Proffen bezorgd over gebrek aan interactie met studenten en overschrijden grens werk en privé

Een tweede luik van deze longitudinale bevraging gaat vandaag van start en is te vinden op: www.acade-covid.be/nl.

De abrupte ommezwaai naar digitaal afstandswerk door de invoering van de corona-maatregelen had niet alleen een grote impact op studenten, maar ook op lesgevers en onderzoekers. Academici ervaren het geven van onderwijs, het voeren van onderzoek op afstand en dienstverlening aan derden na de invoering van de COVID-maatregelen duidelijk minder positief. Academici zijn ook bijzonder kritisch in hun zelfevaluatie van de drie pijlers van hun werk: onderzoek, onderwijs en dienstverlening aan derden.

Zeven op de tien respondenten geven aan het face-to-face contact en de rechtstreekse feedback van de studenten bij het lesgeven te missen. Academici besteedden ook vooral aandacht aan hun onderwijstaken in plaats van onderzoek en dienstverlening, om - ondanks de omstandigheden - de studenten zo goed mogelijk te ondersteunen tijdens hun studie. Hun onderzoek lijdt er dus ook onder.

“Het gebrek aan rechtstreeks contact met de studenten valt ook de academici zwaar. Dat is niet alleen een zorg voor de proffen, maar ook een bedreiging van de kwaliteit van het onderwijs. Je ziet daarom ook dat ze alle zeilen hebben bijgezet om de student niet de dupe te laten worden, maar hem door de corona-crisis heen te slepen. Ze lijken het belang van de studenten voorop te stellen ten koste van hun eigen onderzoek”, aldus onderzoekster Dr. Iris Steenhout.

Jonge academici vrezen gemiste kansen

Academici maken zich duidelijk zorgen over hun carrièreperspectieven. 41% maakt hier melding van. Met name jonge academici zonder vaste betrekking, o.a. de zogenaamde post-doc en pre-doc mandaten, hadden hier het meeste last van. Dit zijn typisch mandaten met tijdelijke contracten waarbij verdere tewerkstelling sterk samenhangt het voeren van onderzoek en het schrijven van onderzoeksvoorstellen en artikels.

Corona knaagt aan welzijn, vooral bij wie kinderen heeft

Verder bleek het vervagen van de grens tussen het werk en het privéleven een zware dobber, met bijvoorbeeld vergaderingen ’s avonds en in het weekend. Vooral academici met kinderen hebben moeite om een evenwicht te vinden tussen thuisonderwijs, de zorg voor hun kroost en hun job.

De onderzoekers stelden daarnaast vast dat bij de helft van de respondenten zowel stress en spanning (54%) als prikkelbaarheid (51%) toenam. Deze stijging was het sterkst te merken bij  academici met kinderen. Diezelfde groep gaf ook aan meer moeite te hebben om hun gewicht op pijl te houden. Daarnaast meldden de academici ook een toename van verschillende lichamelijke klachten en klaagt 45% van de academici over meer slaapproblemen dan voor de coronacrisis.

Digitale vaardigheden omhoog geschoten

De resultaten tonen dat 83% van de bevraagde academici een voldoende uitgerust thuiskantoor hebben om digitaal les te geven. Op het vlak van digitale kennis is er aardig wat bijgebeend. Waar voor de corona-maatregelen slechts 44% van de academici aangaf enigszins onderlegd te zijn in digitaal lesgeven, is dat na de maatregelen reeds 80%. Zelfs tegen vergaderen op afstand ging men veel positiever aankijken. Dat is mede te danken aan de goede ondersteuning die ze hierbij kregen van hun onderwijsinstelling, met maar liefst 75% van de respondenten die aangeven deze goed tot zelfs zeer goed te vinden. Dat is opmerkelijk meer dan de 55% voor de maatregelen.

 “Net als alle andere onderwijsinstellingen, hebben de universiteiten zich vorig academiejaar opnieuw moeten heruitvinden. Wij startten dit onderzoek naar ervaringen van academici met een grootschalige survey op alle universiteiten in België. Met deze resultaten kunnen universiteiten concreet aan de slag om de werkomstandigheden van hun academisch personeel te verbeteren en zo hun welzijn te verbeteren. Bij deze een warme oproep tot deelname aan de tweede bevraging van deze studie” aldus Prof. Johan Bilsen.

In totaal vulden 1837 academici actief aan een Belgische universiteit de online enquête in tussen eind april en eind mei.  Een tweede luik van deze longitudinale bevraging gaat vandaag van start en is te vinden op: www.acade-covid.be/nl.

Meer info

Prof. Johan Bilsen, johan.bilsen@vub.be, +32 475 32 19 00

Dr. Iris Steenhout, iris.steenhout@vub.be, +32 486 38 66 41