Mangroven komen uit het oosten

Mangroven komen uit het oosten

VUB-biologen geven eerstmaals inkijk in verspreiding ecologisch belangrijke mangroves in Westelijke Indische Oceaan

Mangrovebossen zijn van groot ecologisch en socio-economisch belang. Zij hebben door hun uitgesproken koolstofopslag een vaste plaats op de internationale klimaatagenda. Onderzoekers van de vakgroep Biologie aan de VUB bestudeerden nu de genetische structuur en diversiteit van mangrovebossen in de Westelijke Indische Oceaan, een regio die tot nu toe minder bestudeerd werd. Uit de studie, gepubliceerd in Scientific Reports, blijkt onder meer dat mangrovenbossen eerder op de Seychellen, Madagascar en Aldabra vestigden, dus op de eilanden vóór de Oostafrikaanse kust, dan aan deze kust zelf.

Dr. Tom Van der Stocken: “Deze studie geeft een goed beeld van de verbindingen tussen mangrovepopulaties in deze regio en toont duidelijk de rol van oceaanstromen hierin. Deze kennis is van fundamenteel ecologisch belang. Begrijpen hoe de zaden en vruchten van deze bossen zich verspreiden, hoe populaties wereldwijd zijn verbonden, en welke factoren daarin een rol spelen, is cruciaal om een beter inzicht te verkrijgen in hoe deze bossen verschuiven, ook in een veranderend klimaat.”

De enorme ruimtelijke omvang van dit proces maakt het bestuderen ervan echter tot een grote uitdaging. Zaden en vruchten van mangroven worden verspreid via rivieren, getijden, maar ook via kust- en oceaanstromen. Terwijl een groot deel van de zaden en vruchten lokaal in de bossen verspreidt, over korte afstanden, wordt een ander deel met de stromen meegevoerd over tientallen, honderden en soms zelfs duizenden kilometers.

De onderzoekers maakten voor de studie gebruik van genetische methoden. Prof. Ludwig Triest: “De genetische structuur van mangrovebossen kan worden gezien als een soort blauwdruk van de verbindingspatronen en geeft daarom een goede inkijk in hun verspreiding, in het heden en in het verleden. We onderzochten de genetische structuur en diversiteit van een groot aantal mangrovepopulaties in de Westelijke Indische Oceaan, meer bepaald van Kenia tot het zuiden van Mozambique aan de Afrikaanse Oostkust en op eilanden zoals Madagaskar, Aldabra en de Seychellen.

Mangroven komen uit het oosten

De onderzoekers stelden vast dat de genetische structuur van de onderzochte mangrovepopulaties grotendeels overeenstemt met dominante zee- en oceaanstromen in de regio. Prof. Triest: “De opsplitsing van de Indische Zuidequatoriale stroom ter hoogte van het Afrikaanse vasteland bijvoorbeeld zorgt voor een duidelijke genetische breuk tussen mangrovebossen aan weerszijden van dit circulatiepatroon. Een soortgelijk resultaat vinden we voor de Delagoa Bight regio in het zuiden van Mozambique, waar de combinatie van een sterke zuidwaartse straalstroom en een cyclonale wervelstroom de uitwisseling van zaden en vruchten tussen twee nabijgelegen populaties belemmert. De algemene zuidwaartse stroming en de anti-cyclonale circulatie in de Straat van Mozambique zorgen dan weer voor een goede verspreiding en connectiviteit tussen populaties in deze zeestraat.

Een opmerkelijk resultaat uit het onderzoek is dat mangrovebossen vroeger vestigden op de Seychellen, Madagascar en Aldabra, dan aan de Oost-Afrikaanse kust. Algemeen vond de vestiging en uitbreiding van mangroven in de Westelijke Indische Oceaan later plaats dan in de Oostelijke Indische Oceaan. Prof. Triest: “Vermoedelijk is hier sprake van een aanvoer van zaden en vruchten vanuit het oosten die onderhouden werd door de sterke Indische Zuidequatoriale stroom. De opsplitsing van deze zeestroom in een noordwaartse en een zuidwaartse stroming ter hoogte van het Afrikaanse vasteland kan ook de hoge genetische diversiteit van de populaties in Kenia en Tanzania verklaren.”

De resultaten van het genetisch onderzoek tonen dus duidelijk aan hoe oceaanstromen populaties op grote afstand kunnen verbinden, maar ook hoe diezelfde oceaanstromen de verbinding tussen nabijgelegen populaties kunnen verhinderen. Dichter bij elkaar, geografisch, betekent dus niet noodzakelijk beter verbonden,” besluit dr. Tom Van der Stocken, eerste auteur van de studie.

https://www.nature.com/articles/s41598-021-84304-8

Voor meer informatie, contacteer:

Prof. Ludwig Triest

Professor Ecologie, VUB, Biologie

[email protected]

 

Dr. Tom Van der Stocken

Marie Składowska-Curie Fellow, VUB, Biologie

[email protected]

0468 47 5777

WE
Contacteer ons
Lies Feron
Lies Feron Persrelaties Vrije Universiteit Brussel
Lies Feron
Lies Feron Persrelaties Vrije Universiteit Brussel
Over Press - Vrije Universiteit Brussel

volg ons op twitter @VUBrussel


De Vrije Universiteit Brussel is een internationaal georiënteerde universiteit in Brussel, het hart van Europa. Door het afleveren van hoogstaand onderzoek en onderwijs op maat, wil de VUB een actieve en geëngageerde bijdrage leveren tot een betere maatschappij.

De Wereld Heeft Je Nodig

De Vrije Universiteit Brussel neemt haar wetenschappelijke en maatschappelijke verantwoordelijkheid met liefde en daadkracht op. De VUB lanceerde daarom het platform ’De Wereld Heeft Je Nodig’.  Hier worden rond zes P’s ideeën, acties en projecten samengebracht, opgestart en uitgebouwd. De eerste P staat voor People, want daar draait alles om: mensen gelijke kansen geven, welvaart, welzijn, respect. Peace staat voor het bestrijden van klein en groot onrecht in de wereld. Prosperity gaat armoede en ongelijkheid te lijf. Planet staat voor acties rond biodiversiteit, klimaat, luchtkwaliteit, dierenrechten ... Met Partnership zoekt de VUB samenwerkingen om de wereld een betere plaats te maken. De zesde en laatste P is van Poincaré, de Franse filosoof Henri Poincaré aan wie de VUB haar leuze ontleent, dat het denken zich aan niets mag onderwerpen, behalve aan de feiten zelf. De VUB is een 'urban engaged university’, sterk verankerd in Brussel en Europa en werkend volgens de principes vrij onderzoek. www.vub.be/dewereldheeftjenodig

Press - Vrije Universiteit Brussel
Pleinlaan 2
1050 Brussel