The Only Planet: VUB-studenten schrijven elk jaar een boek over duurzaamheid in de toekomst

"Het voorwerp van het boek is een fictief land in het jaar 2040", zegt dr. Bieke Abelshausen, die samen met professor Cathy Macharis en professor Waldo Galle het project trekt. "Studenten gaan voor het boek op zoek naar ideeën, projecten, organisaties, naar steden, bedrijven, producten en regio's die op een duurzame manier vernieuwend zijn en maken daar een verhaal rond."

"Ze vertrekken daarbij van zogenaamde niches, vernieuwende initiatieven die in de toekomst kunnen uitgroeien tot de nieuwe standaarden", zegt professor Macharis. "Sommige technologieën die nu algemeen worden toegepast, waren vroeger soms ook niet veel meer dan randverschijnselen, waar in het begin bijna niemand in geloofde. Ik denk aan treinen, zonnepanelen, het internet of de gsm. Die zijn allemaal uitgegroeid tot wereldwijde fenomenen. Zo zal het ook gaan met sommige van de duurzame oplossingen die nu op kleine schaal bedacht worden en waarvan enkele tijdens de volgende decennia de wereld zullen veroveren."

Voor het boek schrijven interdisciplinaire teams elk een deel van het verhaal op basis van die kleine signalen van verandering waarvan ze denken dat ze het potentieel hebben om globaal te gaan, als ze worden opgeschaald. "De studenten pogen op die manier 'Het land van duurzaamheid' van de toekomst te beschrijven", verduidelijkt Abelshausen. "Sommige studenten hebben gefocust op het gebruik van plastics en de nichesproducten die er bestaan als alternatief. Ze kijken daarbij ook naar de verdiensten van de producten uit het verleden, dat dan eigenlijk ook de wereld van vandaag kan zijn, omdat we de situatie in 2040 proberen te evoceren. Een andere groep wil al het verkeer onder de grond steken en elektrificeren, zodat alle wegen kunnen verdwijnen."

"De studenten vertrekken van al bestaande concepten of ideeën, niet van science fiction", benadrukt Macharis. "Door het Lonely Planet-concept te gebruiken, kunnen we het historische luik voldoende documenteren. Er is aandacht voor de historiek rond duurzaamheid, zoals de IPCC-rapporten tot op de dag van vandaag. Die zijn tegen 2040 natuurlijk al geschiedenis. We gaan er optimistisch van uit dat de transitie naar een duurzamere wereld nu aan het gebeuren is. Zo'n transitie vraagt tijd, maar we kunnen nu al beginnen met ze te beschrijven en de eerste tekenen er van al in het hier en nu te zien."

Bij het uitwerken van het concept kwamen de initiatiefnemers overigens tot een merkwaardige vaststelling: slechts drie van de zeventig deelnemende studenten bleken Lonely Planet nog te kennen, wat volgens Abelshausen en Macharis te denken geeft over de looptijd van sommige conceptuele ideeën. "Soms moet je naast innovation ook over exnovation durven nadenken", aldus Macharis, "het afschaffen van dingen die hun beste tijd hebben gehad."

Het is de bedoeling om vanaf nu elk jaar zo'n boek te maken, en zo bij te dragen aan een transitie naar een duurzame toekomst. Daarbij hopen we de spiraal van negatief denken over die toekomst te doorbreken door een positief verhaal van duurzaamheid aan te bieden. Dat er tegen 2040 heel wat exnovation zal zijn toegepast, lijdt op dit moment weinig twijfel. "De toekomst is een voorspelling, maar toch proberen we nu al een beeld te geven van hoe de mens in 2040 zal leven."

De eerste editie wordt gepubliceerd in het 2de semester. Elk nieuw academiejaar komt er een nieuwe editie, met de nieuwe bijdragen van telkens andere studenten.

Titel: The Land of Sustainability

Opleidingsonderdeel Sustainability: an interdisciplinairy approach, keuzevak toegankelijk voor alle studenten uit alle richtingen

Meer info

Cathy Macharis,VUB-MOBI, 0479/39.55.49

Waldo Galle, VUB Architectural Engineering, 0472/87.933.35, [email protected]

Bieke Abelshausen VUB – LW, PE (vakgroep LOCI), en ES 0485/32.25.71, [email protected]