Effect van klimaatverandering op oceaanwater kan verspreiding mangrove beïnvloeden

"Klimaatverandering beïnvloedt de dichtheid van het zeeoppervlaktewater door veranderingen in temperatuur en zoutgehalte. Of mangrovezaden drijven of zinken, hangt af van het verschil tussen de dichtheid van de zaden en die van het omringende water. Omdat de zaden en vruchten van wijdverspreide mangroven dichtheden hebben die dicht bij die van zeewater liggen, hebben veranderingen in de dichtheid van de oceaan dus onvermijdelijk implicaties voor de verspreiding mangrovezaden en -vruchten over zee.", zegt Tom Van der Stocken, Marie Skłodowska-Curie Postdoctoral Scholar aan de Vrije Universiteit Brussel, en onderzoeksmedewerker aan het NASA Jet Propulsion Laboratory.

"Verwacht wordt dat warmere wintertemperaturen en de stijging van de zeespiegel een invloed zullen hebben op de verspreiding van deze koolstofrijke bossen, maar ook veranderingen in de eigenschappen van het oppervlaktewater zouden dus een invloed kunnen hebben op de verspreidingspatronen."

Mangroven zijn zeer productieve intergetijdenbossen die voorkomen langs tropische, subtropische en sommige gematigde kusten. Mangrovebossen zijn van groot ecologisch en socio-economisch belang. Zij hebben door hun uitgesproken koolstofopslag een vaste plaats op de internationale klimaatagenda. Tegelijkertijd worden deze intergetijdenbossen echter sterk beïnvloed door menselijke activiteiten en zijn zij onderhevig aan klimaatveranderingen in de mariene, terrestrische en atmosferische processen waarmee zij nauw verbonden zijn.

Eerdere studies hebben zich geconcentreerd op het potentiële effect van zeespiegelstijging, veranderde neerslagregimes en stijgende temperatuur en stormfrequentie op mangrove-ecosystemen, maar de potentiële effecten van klimaateranderingen in de eigenschappen van zeewater zijn niet in aanmerking genomen.

Van der Stocken: "Dit is verrassend, omdat de oceaan het primaire verspreidingsmedium is van deze 'zeevarende' kustvegetatie en zodoende een sleutelfunctie heeft in de geografische verspreiding van mangrovebossen. Verandert het oceaanwateroppervlakte, dan verandert dit automatisch ook de verspreidingspatronen van mangrovezaden."

Het artikel, "Mangrove dispersal disrupted by projected changes in global seawater density", is mede geschreven door VUB-professoren Bram Vanschoenwinkel en Nico Koedam, en in samenwerking met de Moss Landing Marine Laboratories (MLML) en de University of California, Los Angeles (UCLA). Het team maakte gebruik van huidige en toekomstige gegevens over de temperatuur en het zoutgehalte van het zeeoppervlak uit de Bio-ORACLE-databank die aan UGent is ontwikkeld, en leidde uit deze gegevens schattingen van de dichtheid van het zeeoppervlak af met behulp van de EOS-80 toestandsvergelijking van de UNESCO voor zeewater.

"Onze studie toont dat de dichtheid van het oppervlakte-oceaanwater langs mangrovebossen tegen het einde van de 21e eeuw zal afnemen, en wel een factor twee groter in de Indo-West Pacifische regio dan in de Atlantisch Oost-Pacifische regio," zegt Koedam.

"Het is belangrijk op te merken dat onze studie gebruik maakt van de huidige en toekomstige omgevingscondities op basis van maandelijkse gemiddelden en dat de werkelijke variabiliteit in dichtheid van het zeeoppervlak rond deze gemiddelde waarden groter zou kunnen zijn dan in deze studie is voorspeld", voegt Vanschoenwinkel toe.

Van der Stocken: "Er is nog steeds onzekerheid over hoe de voorspelde veranderingen in de dichtheid van het zeewater precies van invloed zullen zijn op de gerealiseerde verspreiding van mangroven in verschillende delen van de wereld en er is meer onderzoek nodig naar de biologische respons van mangroven op deze klimaatveranderingen. In deze studie hebben we gebruik gemaakt van mariene datalagen om deze leemte op te vullen, en we hopen dat onze studie zal helpen nieuw onderzoek te inspireren dat de effecten zal kwantificeren van veranderingen in de eigenschappen van het oceaanoppervlak op de drijfperioden en verspreiding van propagulen en de connectiviteit van mangroven."

Contact:

Tom van der Stocken

Tom.Van.Der.Stocken@vub.be

+32 468 47 57 77