Boek Duurzaam online shoppen wint De Bewustmaker-prijs in Nederland
Is duurzaam online shoppen de toekomst? Persoonlijk heb ik er mijn bedenkingen bij wanneer de pakjesleverancier zaterdagmorgen voor mijn deur staat. Sportschoenen voor mijn zoon die op internet werden besteld, maar waarvan ik nu al weet dat de kleur hem niet bevalt. En of ik wil aftekenen voor het pakje van de overburen die niet thuis zijn. Terwijl de bestelwagen met draaiende motor onze smalle straat blokkeert, staat een tweede exemplaar van de concurrentie ongeduldig te wachten om te passeren met een levering voor een paar huizen verderop.
In haar doctoraatsonderzoek (VUB, 2019) ‘Duurzaam online shoppen’ bekeek Heleen Buldeo Rai of online shoppen duurzamer is dan fysiek winkelen. Webwinkels zijn zeker tijdens corona voor veel mensen een belangrijk alternatief geworden voor een bezoek aan fysieke winkels. “Maar je kan toch heel wat vragen stellen over de impact van dat online-shoppen. Overdrijven we niet met het verpakkingsmateriaal? Wat met het retourgedrag van schoenen of kleedjes die we toch niet zo mooi vinden? En wegen de laatste kilometers van oude dieselbestelwagens met een te lage beladingsgraad niet zwaar door op het milieu?”
Voor haar onderzoek verzamelde Heleen Buldeo Rai via bevragingen en steekproeven heel wat data. Een eerste cruciale factor in het onlineshoppen is het consumentenaankoopgedrag. “Gaan consumenten te voet of met de fiets naar een winkel of gebruiken ze de auto? Vertonen ze showroomgedrag waarbij ze meerdere keren af en aan rijden vooraleer ze een artikel kiezen? Je zou kunnen stellen dat in zo’n situatie online shoppen een duurzamere modus is voor het consumptiegedrag van mensen. Ondertussen hebben we onderzocht op vraag van het kabinet van Petra De Sutter hoe webshops mensen kunnen aanzetten om het retourpercentage te doen dalen.”
Een tweede factor die Heleen Buldeo Rai onderzocht, is het leverproces en de bevoorradingsketting. “De beladingsgraad van vrachtwagens over langere afstanden en bestelwagens in de laatste kilometer naar de eindconsumenten zijn dikwijls te laag. Routes kunnen efficiënter georganiseerd worden. En tot slot zou er nog veel meer aandacht moeten gaan naar gemeenschappelijke stadsdepots of cityhubs waar producten van verschillende retailers en logistieke firma’s samen komen. De laatste kilometer naar de eindconsument kan op die manier geoptimaliseerd worden. De creatie van zo’n stadshubs’ wordt echter bemoeilijkt door businessmodellen van de e-commercebedrijven en de onderlinge concurrentie. Ook in België zien we initiatieven ontstaan, zoals CULT in Antwerpen dat de goederenstroom van zoveel mogelijk bedrijven aan de rand van de stad wil samenvoegen. Om pakjes dan op een slimme manier tot bij de consument en in winkels of bedrijven te leveren en het aantal ritten te verminderen.”
In onze buurlanden beweegt er veel op het vlak van milieubewustere e-commerce. “Ik kom net terug van drie jaar in Parijs. Daar worden stadshubs allerhande opgericht. De stad ondersteunt die initiatieven en dat maakt een duurzame transitie gemakkelijker. Ook in Nederland zie je veel beweging op dat vlak. Die zijn noodzakelijk omdat de overheid in de stadsagglomeraties zero-emissies heeft opgelegd. Transportbedrijven worden gedwongen om over te schakelen van vervuilend dieselvervoer naar elektrische wagentjes, cargofietsen of bezorgingsrobots. In onze buurlanden ontstaan heel wat initiatieven die een duurzaam leverproces mogelijk maken bij retailers en logistieke firma’s.”
Door het vooruitstrevend stadslogistiek beleid is er in landen als Frankrijk en Nederland meer aandacht voor de thema’s die Heleen Buldeo Rai behandelt in haar boek. “Getuige daarvan is de Bewustmaker-prijs die ‘Duurzaam Online Shoppen’ kreeg van de jury van de PIM Marketing literatuur Prijs 2022 in Nederland. Ze noemen het ‘een boek dat alle e-commerce managers zouden moeten lezen’. In Nederland gaat men dus concreet aan de slag met mijn bevindingen, in België blijft het eerder bij ‘inspireren’.”
Meer info:
Heleen Buldeo Rai 0479/46 01 07