Mechanisme pancreaskanker in VUB-publicatie in vooraanstaand Nature Communications

Vandaag 30 november verschijnen in het vooraanstaande wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications de opvallende resultaten van VUB-onderzoek door het team van prof. dr. Ilse Rooman naar de ontwikkeling van pancreaskanker. Zij ontdekten de rol van frequent voorkomende genetische fouten in tumorcellen die gepaard met grote agressiviteit en een korte levensverwachting als resultaat. Deze nieuwe kennis is van cruciaal belang voor het ontwikkelen van gerichte therapieën voor pancreaskanker dat in aantal borstkanker bijna heeft voorbijgestreefd.

In de bijlagen vindt u een foto van prof. Ilse Rooman en het persbericht van het Antikankerfonds met achtergrondinformatie over pancreaskanker.

Voor de ontdekking van het team van Ilse Rooman werd bij pancreaskanker slechts geringe vooruitgang gemaakt. Het aantal overlijdens aan pancreaskanker is nu al bijna net zo groot als bij  borstkanker en het aantal gevallen zal de komende jaren verder toenemen. In België, zitten we nu aan een 1800-tal overlijdens aan pancreaskanker per jaar. Binnen Europa voorspelt men zelfs tegen 2035 nog steeds een flinke stijging terwijl voor andere kankers het aantal overlijdens aanzienlijk afneemt.

De ontwikkeling van een tumor is een gevolg van fouten die zich opstapelen in het erfelijk materiaal (genen). Zo ook bij pancreaskanker, een van de meest dodelijke tumoren. Die fouten werden enkele jaren geleden voor het eerst uitgebreid in kaart gebracht met nieuwe technologieën. Opmerkelijk was dat er veel fouten voorkwamen in een mechanisme dat, voornamelijk tijdens de embryonale ontwikkeling, de zenuwen in de juiste baan moet leiden. Prof. dr. Ilse Rooman maakte deel uit van dit pionierswerk. Zij staat nu aan het hoofd van een onderzoeksgroep die zich binnen het nieuwe Laboratorium Medische en Moleculaire Oncologie aan de Vrije Universiteit Brussel volledig wijdt aan pancreaskanker.

State-of-the-art lab

Hun nieuwe laboratorium wordt vandaag geopend, net bij het afsluiten van de maand van pancreaskanker.  Het laboratorium huisvest state-of-the-art apparatuur voor het geautomatiseerd verwerken van experimentele stalen, uitvoeren van de meest geavanceerde karakterisatie op pancreasstalen van patiënten, en het in beeld brengen hiervan met geavanceerde microscopen. Journalisten kunnen het op afspraak bezoeken.

 Waarom fouten optreden in tumorcellen, losstaand van de zenuwen, was niet gekend. Nu zijn Prof. Dr. Rooman en haar medewerkers erin geslaagd om deze defecten beter te begrijpen door ze na te bootsen in de pancreas van muizen. Zij ontdekten een rol van deze fouten in het ontstaan van een barrière rond de cellen van de pancreas. Bij een tumor beschermt deze barrière tegen chemotherapie zodat de tumor ongecontroleerd kan verder groeien. Bovendien infiltreren in de barrière meer cellen die een aanval van het ons afweersysteem tegen de tumor onderdrukken. Dit kan mee verklaren waarom patiënten met dergelijke fouten in hun tumor minder lang overleven. Dit soort fundamenteel biologische inzichten is onontbeerlijk om nieuwe therapiën (zo ook immunotherapie) bij pancreaskanker tot een succes te laten uitgroeien.

Naast dit belangrijke onderzoek naar mechanismen die de ontwikkeling van de tumor drijven richten prof. dr. Rooman en haar team zich op de VUB sinds 2016 ook op het subtyperen van tumoren in patiëntenstalen en het vinden van nieuwe therapieën op basis van bestaande geneesmiddelen. Zij hopen daarmee ook in België toponderzoek naar pancreaskanker te kunnen voeren, een belangrijk signaal voor de talrijke patiënten en hun families.

Naast haar werkzaamheden aan de VUB is Ilse Rooman ook verbonden aan het Antikankerfonds waar ze klinisch onderzoek naar pancreaskanker leidt. Het fonds focust zich op meer behandelingsopties voor kanker waar patiëntnoden het grootst zijn en commerciële incentives tekort schieten.

Meer info

Prof. Ilse Rooman

Vrije Universiteit Brussel

irooman@vub.be

02 4774603

0468291559