Meer dan 1000 internationale wetenschappers komen samen op grootste MPS World Summit

Van 9 tot 13 juni vindt in Brussel de MPS World Summit plaats, de grootste internationale conferentie ooit rond microfysiologische systemen (MPS), beter bekend als ‘organen-op-een-chip’. Die innovatieve technologieën bootsen menselijke organen na en bieden een nauwkeuriger, efficiënter en menselijker alternatief voor dierproeven. Ze veranderen fundamenteel hoe onderzoekers medicijnen ontwikkelen, ziektes bestuderen en de toekomst van de biomedische wetenschap vormgeven. VUB-toxicoloog prof. Mathieu Vinken zit de conferentie voor.

Hoewel diermodellen nog vaak de standaard zijn in onderzoek, zijn ze wetenschappelijk steeds minder houdbaar. Ze voorspellen zelden wat er echt bij mensen gebeurt. Een bekend voorbeeld is Alzheimer. Bij muizen zijn al tientallen behandelingen ‘geslaagd’, maar geen enkele werkte bij mensen. In de farmasector faalt zelfs meer dan 90 procent van de potentiële medicijnen in klinische tests. Dat betekent enorme verspilling van tijd, geld en middelen. MPS biedt een alternatief op diermodellen dat beter aansluit bij de menselijke biologie. Wetenschappers onderzoeken menselijke cellen in een realistische micro-omgeving met bloeddoorstroming, celinteractie en gedrag zoals in een echt orgaan. 

“Dierenwelzijn is een belangrijke drijfveer van MPS, maar het gaat ook gewoon om betere wetenschap”, zegt professor Mathieu Vinken, toxicoloog aan de VUB en voorzitter van de MPS World Summit. “MPS is geen hip techspeelgoed, maar een noodzakelijke stap vooruit. En mensen zijn geen petrischalen. En ook geen ratten van 70 kilogram. De data uit dierproeven kloppen dikwijls niet voor mensen. We zoeken niet zomaar een alternatief — we willen betere tools, systemen die menselijker zijn.”

Ook professor Lena Smirnova, voorzitter van de international MPS society (IMPSS) en onderzoeker aan het Center for Alternatives to Animal Testing aan de Johns Hopkins University, bevestigt dat klassieke celkweekmethodes niet langer volstaan. “In ons labo bouwen we hersenmodellen om te onderzoeken hoe de hersenen zich ontwikkelen en hoe chemische stoffen daarop inwerken. We gebruiken levercellen, hersencellen, zelfs immuuncellen – en bouwen dynamische systemen waarin die écht gaan leven zoals in een menselijk lichaam. Daardoor is MPS efficiënter, menselijker en wetenschappelijk sterker.”

Van ethiek tot engineering

De MPS World Summit is meer dan een klassiek wetenschappelijk congres: het weerspiegelt hoe het onderzoek zelf verandert. “MPS is waar de 3 V’s de 3 I’s ontmoeten”, zegt Vinken. “Vervangen, Verminderen, Verfijnen. Dat zijn de klassieke principes van dierenwelzijn. Maar daar komen nu ook Interdisciplinair, Internationaal en Intersectoraal bij. We praten met regelgevers, met pharma, met voedselveiligheidsagentschappen. Iedereen is betrokken.”

Toch blijft het veld voorzichtig. “We staan onder een vergrootglas”, vertelt Smirnova. “Als we één keer de mist in gaan – als een medicijn dat met een MPS-systeem is ontwikkeld grandioos faalt, zitten we jaren terug in de tijd.” Daarom wordt elk resultaat zorgvuldig geverifieerd en vergeleken met echte menselijke data – niet met andere modellen. Smirnova: “Diermodellen zijn nooit zo streng gevalideerd. Maar wij moeten de lat veel hoger leggen..”

Brussel als spil

Dat de conferentie in Brussel plaatsvindt, is geen toeval. “Brussel is het politieke hart van Europa,” zegt Vinken. “En we zijn als VUB trots dat we het mee mogen helpen organiseren. De VUB heeft sterke expertise in dit domein, en de top zet ons midden in het wereldwijde debat.”

De belangstelling gaat ver buiten de academische wereld. Ook de Europese Commissie, nationale overheden, ministers en agentschappen nemen deel. Eén van de co-voorzitters is Jan Lichtenberg, CEO van het Zwitserse InSphero. Zelfs de Amerikaanse FDA tekent present. Dat toont aan dat de MPS World Summit is uitgegroeid van een niche-evenement tot een internationaal platform. “Eerst dachten we: zo’n conferentie om de twee jaar is genoeg”, besluit Smirnova. “Maar de ontwikkelingen gaan zó snel. Elk jaar zijn er nieuwe doorbraken, nieuwe mensen, nieuwe ideeën. Dus komen we nu elk jaar samen.”

Contact

• Prof. Mathieu Vinken
  ​mathieu.vinken@vub.be
  ​+32 (0) 477 45 87
• Prof. Lena Smirnova
  ​lsmirno1@jhu.edu

Meer info

• Meer info over de MPS World Summit is hier te vinden: www.mpsworldsummit.com
• Lees het VUB-interview met prof. Mathieu Vinken en prof. Lena Smirnova hier: https://www.vub.be/nl/nieuws/vub-organiseert-mps-world-summit