VUB-onderzoek: aanrakingen van papa even belangrijk als die van mama voor ontwikkeling baby’s

Aanrakingen van ouders zetten bij baby’s allerlei fysiologische mechanismes in gang zoals vertraagd hartritme en rustigere ademhaling. Dit is belangrijk voor de optimale ontwikkeling van het parasympathische zenuwstelstel, dat staat namelijk in voor rust en recuparatie van het lichaam.

Voor dit onderzoek werd daarom een experiment gehouden waarbij 25 mama’s en 25 papa’s gevraagd werden om hun kind vast te pakken en te strelen. Hier werd dan o.a. het hartritme en het ademhalingsritme van de baby gemeten voor, tijdens en na de aanraking. Uit de resultaten bleek dat zowel bij moeders als bij vaders het hartritme en het ademhalingsritme van het kind daalden tijdens en na het strelen. Videobeelden van de aanrakingen tonen overigens ook aan dat beide ouders hun kind intuïtief op dezelfde plekken en op dezelfde manier aanraken. Deze specifieke manier van aanraken of aaien stimuleert de activiteit van zogenaamde C tactiele (CT) afferenten. Dit zijn gespecialiseerde mechanoreceptoren in de huid die gecentraliseerd zijn in onze behaarde lichaamsdelen en reageren op zachte plezierige rustige aanrakingen. Ze sturen emotionele informatie door naar de  hersenen over die aanraking. Deze CTs staan in verbinding met onze regulerende brein-regio’s en zijn dus uiterst belangrijk in de ontwikkeling van een babybrein.

“Deze resultaten benadrukken het evenwaardig belang van de rol van de papa en mama bij de zorg van een pasgeboren baby en we willen papa’s ook aanmoedigen om daar actief aan bij te dragen. Vandaag zijn vaders al veel meer aanwezig dan in het verleden, maar we weten wel dat er een voorzichtigheid blijft bij veel vaders om bij het begin van hun ouderschap mee die actieve zorg op te nemen. Moeders hebben een fysiologische voorsprong met het kleintje door de zwangerschap, zo redeneert men soms. Deze idee leidt tot onzekerheid bij papa’s. Maar dat is dus niet nodig. Bovendien geeft dit soort studies ons ook inzage in wat de impact kan zijn van langere periodes van sociale en fysieke deprivatie wat dan weer belangrijk kan zijn voor zowel baby’s als volwassenen. We rondden bijvoorbeeld net een studie af waarin bleek dat een 4-weken programma van dagelijkse gestructureerde aanraking bij baby’s de stress-weerbaarheid aanzienlijk verhoogde ten op zichte van baby’s die dit programma niet doorliepen. In de volwassen wereld valt de toegang tot dagelijkse aanraking ook wel eens weg, soms wegens prive-omstandigheden, soms beroepsmatig (ik denk bijvoorbeeld aan lange militaire missies in geïsoleerde gebieden). Het is niet onbelangrijk om ons bewust te zijn van de mogelijke impact daarvan op ons stress-systeem” aldus Martine Van Puyvelde, professor en onderzoeker aan de VUB en Koninklijke Militaire School.