Exclusieve VUB-lezing bevestigt: geschiedenis beïnvloedt ons klimaatbeeld
Wetenschap en geschiedenis spelen een rol in onze kennis van het klimaat
Op 14 februari organiseerde de Vrije Universiteit Brussel (VUB) een avondlezing van de gerenommeerde Amerikaanse professor Jan Golinski. Na de lezing vond een panelgesprek plaats, waarbij Golinski in dialoog ging met filosofe Alicja Gescinska, wetenschapshistoricus en -filosoof Cornelis J. Schilt en het publiek. Het centrale thema was de wisselwerking tussen wetenschap, geschiedenis en het begrip van de klimaatverandering.
Professor Golinski koos als titel voor zijn lezing: “History of science in a changing climate” (Geschiedenis van wetenschap in een veranderend klimaat). Hij besprak hierbij hoe de geschiedenis inzicht biedt in de manier waarop we vandaag naar de klimaatverandering kijken. De geschiedenis beïnvloedt namelijk de kennis over de klimaatverandering van vandaag. Ook culturen, ideeën, overtuigingen en intellectuele stromingen over de landsgrenzen heen hebben invloed op hoe we klimaatverandering begrijpen, interpreteren en erop reageren. Tijdens zijn lezing schonk Golinski speciale aandacht aan de erfenis uit de Verlichting. Bij deze stroming ontstond het wereldbeeld dat de natuur enerzijds verkenbaar en anderzijds bepalend is voor het menselijk leven. Golinski focuste op hoe de Verlichting onze kijk op het klimaat beïnvloedt en de lessen die we kunnen trekken uit het verleden om de uitdagingen van vandaag beter te begrijpen.
"De focus van mijn lezing ligt op manieren waarop we over klimaatverandering kunnen nadenken in relatie tot de geschiedenis. Mensen hebben het nu over het Antropoceen, het geologische tijdperk waarin menselijke activiteit het mondiale milieu ingrijpend verandert. Aan de andere kant denken we over klimaatverandering in relatie tot gebeurtenissen, crises en catastrofes die hebben plaatsgevonden en nu vaker dan ooit plaatsvinden. Wat mij interesseert is de manier waarop we die twee manieren van denken over klimaatverandering kunnen verenigen. We worden geconfronteerd met noodsituaties en worden daardoor misschien afgeleid van de historisch-geologische blik. Ik heb geen praktische suggesties over hoe om te gaan met klimaatverandering, dat is niet mijn taak als historicus. Optimistisch of pessimistisch zijn over klimaatontwikkeling is voor mij gewoon een kwestie van persoonlijk temperament”, aldus Golinski.
Na de lezing gingen professor Golinski, filosofe Alicja Gescinska en VUB-professor Cornelis J. Schilt in dialoog met elkaar en met het publiek over de hedendaagse betekenis van de waarden van de Verlichting en de rol van wetenschappers in het publieke (klimaat)debat. Dat debat verhitte de gemoederen, want wat is waarheid over de klimaatverandering en wat is fake news? Wetenschappers spelen een belangrijke rol bij de zoektocht naar een passend antwoord en leveren met hun studies een belangrijke bijdrage aan objectieve oplossingen en debatten.
Professor Cornelis J. Schilt was initiatiefnemer van deze avond en van de bredere lezingenreeks ‘Kennis in internationaal Perspectief’ waar deze lezing deel van uitmaakt. Hoe is onze kennis ontstaan? Wie zijn de grondleggers van onze kennis? Hoe evolueerde kennis wereldwijd? In deze lezingenreeks gaat professor Cornelis J. Schilt naar de oorsprong van alles wat we weten.
Taal: Engels
Over professor Golinski
Professor Jan Golinski is een gerenommeerd Amerikaans wetenschapshistoricus, gespecialiseerd in de periode vanaf de Verlichting. Hij behaalde zijn doctoraat aan de Universiteit van Leeds en een postdoc fellowship aan Churchill College in Cambridge. Hij is hoogleraar Geschiedenis en Wetenschapsfilosofie aan de Universiteit van New Hampshire. Hij is auteur van de volgende boeken:
- Science as Public Culture: Chemistry and Enlightenment in Britain, 1760-1820 (Cambridge University Press, 1992);
- Making Natural Knowledge: Constructivism and the History of Science (University of Chicago Press, 2005);
- British Weather and the Climate of Enlightenment (University of Chicago Press, 2007).
Over Alicja Gescinska
Alicja is een Pools-Belgische filosofe, schrijfster en dichteres en niet meer weg te denken uit het publieke debat in Vlaanderen en daarbuiten. Ze schreef tal van bekroonde boeken, en maakte tv-programma’s. Haar publicaties getuigen van een groot humanistisch engagement en vooral van een groot geloof in de waarde van het vrije denken en de vrije meningsuiting. Alicja is gastcurator van de Pauwels Academy of Critical Thinking, dat deel uitmaakt van het publieksprogramma van de VUB.
Verruim je blik op de wereld
Dit initiatief maakt deel uit van het publieksprogramma van de VUB: een programma voor iedereen die vindt dat het anders kan in de wereld en gelooft dat wetenschappelijke inzichten, kritisch denken en dialoog een belangrijke eerste stap zijn om je stempel te drukken op jouw omgeving en de wereld.
Als Urban Engaged University wil de Vrije Universiteit Brussel een drijvende kracht van verandering in de wereld te zijn. Met ons academisch onderwijs en ons innovatief onderzoek dragen we bij aan de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties en drukken we mee onze stempel op de toekomst.
