50 jaar VUB-ULB Interuniversitair Instituut voor Hoge Energieën

Brusselse fysica op wereldniveau

Woensdag 14 september 2022 — Het VUB-ULB Interuniversitair Instituut voor Hoge Energieën (IIHE) bestaat 50 jaar. Het instituut doet onderzoek naar de kleinste en grootste bouwstenen van onze wereld. Doorheen de 50 jaar van haar bestaansgeschiedenis lag het IIHE steeds mee aan de basis van de revolutie die plaatsvond in de hedendaagse fysica en daardoor ook van ons begrip van de allerkleinste bouwstenen van de natuur tot de allergrootste structuren in het heelal. Het IIHE is betrokken bij de grote internationale experimenten in de hoge-energie fysica, zoals bijvoorbeeld aan het CERN of op Antarctica.

De verjaardag wordt op woensdag 14 september gevierd met een Colloquium in the Royal Academies for Science and the Arts of Belgium te Brussel.

Barbara Clerbaux (ULB), IIHE directeur : “Het IIHE is het eerste gezamenlijke onderzoeksinstituut van de twee Brusselse universiteiten, ULB en VUB. Het werd opgericht in 1972. We zijn erg blij dat we vandaag de 50e verjaardag van het instituut vieren. Gedurende deze 50 jaar onderzoek zijn op het IIHE belangrijke ontdekkingen gedaan om de wereld om ons heen beter te begrijpen. Als we vandaag dit belangrijke moment vieren en terugkijken naar de afgelegde weg, is het ook en vooral om naar de toekomst te kijken, naar de missies die voor ons liggen. Om de mysteries van de fysica verder te ontrafelen, moeten we blijven innoveren. Enkel zo kunnen we zichtbaar maken wat anders niet zichtbaar is. Deze technologische innovaties vinden trouwens ook steeds hun weg naar verschillende toepassingen in de samenleving, die hierdoor wederom blijvend verandert.”

Jorgen D'Hondt (VUB), IIHE directeur: “Hoewel het standaardmodel van de deeltjesfysica een ongelooflijk succes in het begrijpen van onze wereld voorstelt, zijn er nog verschillende verschijnselen die we niet begrijpen. Met het standaardmodel kunnen we bijvoorbeeld niet verklaren waarom onze experimentele observaties aantonen dat het heelal wordt gedomineerd door zogenaamde donkere materie of dat er veel meer materie is dan antimaterie. Door nieuwe technologieën en analysemethoden te ontwikkelen, kunnen we meer inzicht verschaffen in de structuur van materie. Juist door de onvolledigheid van onze huidige modellen weten wij dat er nieuwe natuurkundige verschijnselen te ontdekken zijn. Met huidige en nieuwe experimenten zijn de meer dan 100 onderzoekers aan het IIHE op een missie om deze fenomenen te vinden."

IIHE en CERN

Onderzoekers van het IIHE bouwden mee aan de constructie van de Compact Muon Solenoid (CMS), een van de twee grote detectoren aan de Large Hadron Collider (LHC) en analyseren er de hoog energetische protonbotsingen. Het onderzoek leidde mee tot de baanbrekende ontdekking van het Brout-Englert-Higgs boson in 2012.

IIHE en IceCube

Het IIHE speelt ook een actieve rol in het IceCube experiment, het neutrino observatorium gelegen op de Zuidpool. Het observatorium heeft een omvang van een kubieke kilometer en bevat meer dan 5.000 optische sensoren. IceCube verkent ongekende fenomenen, waaronder neutrino’s die met heel hoge energie van buiten de melkweg komen.

GRID computing

Het IIHE herbergt ook een Tier 2 cluster in het wereldwijde computer netwerk, beter bekend als het GRID. Deze cluster wordt gebruikt door medewerkers van over heel de wereld. Een groot deel van de computer-intensieve simulaties en data analyses van de Belgische fysici wordt hierop uitgevoerd.

IIHE Colloquium 50 years of particle Physics research – 14 september – 10u-18u

De agenda van het IIHE-50 colloquium vindt u hier.

De Keynote speech wordt verzorgd door professor Daniela Bortoletto, hoofd van de afdeling deeltjesfysica aan Oxford University. Het IIHE verwelkomt die dag ook twee alumni, Wim Leemans (VUB) en Frederic Hemmer (ULB). Wim Leemans is directeur van de versnellersafdeling van DESY, het Duitse nationale centrum voor deeltjesfysica. Frederic Hemmer was jarenlang hoofd van de computingafdeling van het CERN.

Het IIHE-50 boekje en de IIHE-50 video zullen verschijnen op: https://iihe.ac.be/news/iihe-50th-anniversary-colloquium. Meer IIHE-nieuws op: https://iihe.ac.be/news