Een op twee Vlamingen heeft interesse in een gedeeltelijke of volledige omzetting van pensioenkapitaal in lijfrente
In 2022 lanceerden VUB en UGent een grootschalige bevraging (de UGent/VUB pensiontest) om keuzegedrag in de opname van het aanvullend pensioen (pijler 2) in kaart te brengen. Hieruit blijkt dat een op twee Vlamingen interesse heeft in een gedeeltelijke of volledige omzetting van pensioenkapitaal naar lijfrente.
Het onderzoek kadert in een SBO onderzoeksproject van de VUB en UGent met als doel oplossingen te ontwikkelen die de financiële gezondheid van Belgen op hoge leeftijd kunnen verbeteren. De grote onbekende hierbij is hoe lang iemand te leven heeft. Een langer dan verwacht leven zorgt namelijk voor hoger dan verwachte uitgaven en dus mogelijk voor een tekort aan middelen. De Belg kan zich hiertegen beschermen door een lijfrenteproduct aan te kopen dat een uitkering garandeert zolang hij of zij leeft. Een lijfrente biedt dus een aanvullend inkomen bovenop het wettelijk pensioen.
Lijfrentes zijn moeilijk te krijgen in België maar elke Belg die via de werkgever een aanvullend pensioen opbouwt, heeft bij pensionering altijd de keuze om het bijeengespaarde bedrag op te nemen onder de vorm van hetzij 100% kapitaal hetzij 100% lijfrente. Maar vanuit financieel oogpunt zijn dergelijke extreme keuzes zelden de meest optimale oplossing. Daarom lanceerde het onderzoeksteam in maart 2022 een grootschalige bevraging (de UGent/VUB pensiontest) om keuzegedrag in opname van het aanvullend pensioen in kaart te brengen. De oproep tot deelname werd verspreid via partnerorganisaties en de media.
De oproep was een groot succes, met maar liefst 18,161 antwoorden van deelnemers tussen de 18 en 66 jaar. 57.7% van de deelnemers waren mannen, 42.3% vrouwen. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 50 jaar, met een gemiddeld netto inkomen van 1820 €/ maand. De deelnemers kregen de vraag om zich in te beelden dat ze weldra op pensioen zouden gaan en een bepaald bedrag bij elkaar hadden weten te sparen via de werkgever (pijler 2 pensioen). In een volgende stap werd hen expliciet de keuze voorgelegd hoe ze dit bedrag graag wensen te ontvangen. In plaats van de zwart-wit keuze 100% kapitaal vs. 100% lijfrente, stelden de onderzoekers de keuze op een meer continue manier voor, waarbij een mix van beiden mogelijk was.
De onderzoekers kwamen tot de vaststelling dat de helft van de deelnemers opteert voor een minstens deels gespreide opname, waarbij 14.1% zelfs voor een volledige omzetting in lijfrente kiest. 9.278, of 51,1 procent van de respondenten kiest nog wel voor een volledige opname van het bedrag als kapitaal en 34,8 procent (6.328 respondenten) willen een mix naar eigen keuze. De studie toont aan dat heel wat Vlamingen vragende partij zijn voor een mix van kapitaalopname en lijfrenteproducten, wanneer ze hier expliciet de vrije keuze toe krijgen. De onderzoekers hopen dat deze studie werkgevers, verzekeraars en pensioenfondsen kan stimuleren om meer flexibiliteit in de keuze tussen kapitaal en lijfrente te promoten.
Contactpersoon: Prof. Steven Vanduffel ([email protected])