Impact van blockchain-technologie op publieke sector
VUB-onderzoek toont aan dat blockchain-technologie democratische waarden kan versterken
Prof. Marlen Komorowski: “Onze analyse toont aan dat decentrale technologie in overheidssectoren de democratische waarden kan versterken, doordat het de openbare integriteit en de algemene efficiëntie kan vergroten en ook de samenwerking tussen overheidsdiensten onderling kan verbeteren. Maar de technologie worstelt nog met verschillende beperkingen en onvolkomenheden, zoals milieu-impact, het legale kader, de interoperabiliteit en de lage adoptiegraad.”
Distributed Ledger Technology - DLT
De publieke sector wordt mede bepaald door regelingen en overeenkomsten, registraties en transacties. Het beheer hiervan gebeurt veelal door de overheidsinstellingen zelf en die functioneren grotendeels nog zoals in de 20ste eeuw. Het digitale tijdperk biedt evenwel nieuwe systemen, zoals DLT. DLT is een overkoepelende term voor systemen die opereren in een omgeving zonder een centrale autoriteit, zoals bijvoorbeeld blockchain.
Thomas Van Dam: “Blockchain is vandaag nog steeds een synoniem voor cryptocurrencies, zoals Bitcoin. Maar ook overheden kunnen hiervan gebruik maken. Blockchain en DLT-netwerken zijn in essentie niet meer dan een register waarin iedere transactie onomkeerbaar wordt opgeslagen. Factoren zoals transparantie, de onomkeerbaarheid van transacties en de weerbaarheid van de netwerken maken deze decentrale technologie juist heel aantrekkelijk en toegankelijk voor de publieke sector.”
Meer overheidssectoren dan verwacht werken al met DLT
De VUB-onderzoekers analyseerden in totaal 21 DLT use-cases in verschillende overheidssectoren afkomstig uit negen verschillende landen. De bevindingen benadrukken dat veel toepassingen van blockchain en DLT al worden gebruikt of getest door verschillende overheden of publieke stakeholders. Uit de studie blijkt dat de meest uitgewerkte toepassingen te vinden zijn in kadasters, digitale valuta's van centrale banken en oplossingen voor de energiesector. Maar ook gezondheidszorg, de voedselsector, immigratie, de toeristische sector en onze behaalde diploma's zouden binnenkort via blockchain-systemen kunnen worden beheerd.
Komorowski :"We stelden vast dat blockchain als technologische oplossing in veel verschillende landen, overheidssectoren en domeinen wordt getest of al wordt toegepast: Zelfs meer dan men zou verwachten.“
Zo was Estland het eerste land dat in 2017 een op blockchain gebaseerd nationaal identiteitssysteem invoerde. Sinds 2016 gebeurt het regelen van eigendomsbewijzen, het kadaster en het verhandelen van in Georgië via een blockchainnetwerk. In Japan werd in 2020 het online stemmen bij lokale verkiezingen via een blockchainsysteem getest. En in Zweden wordt blockchain getest voor het digitaliseren van facturen, inkomstenbelasting voor niet-residenten en douanerechten. Daarnaast geven ook al twee centrale banken een digitale munt uit.
Aanbevelingen voor de overheid
De onderzoekers geven op basis van hun onderzoek een paar aanbevelingen mee.
Komorowski: "Wij zien het als essentieel dat overheden in de ontwikkeling van blockchain-oplossingen een actieve rol op zich nemen, om ervoor te zorgen dat publieke waarden kunnen worden gewaarborgd. Dit houdt in dat het juridisch kader wordt aangepast, het personeel wordt opgeleid en financiering wordt voorzien. Er dient ook een weloverwogen en strategische besluitvormingsaanpak ontwikkeld. “
Deze studie werd uitgevoerd door imec-SMIT-VUB in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)van Nederland. De bevindingen zijn gebaseerd op deskresearch en een enquête onder 140 blockchain- en DLT-experts in Nederland, uitgevoerd van augustus tot en met december 2021.
Contact
Prof. Dr. Marlen Komorowski - EN
+ 49 1525 23 46 244
Prof. Dr. Laurence Claeys - NL
0475 20 40 27
Extra:
Volledig rapport in het Nederlands gepubliceerd door Ministerie van BZK: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2021/12/20/digitale-decentrale-waardeoverdracht-voor-de-publieke-sector-in-nederland
Volledig rapport in het Engels:
Policy Brief door SMIT:
Dit onderzoek draagt bij aan de VN Sustainable Development Goal 16 door overheden te adviseren hoe ze blockchain technologie kunnen benaderen om effectieve, verantwoordelijke en inclusieve instellingen op te bouwen op alle niveaus.