnieuws
9 opvallende trends in Vlaams nieuwsgebruik
Het nieuwsgebruik in Vlaanderen blijft over het algemeen stabiel, maar staat onder druk door een overvloed aan informatie, groeiende zorgen over desinformatie en een afnemend vertrouwen in het gebruik van artificiële intelligentie (AI) bij het maken van nieuws. Dat blijkt uit het jaarlijkse Digital News Report van het Reuters Institute for the Study of Journalism, met de Belgische resultaten verzameld door imec-SMIT-VUB.
Voor dit onderzoek werden in België ruim 2000 mensen bevraagd, waaronder 1129 Vlamingen. De resultaten geven een unieke inkijk in het nieuwsgebruik van Vlamingen vandaag. De belangrijkste inzichten voor Vlaanderen zijn hieronder samengevat. De volledige resultaten en interactieve grafieken zijn beschikbaar op www.nieuwsgebruik.be
- Minder bronnen, meer concentratie
Steeds meer Vlamingen beperken zich tot één of zelfs geen enkele nieuwsbron per week. In 2017 was dat 5%, vandaag is dat 16%. - Nieuwsmoeheid door overvloed
Ruim 6 op de 10 Vlamingen mijden soms het nieuws, vooral omdat het te veel en te negatief is. Slechts 8% haakt echt volledig af. - Vertrouwen in AI als nieuwsbron daalt
De helft van de Vlamingen voelt zich ongemakkelijk bij nieuws dat (deels) door AI gemaakt is – zelfs onder jongeren. - Gepersonaliseerd nieuws wordt breed geaccepteerd
Personalisatie van nieuws – zoals op streamingdiensten – stuit nauwelijks op weerstand bij Vlaamse gebruikers. - Onvrede over moderatie op sociale media
Slechts 1 op de 5 Vlamingen is tevreden over hoe platforms zoals Facebook of TikTok omgaan met het modereren van content. - Zorgen over nepnieuws nemen toe, maar verificatie blijft beperkt
45% maakt zich zorgen over online desinformatie, maar een kwart controleert zelden of nooit of iets klopt. - Influencers en activisten gezien als grootste verspreiders van nepnieuws
Vooral op TikTok, Facebook en X worden influencers en activisten als belangrijke verspreiders van desinformatie gezien. - Mediawijsheid maakt een verschil
Jongeren die mediawijsheid kregen op school, checken actiever informatie via betrouwbare bronnen dan jongeren zonder die training. - Grote honger naar lokaal nieuws – ook op sociale media
Drie op vier Vlamingen tonen interesse in lokaal nieuws, al halen vooral jongeren dit ook via sociale media.
Dr. Pauljan Truyens (imec-SMIT-VUB): "De terughoudendheid tegenover AI in journalistiek wijst op een groeiende kritische houding. Transparantie over hoe nieuws tot stand komt, wordt essentieel om vertrouwen te behouden."
Prof. dr. Ike Picone (VUB):"Jongeren zoeken informatie op hun eigen manier, maar vaak bewust en kritisch. Mediawijsheid blijkt een sleutel: wie training kreeg, checkt beter en vaker. Dat onderstreept het belang van educatie, ook buiten het klaslokaal."
Contact
Prof. dr. Ike Picone – ike.picone@vub.be – 0479 74 23 84
Over het onderzoek:
Het Digital News Report is het grootste internationale vergelijkende onderzoek naar nieuwsgebruik. In België wordt het uitgevoerd door imec-SMIT-VUB. De Vlaamse resultaten vormen dé referentie voor wie inzicht wil in hoe nieuws vandaag beleefd en gebruikt wordt.
