Gletsjers smelten steeds sneller

“Hiermee kan een veel groter gebied gemonitord worden, zijn er meer details zichtbaar, en wordt het veldwerk veiliger”, aldus Lander Van Tricht, hoofdauteur van de studie. “Nu we de data van afgelopen jaar geanalyseerd hebben zien we dat de Morteratsch- en Persgletsjer opnieuw veel massa verloren hebben, al was de situatie door de natte zomer iets minder negatief dan voorgaande jaren. Gletsjers verliezen wel steeds sneller massa door de klimaatverandering en daar verandert één koelere zomer niet veel aan. Door de klimaatverandering valt er minder sneeuw op de lagere delen van de gletsjer en smelt er meer sneeuw en ijs weg. Aan het einde van de zomer is de balans daardoor negatief waardoor de gletsjer niet in evenwicht is en netto massa verliest. Als dat jaren achter elkaar gebeurt, wat we nu zien, dan trekken de gletsjers zich terug.”

20 jaar metingen tonen versnelde terugtrekking – ook na natte zomer

Aan het einde van elke zomer meet het onderzoeksteam alle stokken die verspreid over de gletsjer met een stoomdril in het ijs geboord zijn. Zo wordt achterhaald hoeveel ijs en sneeuw er op elke positie is weggesmolten op één jaar. Vervolgens wordt deze data geïnterpoleerd om een beeld te krijgen van de situatie voor de gletsjer in zijn geheel. De verzamelde data wordt nadien gebruikt in gletsjermodellen om een prognose te maken van hoe de gletsjer gaat evolueren op basis van verschillende klimaatscenario’s. Sinds 3 jaar werkt het VUB team ook samen met het Zwitserse netwerk Glamos die verschillende gletsjers monitoren.

Nieuwe methode: 3D gletsjerreconstructie met drone

Ondertussen worden voor de metingen ook drones ingezet. Met een drone kan je boven gebieden vliegen die niet toegankelijk zijn voor directe metingen, zoals steile ijskliffen, stukken met veel gletsjerspleten of sneeuwbruggen.

“In mijn onderzoek gebruik ik nu een nieuwe methode die we ontwikkeld hebben om met behulp van een drone een 3D model van een gletsjer te reconstrueren en daaruit de massa balans, dat is het verschil tussen de sneeuwval en de smelt, te bepalen,” zegt Van Tricht die over gletsjers in de Alpen en in Azië doctoreert.

De onderzoekers vliegen met een drone op ongeveer 200 meter boven het ijs. Op deze hoogte maken ze overlappende foto’s. Met bepaalde algoritmes kunnen ze dan de oppervlakte hoogte bepalen en omdat de hoogte van de vallei waarop de gletsjer rust nauwelijk of niet verandert, kunnen de onderzoekers over de verschillende jaren gaan vergelijken hoeveel sneeuw en ijs is gesmolten.

“Om de massa balans te bepalen bleek het dan wel cruciaal om de ijsvloei mee in rekening te nemen, wat dan ook de focus was van onze recente studie. Daarin toonde ik aan we met deze nieuwe techniek gelijkaardige resultaten kunnen bekomen als met de gletsjerstokken. Uiteindelijk denk ik dat het mogelijik moet zijn om met satellieten gelijkaardige resultaten te bekomen, als zal de resolutie dan wel nog verhoogd moeten worden.”

Het onderzoek werd in september gepubliceerd in het internationale tijdschrift “The Cryosphere”: Estimating surface mass balance patterns from unoccupied aerial vehicle measurements in the ablation area of the Morteratsch–Pers glacier complex (Switzerland) 

Contact:

Lander Van Tricht

VUB Ice and Climate Research Group

Lander.van.tricht@vub.be

+32 494 038 800