Uniek bewijs linkt meteorietinslag in Mexico aan wereldwijde uitsterving
Asteroïdenstof gevonden in inslagkrater die einde dinosaurussen betekende
Vrijdag 26 februari 2021 — VUB-professor Steven Goderis publiceert vandaag met zijn team uniek bewijs dat het uitsterven van de dinosauriërs linkt aan de inslag van een asteroïde 66 miljoen jaar geleden. De wetenschappers vonden voor het eerst aanwijzingen van stofresten van een asteroïde in de Chicxulub inslagkrater zelf in Mexico. Met deze ontdekking kan niet alleen met meer zekerheid het wereldwijde einde van de dinosauriërs aan deze inslag worden toegeschreven maar ook achterhaald worden hoe snel dit proces plaatsvond. In een korte periode van slechts 20 jaar was het stof dat bij de inslag vrijkwam al weer neergedaald op Aarde. Waarschijnlijk konden nieuwe soorten flora en fauna hierdoor sneller opleven na het massa-uitsterven dan tot op heden gedacht.
Het volledige bericht staat in de bijlage, net als een aantal foto's.
Een internationaal team van onderzoekers onder leiding van wetenschappers van de Vrije Universiteit Brussel heeft de globale asteroïde stoflaag getraceerd tot binnen de Chicxulub inslagkrater in Mexico. "De cirkel is nu eindelijk rond", zegt Steven Goderis, docent geochemie aan de Vrije Universiteit Brussel en hoofdauteur van de studie. De aangetroffen hoeveelheid iridium geeft aan dat dit het episch centrum moet zijn geweest van de wereldwijd aangetroffen hoeveelheid van dit ruimtestof. Iridium is een zilverwit metaal dat op aarde niet veel voorkomt, maar wel in behoorlijke hoeveelheden in de meteoriet zat.
Boring
In mei 2016 werd een boring gedaan in het centrum van de Chicxulub inslagstructuur in Mexico. Ongeveer 835 meter gesteente werd naar de oppervlakte gebracht, welke een enorme hoeveelheid nieuwe informatie heeft opgeleverd over de inslag en de tijd daarna. Op basis van een uitgebreide geochemische analyse van de boorkern werden deze hoge concentraties iridium gevonden.
Steven Goderis: "Het is heel opmerkelijk dat we zulke hoge concentraties hebben gevonden in de inslagkrater zelf. In de eerste uren tot maanden na de inslag was de krater een zeer turbulente omgeving die werd beïnvloed door tsunami's, oscillerende golven en aardbevingen. Na enkele jaren in de atmosfeer rond de aarde te hebben gecirkeld, kan de afzetting van het iridiumrijke stof dat met inslag vrij kwam tot een paar decennia na de inslag hebben geduurd. ".
Snelle neerdaling kraterstof
De atmosferische neerslag van dit asteroïdestof legt dus belangrijke tijdslimieten op aan de afzetting van het kratergesteente net onder deze iridiumlaag. "Dit deel van de krater keerde terug naar een relatief laag-energetische omgeving in een veel kortere tijd dan eerder verwacht. De iridiumlaag geeft de timing weer van het herstel van leven gedurende de jaren tot millennia na de inslag, wat duidt op een zeer complexe biologische reactie op de snel veranderende omgeving op ‘ground zero’", aldus Sean Gulick, onderzoeksprofessor aan de Universiteit van Texas in Austin en mede-hoofdwetenschapper van de boorexpeditie. Dit houdt in dat het leven veel sneller terugkeerde dan verwacht.
Naast de Vrije Universiteit Brussel zijn de volgende universiteiten en instituten bij de studie betrokken: Universiteit van Padova, Japan Agency for Marine-Earth Science and Technology, Natural History Museum in Wenen, Lund University, University of Notre Dame, Université Libre de Bruxelles, Katholieke Universiteit Leuven, Arizona State University, Universiteit van Wenen, Universität zu Köln, Universiteit Gent, Universiteit Utrecht, Tokio Institute of Technology, Florida State University, HNU Neu-Ulm University of Applied Sciences, Lunar and Planetary Institute, Durham University, Pennsylvania State University, University of Texas at Austin, Imperial College London, Vrije Universiteit Amsterdam, en University of Alaska Fairbanks.
De studie is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Science Advances.
Volledige referentie:
S. Goderis, H. Sato, L. Ferrière, B. Schmitz, D. Burney, P. Kaskes, J. Vellekoop, A. Wittmann, T. Schulz, S. M. Chernonozhkin, P. Claeys, S. J. de Graaff, T. Déhais, N. J. de Winter, M. Elfman, J.-G. Feignon, A. Ishikawa, C. Koeberl, P. Kristiansson, C. R. Neal, J. D. Owens, M. Schmieder, M. Sinnesael, F. Vanhaecke, S. J. M. Van Malderen, T. J. Bralower, S. P. S. Gulick, D. A. Kring, C. M. Lowery, J. V. Morgan, J. Smit, M. T. Whalen, IODP-ICDP Expeditie 364 Wetenschappers, Globally distributed iridium layer preserved within the Chicxulub impact structure. Sci. Adv. 7, eabe3647 (2021).
Meer info
Steven Goderis, steven.goderis@vub.be, 0473-98 29 17
