SeaExplorer krijgt nieuwe uitvalsbasis

Op woensdag 10 november vond in Oostende de plechtige overdracht plaats van de VUB-oceaanrobot ‘SeaExplorer’ aan het VLIZ. De SeaExplorer is een uitgelezen toestel om klimaatveranderingen in de oceaan te bestuderen, waaronder onderzoek naar micronutriënten in de oceaan. De overdracht van de glider vond plaats in aanwezigheid van de gouverneur van West-Vlaanderen Carl Decaluwé, VLIZ-directeur Jan Mees, professor Willy Baeyens en professor Yue Gao.

Willy Baeyens: “De samenwerking VUB-VLIZ is een win-win situatie voor de wetenschappelijke toepassingen van de robot. De robot zal een belangrijk element zijn van het moderne, vooruitstrevende marien robotica centrum van het VLIZ. Hierdoor kan de VUB het wetenschappelijk toepassingsgebied gevoelig uitbreiden, zowel naar het aantal meetbare parameters als voor wat betreft de gebruiksfrequentie van de glider.“

Eerder VUB-onderzoek naar CO2-absorptie door plankton

Er zijn ruwweg twee manieren om de hoeveelheid CO₂ in de atmosfeer te verminderen. Ofwel beperk je de productie, ofwel absorbeer je zoveel mogelijk van dit broeikasgas. Voor dat laatste is plankton in de oceaan uitermate geschikt. Plankton in zee vervult een analoge rol als de regenwouden aan land. Het neemt CO₂ op en voert het deels af naar de diepzeebodem, waar het voor langere tijd niet bijdraagt aan de klimaatopwarming. Onderzoek heeft uitgewezen dat plankton niet overal even overvloedig aanwezig is.

De vraag die prof. Willy Baeyens zich met zijn collega’s – van de VUB-onderzoeksgroep AMGC – stelde, was hoe de planktonbiomassa in de oceaan gekoppeld is aan de beschikbaarheid van welbepaalde micronutriënten.

Omdat dit onderzoek vanop een volwaardig oceanografisch onderzoeksschip financieel zeer kostelijk uitvalt, was de oplossing om te investeren in de SeaExplorer, een oceaanrobot uitgerust met sensoren. Deze via satelliet gestuurde robot, ontwikkeld door het Franse ALSEAMAR, kan gedurende meerdere maanden zelfstandig opereren. De VUB ontwikkelde zelf enkele unieke sensoren die aan de SeaExplorer zijn bevestigd. In de oceaan kunnen ze alle micronutriënten die plankton nodig heeft meten. Twee campagnes in de Middellandse Zee leverden veelbelovende resultaten op, gepubliceerd in de tijdschriften ‘Scientific Reports’ (*) en ‘Trends in Analytical Chemistry-TrAC’ (**).

Baeyens: “Onze resultaten tonen, in tegenstelling tot wat eerdere metingen suggereerden, dat sommige sporemetalen de planktongroei in de Middellandse Zee en de oceaan wel degelijk kunnen beperken”.

Nieuwe toekomst tegemoet

Met de overdracht aan het VLIZ komt de glider terecht in een gespecialiseerd team voor mariene robotica.

Wieter Boone: “Het VLIZ Marine Robotics Centre zet in op modulaire robots met een kleine logistieke voetafdruk. De SeaExplorer is net zo’n robot die een unieke rol vervult in de observatiecapaciteit van de oceaan. De glider maakt het mogelijk om seizoensgebonden processen te bestuderen op een ongekend detailniveau.”

Recent investeerde VLIZ in een stevige upgrade van het toestel met toevoeging van extra sensoren. Nu kijkt het instituut verder naar hoe het de robot binnen wetenschappelijke projecten kan inzetten, en hoe nieuwe sensoren kunnen worden geïntegreerd om plankton en stromingen te meten op plaatsen waar het voorheen niet mogelijk was. In 2022 tenslotte, krijgt het Marine Robotics Centre dankzij de Vlaamse overheid ook een nieuwe huisvesting zodat verdere optimalisatie van de inzetbaarheid en performantie van de robotica mogelijk wordt. Dit zal toelaten om het ambitieniveau van het Vlaamse oceaan-klimaatonderzoek te verhogen en internationaal impact te creëren.

Perscontacten:

prof. Willy Baeyens (VUB)

[email protected]

0477/78 27 27

dr. Jan Seys (VLIZ)

[email protected]

0478/37.64.13

• (*) 'In situ measurements of micronutrient dynamics in open seawater show that complex dissociation rates may limit diatom growth”. (Scientific Reports)
• (**) “Labile trace metal concentration measurements in marine environments: From coastal to open ocean areas”. (TrAC paper)