Handtas ai funghi: VUB-team maakt eerste duurzame handtas van myceliumleer
Aan de VUB heeft een team van biologen, bio-ingenieurs, architecten en productontwikkelaars voor de eerste keer een volledig biogebaseerde en bio-afbreekbare handtas gemaakt op basis van mycelium. Mycelium kan beschouwd worden als de wortelstructuur van paddenstoelen en vormt een dicht netwerk van witte draden in de bodem, op hout of ander organisch materiaal. Door mycelium te kweken in laboratoriumcondities, kan een materiaal bekomen worden dat verder verwerkt kan worden tot een vervanger van dierlijk of synthetisch leder.
VUB-doctoraatstudent Simon Vandelook, gefinancierd door FWO-Vlaanderen, haalde voor zijn onderzoek verschillende schimmelstammen uit het Zoniënwoud. In het laboratorium kon hij de stammen opkweken in een petrischaal, en diegene met het dichtste netwerk aan myceliumdraden uitselecteren. Het mooie hieraan is dat de schimmeldraden kunnen groeien op een grote waaier van organische afval- of nevenstromen uit de landbouw en industrie. Daarnaast is het bekomen materiaal bio-afbreekbaar, waardoor een circulair proces ontstaat. “Een deel van het onderzoek ging over het optimaliseren van de omstandigheden voor de groei van het mycelium en het karakteriseren van de bekomen biomassa om een zo stevig mogelijk materiaal te krijgen.” zei Vandelook. In totaal duurt het ongeveer twee weken om genoeg materiaal te kweken om bijvoorbeeld een handtas te maken. Duurzaam en relatief snel dus.
Paddenstoelenleer is op zich niets nieuws, maar het materiaal op zich is nog niet stevig en kwalitatief genoeg om gebruikt te worden in producten zoals kleding, schoenen, tassen of zetels. Om deze reden wordt het nog vaak gecombineerd met niet-duurzame stoffen zoals plastics. Het VUB-team ontwikkelde een methode om voor een versteviging te zorgen met biogebaseerde componenten, wat de duurzaamheid van het product aanzienlijk ten goede komt. Het onderzoek resulteerde in de ontwikkeling van het eerste prototype van een handtas die 100% duurzaam is. Hiervoor kregen ze ondersteuning van productontwikkelaar Anouk Verstuyft, die met een laser snij- en gravuretechniek aan de slag ging om het prototype te creëren: “We staan nog maar aan het begin van een verder onderzoek- en ontwikkelingstraject, zo zou verder geëxploreerd kunnen worden om kleuren te voorzien aan het materiaal.”
“Dat klopt.” voegen Prof. Elise Vanden Elsacker en Prof. Eveline Peeters toe: “Deze resultaten vormen voor ons een startpunt om met industriële partners te gaan samenwerken en verdere mogelijke toepassingen van de materialen te gaan uittesten.” “Momenteel doden we het mycelium door een hittebehandeling, maar op termijn zou het mycelium zelfs levend gehouden kunnen worden, waardoor zelfherstel een mogelijkheid wordt. Voorlopig blijft dit evenwel toekomstmuziek, iets waar we met het onlangs van start gegane internationale Europese project FUNGATERIA naar toe werken.”
Contactgegevens:
Simon Vandelook (mycelium research)
Anouk Verstuyft (product development & design)
Prof. Dr. Elise Vanden Elsacker
Prof. Dr. Eveline Peeters
Fungateria: fungateria.eu
